"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/251 E., 2023/120 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilin hizmet alım sözleşmesi kapsamında ... Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmakta iken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında davalı Kurumda sürekli işçi kadrosuna atandığını, alt işveren çalışanı iken asgari ücretin belli bir yüzdenin fazlasının ödeniyor olduğunu, kadroya geçtikten sonra da güncel asgari ücretin aynı yüzdelik rakamın fazlasının ödeneceğinin hüküm altına alındığını, davalı Kurum tarafından güncel asgari ücret dikkate alınmaksızın ve yüzdelikler uygulanmaksızın ücretinin belirlendiğini, aylık ücretin asgari ücrete sözleşme ile belirlenen yüzdelik oran uygulandıktan sonra %4 oranındaki ücret zamlarının uygulanması sonucu belirlenmesi gerektiğini, ücretin eksik belirlendiğini ve ödendiğini iddia ederek fark ücret alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı itirazında bulunduklarını, 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen personellerin geçiş yapmadan önce sahip oldukları mali ve sosyal hakların kadroya geçtikten sonra da uygulamaya devam edeceğini, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (375 sayılı KHK) ile geçiş işlemi yapılırken ... ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan haklarının ödenmeye devam ettiğini, davacının 31.12.2018 tarihindeki ücreti korunarak üzerine %4 oranında ücret zammı yapıldığını, ücretinde herhangi bir indirim yapılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.02.2021 tarihli kararıyla; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde davacının temel ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağının kararlaştırıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle ve bilirkişi raporundaki hesaplamalar doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.12.2021 tarihli kararıyla; davacının kamu işçiliğine geçişteki ... ... sözleşmesinde ücretinin açıkça asgari ücretin belirli bir oranın fazlası ile ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davalı Kurumun her asgari ücret döneminde bu hükümle bağlı olacağı, davacının ücretinin 2019 yılı Ocak ayı sonrasında da belirtilen şekilde belirlendikten sonra toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre %4 oranındaki artışlar uygulanarak ödenmesi gerektiği, buna karşın sözleşmeye aykırı olacak şekilde davacıya ücretlerinin eksik ödendiği, İlk Derece Mahkemesinin kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.02.2022 tarihli ilâmı ile; davalının diğer temyiz nedenlerinin reddi ile arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan, son tutanak tarihi ile 18.09.2020 tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında, bu dönem yönünden dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararı doğrultusunda 20.10.2022 tarihli bilirkişi ek raporunun dosyaya kazandırıldığı, somut olaya uygun ve denetime açık olduğu değerlendirilen söz konusu bilirkişi ek raporunun hükme esas alındığı, davacının ücret alacağına hak kazandığı, fazlaya ilişkin talepleri yönünden ise arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediğinin kabul edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacı iddiasının aksine ücretin düşürülmediğini, talep ettiği alacaklara hak kazanamayacağını, ayrıca davacının 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi kapsamındaki şartları taşıyıp taşımadığının araştırılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; arabuluculuk dava şartı gerçekleşmeyen dönem yönünden davanın usulden reddine karar verilmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde, 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.