"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesinin 05.04.2023 tarihli ek kararıyla; davalı vekilinin istinaf başvurusunun miktar itibarıyla kesinlik sebebiyle reddine karar verilmiştir.
Ek kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ek karar kaldırılarak, asıl karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen fark ücret alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan davacının ücretinin kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve uygulamaya konulan toplu ... sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak belirlendiğini, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağının düzenlendiğini, bu çerçevede belirlenen ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, davacının 2018 yılı ücreti korunarak bu ücretin üzerine %4 oranında zam yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışırken sürekli işçi kadrosuna atandığı, kadyoya geçişi sırasında tarafla arasında akdolunan ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde de davacıya, asgari ücretin %26 fazlası tutarında ücret ödeneceği kararlaştırıldığı, davalı Bakanlık ile dava dışı alt işverenler arasında yapılan ihale sözleşme ve şartnamelerinde ücretin asgari ücrete endekslenerek işçinin yaptığı işe ve eğitim durumuna göre asgari ücretin belirli bir yüzdesi şeklinde belirlendiği, bu şekilde hizmet alım sözleşmeleri ile belirlenen ücretin konuya ilişkin mevzuat hükümlerine aykırı bir şekilde davacının açık rızası olmadan düşürülemeyeceği, dosya içeriğine göre davalı tarafça ... sözleşmesine uygun ödeme yapılmadığının anlaşıldığı, alacağın hesaplanması için aldırılan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu, ancak davacı tarafça 09.09.2020 tarihinde arabulucuya başvurulduğu ve bu tarihten önceki alacaklar muaccel olduğundan, arabulucaya başvuru tarihine kadarki dönem için talepte bulunulabileceği gözetilerek Mahkemece bu yönden yeniden yapılan hesaplama ile bulunan tutarın hüküm altına alındığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2. Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesinin 05.04.2023 tarihli ek kararıyla; davalı vekilinin istinaf başvurusunun miktar itibarıyla kesinlik sebebiyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen asıl ve ek kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; toplu ... sözleşmesine dayalı hukuki ihtilaftan kaynaklanan uyuşmazlıkta davacının fiilen çalışmaya devam ediyor olması nedeniyle kararın kesin nitelikte olmadığını, dava konusu olan alacak kalemleri açıkça belirli bulunmakla, kısmi dava ya da belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini, talep konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili Bakanlıkça edinilen hükümlerde, 01.01.2019-30...2019 tarihleri arası ücret zammının, işçilerin almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine %4 oranında zam yapılmak sureti ile belirleneceğinin öngörüldüğünü, kadroya geçiş tarihinden 01.11.2020 tarihine kadar mülga ..., Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yayımladığı çerçeve toplu ... sözleşmesi ile belirlenen oranlarda ve şekilde ücret zammı uygulandığını, bu tarihten itibaren ise Bakanlığın üyesi bulunduğu ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası ile ... Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası arasında bağıtlanan 2019 ve 2020 yıllarını kapsayan toplu ... sözleşmesi hükümlerinin uygulandığını, davacının ücretinde herhangi bir indirime gidilmediğini, 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak üzerine %4 oranında zam uygulandığını, ... sözleşmede kastedilen asgari ücretin 2018 yılı için belirlenen asgari ücret olduğunu, aksi yorumda hem de toplu ... sözleşmesinden kaynaklı zam yapılması gibi çifte zam uygulanmasına sebebiyet vereceğini, ... sözleşmelerinin düzenlenmesinde taşra teşkilatlarına takdir ve tâdil hakkı verilmediğini, müvekkilinin bilgi ve talimatları dışında işçinin ücretini etkileyecek esaslı bir değişikliğin müvekkili Kurumu ilzam etmeyeceğini, davacının sürekli işçi kadrosuna geçmesiyle ihale sözleşmesinde belirtilmiş olan önceki düzenlemeler ve oranlar devamlılığını yitirdiğini, hüküm altına alınan alacaklara uygulanan faiz türünün hatalı olduğunu savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya içeriği ile İlk Derece Mahkemesince hüküm altına alınan ücret alacağının toplu ... sözleşmesine bağlı olduğu, davacının dava tarihi itibarıyla ve hâlen davalı işyerinde çalışmaya devam ettiği, verilen kararın geleceğe yönelik etkisinin bulunduğu, bu tür uyuşmazlıkların çözümünde miktar itibarıyla kesinlik sınırının gözetilmemesi gerektiği gerekçesiyle 05.04.2023 tarihli ek karanın kaldırılmasına verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esasına yönelik incelemesinde; kısmi dava açılmasında kanunen aranan unsurların ve hukuki yarar şartının gerçekleştiği, davacının 696 sayılı KHK ile davalı nezdinde 02.04.2018 tarihinde kadroya geçişinin yapıldığı, kadroya geçişi aşamasında Bakanlık ile arasında imzalanan ... sözleşmesinde açıkça asgari ücretin %26 fazlasının ödeneceğinin kararlaştırıldığı, emsal içtihatlar uyarınca sözü edilen kuralın, her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlamakta olduğu, ... sözleşmesinde davacı işçiye asgari ücretin %26 fazlasının ödeneceği hususunun açıkça düzenlenmiş olması karşısında fark ücret alacağının hüküm altına alınmasında isabetsizlik bulunmadığı, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulduğu, sürecin anlaşamama ile sonuçlanması üzerine 23.09.2020 tarihli son tutanağa dayanılarak davanın açıldığı, bilirkişi raporunda, dava konusu alacaklara ilişkin hesaplamaların hatalı olarak 31.12.2020 tarihine kadar yapıldığı, İlk Derece Mahkemesince 09.09.2020 olan arabuluculuk başvuru tarihine kadar hesaplama yapılarak tespit edilen rakamın hüküm altına alındığı, arabuluculuk faaliyetinin tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleşmiş olduğu ve arabuluculuk son tutanak tarihinin 23.09.2020 olduğu görülse de bu hususun davacı tarafça istinafa getirilmediği, davalı açısından usuli kazanılmış hakların korunduğu, ücret alacağına mevduat faizi işletilmesinde bir hata bulunmadığı, ayrıca dava ve ıslah tarihleri itibarıyla zamanaşımına uğrayan bir alacağın bulunmadığı gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek ve resen nazara alınacak diğer nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın, kısmi dava olarak açılmasında hukuki yarar bulunup bulunmadığı, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile fark ücret alacağının bulunup bulunmadığı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 109 uncu maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.