"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerine temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Başkanlığına bağlı İtfaiye Müdürlüğünde itfaiye eri olarak çalıştığını, işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren sendika üyesi olduğunu ve yürürlükteki toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlandığını, davacının iki vardiya şeklinde normali aşan çalışması olmasına ve haftanın yedi günü resmî tatillerde de aynı şekilde çalışmaya devam etmesine rağmen hak kazandığı ücretlerinin toplu ... sözleşmesi hükümlerine uygun şekilde ödenmediğini, ayrıca toplu ... sözleşmesi kaynaklı yemek yardımı ücreti ve zamlı ücret alacaklarının bulunduğunu ileri sürerek toplu ... sözleşmesi hükümleri gereğince hesaplanacak ödenmeyen zamlı ücret alacağı, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile yemek yardımı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının mümkün olmadığını, davacının dava dilekçesinde iddia ettiği şekilde çalışmasının bulunmadığını, işçilere çalışmalarının karşılığı olan ücret alacaklarının ödendiğini, bu durumun banka kayıtları ve ücret bordroları ile sabit olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin18.03.2021 tarihli ve 2019/232 Esas, 2021/148 Karar sayılı kararıyla; davacının fazla sürelerle çalışma ücretine ilişkin taleplerinin kabulüne, hafta tatili, zamlı ücret alacağı ve yemek ücreti alacağına ilişkin taleplerinin reddine dair davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri süresi içinde istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 31.03.2022 tarihli ve 2021/829 Esas, 2022/559 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeterli olduğu, davacının fazla sürelerle çalışma yapıldığını ispatladığı ve alacağa hak kazandığı, davalı işverenin hükmedilen alacağı ödediğini ispatlayamadığı ancak bilirkişi ek raporu ve içeriği, toplu ... sözleşmesi, tahakkuk içeren bordrolar ve nöbet çizelgeleri karşısında davacının talep ettiği diğer alacak kalemlerine hak kazanamadığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 27.....2022 tarihli ve 2022/7300 Esas, 2022/8346 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine, davacı vekilinin ise diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, 01.03.2011-28.02.2013 ve 01.03.2013-28.02.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmeleri dönemlerinde davacının hafta tatili ücreti alacağına hak kazanamayacağı; ancak 01.03.2015-28.02.2017 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi döneminde toplu ... sözleşmesinin hükmü, puantaj kayıtlarında yer alan pazar çalışması kayıtları ile davalı beyanı dikkate alınmak suretiyle davacının hafta tatili ücreti alacağının bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi gerektiği, itfaiye eri olarak çalışan davacının ayda bir hafta gündüz vardiyasında, üç hafta ise gece vardiyasında çalıştığı sabit olup davacının ayda üç haftalık dönemde 16.00-08.00 saatleri arasındaki çalışmalarının gece çalışması olduğu ve bu çalışma biçiminde haftalık çalışma süresi 45 saati aşmasa da 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 69 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre gece 7,5 saati geçen çalışmaların fazla çalışma olarak kabulü gerektiği, dosya içeriğine göre davacının ücret zammı talebinin yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan (%25 zamlı) gece çalışması ücretine ilişkin olduğu, davacının fazla çalışma ücreti ve gece zammına yönelik taleplerinin toplu ... sözleşmelerinin ilgili hükümleri çerçevesinde ele alınarak ve ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği, davalı işverenin bordroda hafta tatili ücreti olarak gösterilen ödemelerin gerçekte vardiyalı çalışma karşılığı olduğunun beyan edilmesi karşısında yapılan ödemelerin hangi alacağa istinaden olduğu hususunda davacı tarafın itirazının bulunmadığı dikkate alındığında yapılan ödemelerin hesaplanan alacaklardan mahsubu yahut hesaplamada dışlanması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyulan bozma kararı doğrultusunda, ödeme belgeleri nazara alınmak suretiyle tekrar rapor alındığı, raporda davalı tarafça yapılan ödemelerin tenzilinin yapıldığı, bilirkişi raporununun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu
gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının davalı nezdinde itfaiye eri olarak fazla çalışma yaptığını, toplu ... sözleşmesinin 51 inci maddesi uyarınca aylık %25 zamlı ücretin gerek Kurum nezdindeki belgelerle ve gerekse tanık beyanları ile sabit olmasına rağmen eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verildiğini, hafta tatili alacağı yönünden eksik tespit yapıldığını, yemek yardımı alacağı talebi yönünden herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmadığını, özellikle Lokantacılar Odasından fiyat araştırması yapmadan eksik incelemeyle karar verildiğini, davalı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı belirlendiğini, zira hükmedilen vekâlet ücretinin kabul veya reddedilen miktarı geçemeyeceğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacı tarafın ileri sürmüş olduğu alacak kalemleri zamanaşımına uğramış olduğundan davanın reddi gerektiğini, taleplerin toplu ... sözleşmesinden kaynaklanması nedeniyle belirlenebilir olduğunu ve davanın bu sebeple belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacıya tüm hak ve alacaklarının ödendiğini, işverene karşı davası bulunan tanık beyanlarına itibar edilerek fazla çalışma ücreti kabulünün hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma, fazla sürelerle çalışma, hafta tatili, zamlı ücret alacağına hak kazanıp kazanmadığı ve bu alacakların hesaplanma yöntemi ile vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 32, 41, 44, 46 ve 47 nci maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 ve 53 üncü maddeleri, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.