"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2875 E., 2023/1007 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 29. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/1020 E., 2022/269 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Şirketlerin oluşturduğu Adi Ortaklık ile müvekkilinin üyesi olduğu Sendika arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmesinin 26 ncı maddesinin (b) bendinde yemek bedeli, (d) bendinde yakacak yardımı, 27 nci maddesinin (b) bendinde bayram harçlığı, 33 üncü maddesinde ikramiye alacağı, 30 uncu maddesinde ise ücret zammı düzenlemesi olduğunu, toplu ... sözleşmesi ile öngörülen bu hakların davacı asıla hiçbir zaman ödenmediğini, gerekli ücret artışlarının yapılmadığını, Adi Ortaklığı oluşturan Şirketlerin davalı Kurumun alt işvereni olduğunu, bu nedenle 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesi uyarınca Adi Ortaklığı oluşturan alt işveren davalılar ile birlikte asıl işveren Kurumun da müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu, arabuluculuk başvurusundan sonuç alınamadığını ileri sürerek yemek yardımı alacağı, yakacak yardımı, bayram harçlığı, ikramiye ve ücret farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; hak düşürücü süre itirazlarının bulunduğunu, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, dava şartı da olması sebebiyle sendikanın dava açma yetkisinin araştırılması gerektiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden yararlanması için taraf Sendikaya üye olması gerektiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 39 uncu maddesi uyarınca üyeliğin işverene bildirilmesi gerektiğini, taleplerin hangi tarihte başladığının dava dilekçesinden anlaşılamadığını, müvekkili İdarenin toplu ... sözleşmesi tarafı olmadığından taleplerden sorumlu tutulamayacağını, davacının taleplerini 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi kapsamında müvekkili İdareye yöneltemeyeceğini, alt işveren işçilerine ilişkin yasal yükümlülüklerini yerine getirerek gerekli ilânları yapan İdarenin başkaca bir sorumluluğu bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirketler vekili cevap dilekçesinde; yetki itirazında bulunduklarını, alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili Şirketlerin ... Ortaklığı olarak Karayolları 12. Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan Karayolları 12. Bölge Müdürlüğü 123(...) ve 125 (Hınıs) Şube Şefliklerinde Rutin Yol Bakım ve Onarım ile Kar ve Buz Mücadelesi Yapılması İşini 07.09.2018 tarihinde imzalanan sözleşme ile üstlenmiş olduklarını, davacının bu ... kapsamında müvekkili Şirkette Karayolları 12. Bölge Müdürlüğüne bağlı olarak çalıştığını, davacının Karayolları Genel Müdürlüğünün işçisi olduğunu ve husumet itirazında bulunduklarını, zira davacının tüm emir ve talimatları Karayolları 12. Bölge Müdürlüğünün kadrolu işçilerinden aldığını, davacının sendika üyeliğinin devam edip etmediğinin ve üyeliği sona ermiş ise hangi tarihte sona erdiğinin tespit edilmesi gerektiğini, çalıştığı işyerinin toplu ... sözleşmesi kapsamında kalmayan davacının toplu ... sözleşmesi hükümlerinden faydalanamayacağını, talep edilen faiz türünü ve oranınını kabul etmediklerini, davanın öncelikle husumet yönünden reddi gerektiği, aksi durumda taleplerin haksız ve dayanaksız olması nedeniyle esastan reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişi raporu ve davacı vekilinin ıslah dilekçesinde belirtilen hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili; davacının müvekkili İdare çalışanı olmadığını, yüklenici Şirketler bünyesinde çalıştığını, müvekkilinin ihale makamı olduğunu, yüklenicilere verilen işin yapım işi olduğu için süreklilik arz etmediğini, müvekkili İdareye husumet yöneltilemeyeceğini, dava konusu işin yapım işi statüsünde olduğunu ve yüklenici işçilerinin Kurum işçileri ile birlikte çalışmadığını, yüklenici Adi Ortaklığın Kurumdan farklı yerde kendi şantiyesi, şantiye şefi, şantiye teknik personeli ve yönetici ekibi olduğunu, işin her türlü sevk ve idaresinin yüklenici şantiye şefi ve teknik personeli tarafından yapıldığını, her türlü emir ve talimatın yüklenici temsilcileri, şantiye şefi, teknik personeli tarafından verildiğini, toplu ... sözleşmesinin tarafının davalı Şirketler olduğunu, ödemeleri yapmayan davalı Şirketlerin dosya kapsamındaki tüm alacaklardan sorumlu olduğunu, İdarenin haklılık oranına istinaden hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı tespit edildiğini, zira ıslah dilekçesi incelendiğinde dava dilekçesinin aksine sadece arabuluculuk tarihine kadar olan kısım istendiği için ıslah dilekçesinde dışlanan kısım için esasen haklılık oranına göre hesaplama yapılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı işçinin davalı ...'ne ait işyerinde "Yol bakım, onarım, kar ve buzla mücadele.." işlerinde davalı şirketlerin Adi Ortaklığında çalıştığı, Yol-... Sendikasına üye olduğuna ilişkin üye kayıt belgesinin dosya kapsamında bulunduğu, davalı Şirketler ile Yol-... Sendikası arasında toplu ... sözleşmelerinin görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine Yüksek Hakem Kurulu kararıyla toplu ... sözleşmesi bağıtlandığı, davacının Sendika üyesi olduğu tarih dikkate alındığında bu sözleşmeden yararlandırılması gerektiği, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi mevcut olup Karayolları Genel Müdürlüğünün işçilik alacaklarından asıl işveren olarak sorumlu olduğu, dolayısıyla davalı İdareye husumet yöneltilmesinde bir hata bulunmadığı davalı ... vekilinin 13.03.2023 tarihli ek istinaf dilekçesinin kanuni süresi içinde ibraz edilmediği gözetilerek davalı vekilinin 12.10.2022 tarihli istinaf dilekçesi ile sınırlı olacak şekilde inceleme yapıldığı gerekçesiyle davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek ve ilave olarak yemek ücreti hesabının hatalı olduğunu belirterek ve resen gözetilecek sair nedenlerle Bölge Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... ile dava dışı şirketler arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisi olup olmadığı, davacı işçinin toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacağının bulunup bulunmadığı ve davalının bu alacaklardan sorumlu olup olmadığı ile vekâlet ücreti noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin yedinci fıkrası ile 32 nci maddesi, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un "Görev ve Yetkiler" kenar başlıklı 4 üncü maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 ve 53 üncü maddeleri, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.