"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/496 E., 2023/1279 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 26. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/109 E., 2022/785 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışmaktayken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davalı Bakanlık ile davacı arasında sürekli işçi kadrosuna geçirilirken imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde asgari ücretin belirli bir oran fazlasının davacının ücreti olarak öngörüldüğünü, sözleşme hükmüne göre ücretin her yıl asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlenmesi gerekmesine karşın sözleşmeye aykırı olarak davacının ücretinin asgari ücret seviyesine çekilmek ve bu ücrete %4 zam uygulanmak suretiyle eksik ödendiğini ileri sürerek davacının eksik ödemeden kaynaklı fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulamaya konulan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının 2018 yılı ücreti korunarak bu ücrete %4 oranında zam yapıldığını, ücretin düşürülmesinin söz konusu olmadığını, 01.01.2022 ve sonrasına ilişkin alacaklar hesaplanırken toplu ... sözleşmesinin 33 maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca zam oranının davacının 31.12.2021 tarihindeki ücretine uygulanması gerektiğini, bu durumda davacıya 31.12.2021 tarihindeki ücreti dikkate alınarak doğru ödeme yapıldığından 2022 yılı bakımından davanın reddine karar verilmemesinin hatalı olduğunu, yapılan hesaplamalarda Sosyal Güvenlik Kurumu gün sayısı olan 30 günün dikkate alınması gerektiğini, davacının ücretinin belirsiz süreli ... sözleşmesi gereğince günlük değil aylık olarak belirlendiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadroya geçiş sırasında imzalanan sözleşmede davacının ücretinin asgari ücretin belli bir oranda fazlası olarak belirlendiği, hesaplamada 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca esas alınacak toplu ... sözleşmesi ve ... Ağır Sanayi ve Kamu İşverenleri Sendikası ile ... Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası arasında 08.09.2021 tarihinde imzalanan 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi hükümlerinin dikkate alındığı, fark ücretin arabuluculuk başvuru tarihi de dikkate alınarak belirlendiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçen işçinin, belirsiz süreli ... sözleşmesi, 02.04.2018-31.10.2020 tarihleri arasında uygulanması gereken toplu ... sözleşmesi ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu uyarınca yararlandığı 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesine göre ücretinin tespiti, bu tespitlere göre davacının fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye alacağına hak kazanıp kazanmadığı hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi ile 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 33 üncü maddesine göre 01.01.2021 tarihindeki işçi ücretinin en düşük taban ücret olan 136,67 TL'den az olması durumunda, ücretin önce 136,67 TL olan taban ücrete yükseltilerek bundan sonra 01.01.2021-30.....2021 tarihleri arasındaki dönem için öngörülen %12 oranında ücret zammının uygulanması gerekir. Ücretin, ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile bağlantısının kesilmesi, 2021 yılında ... ... sözleşmesindeki asgari ücret oranının uygulanması ile bulunan tutarın 136,67 TL olan taban ücretin altında kalması hâlinde mümkündür. Aksi hâlde toplu ... sözleşmesinin 33 üncü maddesindeki taban ücrete ilişkin bu düzenlemenin, işçi ücretinin ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile olan bağlantısını kestiğinden söz edilemeyeceği açıktır.
3. Somut uyuşmazlıkta 01.01.2021 tarihi itibarıyla davacının ... ... sözleşmesi uygulanarak bulunan ücretinin, bir diğer ifadeyle 2021 yılı asgari ücret oranı dikkate alınarak belirlenen ücretinin, toplu ... sözleşmesinde kararlaştırılan taban ücret olan 136,67 TL'nin altında kaldığı görülmektedir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda 01.01.2021 tarihindeki işçi ücretinin 136,67 TL olan taban ücrete yükseltilerek bundan sonra 01.01.2021-30.....2021 tarihleri arasındaki dönem için öngörülen %12 oranında ücret zammının uygulandığı, ikinci altı ay dönemi bakımından ise yine toplu ... sözleşmesinin ilgili hükmüne göre %5 oranında zam uygulanarak ücretin belirlenmesi yerindedir.
4. Diğer yandan, 2022 yılı itibarıyla işçiye ödenmesi gereken ücret tespit edilirken 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 33 üncü maddesine göre işçinin 31.12.2021 tarihindeki günlük çıplak brüt ücreti üzerine toplu ... sözleşmesinde kararlaştırılan şekilde zamların yürütülmesi gerekmekte iken, ücretin ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile bağlantısının kesildiği göz önünde bulundurulmaksızın söz konusu zamlara ... sözleşmesinde öngörülen asgari ücret oranına ilişkin zam miktarının eklenmesi de hatalı olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.