"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2018/368 E., 2018/814 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tespit davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Şirketin ihale yolu ile ... ... Sağlığı Müdürlüğü veri hazırlama kontrol işletmeciliği ve bilgi sistem kurulum bakım onarım destek hizmeti çalışanı alım işini alt işveren olarak üstlendiğini, ... (Bakanlık) ... Teftiş Kurulu Başkanlığı ... Mütfettişliği Teftiş Kurulunca yapılan inceleme ve tespit sonucu müvekkili ile Bakanlık arasındaki hizmet alımın dayalı hukuki ilişkisinin muvazaalı olduğuna dair rapor düzenlendiğini, rapordaki tespit sonucunun gerçeği yansıtmadığını, asıl işveren konumundaki Bakanlık ile müvekkili Şirket arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi ve teknik şartname ile uygulama birlikte incelendiğinde de görüleceği üzere asıl işverenin mevzuat gereği denetim yetkisinin bulunduğunu, bu yetkinin işin aksatılmadan yürütülmesi için zaruri olduğunu, sırf bu durumun muvazaanın kabulü için asla yeterli olamayacağını, alt işveren işçilerinin salt bu gerekçeyle doğrudan doğruya asıl işveren işçisi olarak kabul edilmeyeceğini, yapılan işin yardımcı hizmet işi olup asıl işin durmasına veya sekteye uğramasına yol açacak nitelikte olduğunu, konuya ilişkin emsal yargı kararları ile de, müvekkili Şirket ile ... Kamu Hastaneleri Kurumunun yaptığı veri hazırlama ve kontrol işletmenliği donanım ve yazılım destek personeli hizmetinin muvazaalı olmadığına karar verildiğini, bu nedenlerle ... ... Sağlığı Müdürlüğü ile müvekkili Şirket arasındaki ilişkinin muvazaalı olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; 4857 sayılı ... Kanunu ( 4857 sayılı Kanun) ve çalışma hayatına illişkin sair mevzuatta, yapılacak sözleşmeler bakımından hangi hâllerin kanuna aykırılık teşkil edeceğinin açıkça belirtildiğini ve bu hâllere aykırılık durumunda muvazaaya ilişkin yaptırımların gündeme geleceğinin düzenlendiğini, davacı tarafça iptali talep edilen teftiş raporunun çalışanlar ve Şirket yetkililerinin ifadesine başvurularak, sözleşmeler incelenerek 4857 sayılı Kanun ve Alt İşverenlik Yönetmeliği çerçevesinde çok kapsamlı bir teftiş neticesinde düzenlendiğini, hizmet alım sözleşmesine ilişkin teknik şartnamenin 7 inci maddesinde "işin yapılma şekli" başlığının yer aldığı ve başlık altında 14 madde hâlinde yapılacak olan işlerin neler olduğunun sayıldığını, ancak hizmet alım sözleşmesi gereği işçilerin işyerinde çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na (657 sayılı Kanun) tâbi olan memurlar ile birlikte istihdam edilerek idari işler olarak tanımlanabilecek aynı işleri yaptıkları, yapılan işin Bakanlığın asıl işi olup işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir ... olmadığını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 24.04.2017 tarihli ve 2016/1037 Esas, 2017/140 Karar sayılı kararıyla; davacı Şirket ile dava dışı Sağlık Bakanlığı bünyesinde bulunan ... ... Sağlığı Müdürlüğü arasındaki sözleşme Bakanlık ... müfettişleri tarafından muvazaa bakımından incelendiğinde, düzenlenen raporun sonunda sözleşmenin muvazaalı olduğunun tespit edildiği, 03.05.2016 tarihinde bahsi geçen raporun davacı Şirkete tebliğ edildiği, yasal 6 günlük sürede içinde 09.05.2016 tarihinde dava açıldığı, Mahkemece yapılan inceleme ve değerlendirme sonucu davacı tarafın iddialarının yerinde olmadığı, Bakanlık ... müfettişlerince düzenlenen 18.02.2016 tarihli raporda tespit edilen muvazaa olgusunun Mahkemece de tespit edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 04.10.2017 tarihli ve 2017/2362 Esas, 2017/2304 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece yapılan keşif, tanık beyanları ve bilirkişi raporuna göre davalı Bakanlık müfettişlerince düzenlenen raporda tespit edilen muvazaa olgusunun mevcut olduğunun anlaşıldığı, istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.04.2018 tarihli ve 2017/45285 Esas, 2018/8987 Karar sayılı ilâmı ile; bilgi sistemi kullanım elemanı hizmet alımı işi kapsamında yapılan veri girme işinin asıl ... değil, yardımcı ... niteliğinde olduğu, asıl işverenin aynı yardımcı işte çalışan işçilerinin olmasının alt işveren uygulamasının geçerli olmadığı ya da muvazaaya dayalı olduğu şeklinde yorumlanamayacağı, ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun (4734 sayılı Kanun) 6552 sayılı Kanun ile değişik 62 nci maddesinde düzenlenen İdarelerce istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması hâlinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler için ihaleye çıkılabileceğine dair hükmü gözetildiğinde, yardımcı işin bölünerek alt işverene verilmesinde kanunen bir engel bulunmadığı, hizmet alımı konusu olan işin davalı İdare tarafından yapılabileceği gibi hizmet alımı yoluyla alt işverene verilebilmesinin mümkün olduğu, muvazaa tespitine dair 18.02.2016 tarihli müfettiş raporunun iptali istemine yönelik davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken aksi yönde hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.04.2018 tarihli ve 2017/45285 Esas, 2018/8987 Karar sayılı bozma ilâmına uyularak yapılan yargılamada sonucunda bozma kararında yer verilen gerekçeler tekrar edilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesinin redde ilişkin önceki kararlarının yerinde olduğunu, 4857 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatta yapılacak sözleşmeler bakımından hangi hâllerin kanuna aykırılık teşkil edeceğinin belirtildiğini, bu aykırılık hâlinde ise yaptırım olarak muvazaaya ilişkin hükümlerin uygulandığını, ... müfettişlerince Kurum yetkilileri ve çalışanlarla görüşmeler yapılarak rapor düzenlendiğini, yerinde yapılan çok kapsamlı teftiş sonrası ihdas oluna rapordaki tespitlerin doğru olduğunu, hizmet alımına dayalı hukuki ilişki muvazaalı olup sözleşme kapsamında çalıştırılan işçilerin 657 sayılı Kanuna göre çalışan devlet memurları ile birlikte istihdam edilip Kurumun asıl işi olan işleri yaptıklarını, alt işverene verilen işin, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir ... olmadığının dosyadaki delillerle tespit edilmiş olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; muvazaa tespitine itiraza ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2 ve 3 üncü maddeleri.
3. 4734 sayılı Kanun'un 20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 83 üncü maddesi ile değiştirilmeden önceki 6552 sayılı Kanun ile değişik 62 nci maddesi ve ilgili diğer hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
04.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.