"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 48. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/322 E., 2023/451 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 30. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/192 E., 2021/706 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverenler bünyesinde 21.07.2017 tarihinden bu yana temizlik görevlisi olarak çalıştığını, davacının davalı ... nezdinde çalıştığını, diğer davalı Şirket işçisi olarak istihdam edildiğini, davacının alt işverenler nezdinde çalışırken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile kadroya geçtiğini, kadroya geçişi sırasında imzaladığı ... sözleşmesi kendisine verilmediği için emsal sözleşme sunduğunu, kadroya geçmeden önce, asgari ücretin %45 fazlası oranında ücretle çalıştığını, hem ... ... sözleşmesinde hem de davalılar ile yetkili sendika arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmelerinde ücretin asgari ücretin %45’i olarak belirlendiğini, buna rağmen davalı Şirket tarafından Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımın yazısı gerekçe gösterilerek ücretinin muvafakati alınmadan düşürüldüğünü, ne var ki zam oranının düzenlendiği söz konusu hükümlerde ücret hususuna değinilmediğini, işyerinde fazla çalışma yapmasına rağmen karşılığı ücretlerinin ödenmediğini, davalıların işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını ileri sürerek ücret farkı alacağı ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; diğer davalı Şirketin müvekkili İdareye personel temin ettiğini, davacının işvereninin bu Şirket olduğunu, davacı ile müvekkili Belediye arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığını, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (375 sayılı KHK) geçici 24 üncü maddesi uyarınca öngörülen esaslar çerçevesinde uygulama yapıldığını ve davacının ücretinde herhangi bir indirime gidilmediğini, işyerinde üçlü vardiya çalışma sisteminde çalışan davacının ücretinde herhangi bir indirime gidilmediğini ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ... İnş. Yat. Taah. Hizm. San. ve Tiz. Ltd. Şti. (... Şirketi) vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket nezdinde 01.04.2018 tarihinde çalışmaya başladığını, daha önce diğer davalı ... bünyesinde ihale ile yapılan hizmet alımı çerçevesinde istihdam edildiğini, kadroya geçerken sulh sözleşmesi imzaladığını, davacı ile imzalanan ... sözleşmesinden de anlaşılacağı üzere asgari ücretin %45 fazlası ücret aldığı yönünde herhangi bir hüküm içermediğini, mevzuat çerçevesinde uyguladığı ücret politikasının hukuka uygun olduğunu ve davacının ödenmeyen alacağı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; her ne kadar kadroya geçiş aşamasındaki ... sözleşmesinde davacının imzası mevcut değil ise de davacının kadroya geçiş yaptığı ve iki yıldan fazla süredir çalışmaya devam ettiği ve daha öncesinde ücrete herhangi bir itirazda bulunduğuna dair dosya kapsamında herhangi bir veri ve belge bulunmadığı anlaşıldığından sözleşmeyi imzalamamış olmasının esasa bir etkisinin olmadığı, dava dilekçesi ekinde şöför olduğu anlaşılan dava dışı E.Ç. isimli çalışana ilişkin belirsiz süreli ... sözleşmesinin sunulduğu, her işçinin geçiş şartlarının kendi sözleşme şartlarına göre değerlendirilmesi gerektiği, davacı tanıkları her ne kadar 2019 yılında geçmişe dönük sözleşme imzaladıklarını beyan etmiş iseler de bu beyanı destekleyen dosyada başkaca somut bir veri ve belge bulunmadığı, dosyada mübrez ... ... sözleşmesinin 01.04.2018 tarihli olduğu, dava dilekçesinde, davacıya geçmişe dönük olarak sözleşme imzalatıldığına dair bir iddiada bulunulmadığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile imzalanan toplu ... sözleşmesinde yer alan %4 oranında zam dikkate alınarak ödeme yapıldığının anlaşıldığı, ... Sendikası ile imzalanan toplu ... sözleşmesinde ücret zammı oranının da %45 fazlası olacağı yönünde belirleme olmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvurusunda, kadroya geçirilmeden önce asgari ücretin %45 fazlası ücretle çalışan müvekkiline, kadroya geçtikten sonra da aynı şekilde asgari ücretin %45 fazlası ücretle çalışmaya devam edeceğinin söylendiğini, kadroya geçiş esnasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde ücret asgari ücretin %45 fazlası olarak belirtildiğini, ancak sözleşme kendilerinde olmadığından dosyaya sunulamadığını, davalının bilahare imzaladığı ikinci sözleşmede ücretin sabit ücret şeklinde belirlendiğini ve bu sözleşme de her ne kadar 01.04.2018 tarihi yazılı ise de 2019 yılında düzenlenen ikinci sözleşme olduğunu, bu hususun tanık beyanları ile de doğrulandığını, aynı mahiyetteki dosyalarda dinlenen davalı tanıklarının dahi davalı Şirket tarafından çalışanlara sonradan ikinci bir sözleşme imzalatıldığını beyan ettiklerini, davacının kadroya geçiş öncesi ücretinin asgari ücretin %45 fazlası olduğunu, buna rağmen muvafakati alınmadan ücretinin kanuna aykırı bir biçimde düşürüldüğünü, davalı Şirket ile imzalanan belirsiz süreli ... sözleşme gereğince asgari ücretin %45 zamlı hâli üzerinden ücret ödenmesi gerekirken her ay eksik ödeme yapıldığını, müvekkilinin çalıştığı süre zarfında sürekli olarak fazla çalışma yaptığını, ancak bu çalışmaları karşılığının ödenmediğini, bu husustaki taleplerinin reddedilmesinin de hukuka aykırı olduğunu beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında dosyada mübrez sözleşme haricinde başkaca bir sözleşme olduğu iddiasının tanık delili ile ispat edilemeyeceği, sözleşmenin "ücret" başlıklı 10 uncu maddesinde ücretin sabit tutarda belirlenip asgari ücretin belirli bir oranda fazlası olacağına dair herhangi bir hüküm ihtiva etmediği, dosyaya emsal olarak sunulan sözleşmenin ise sözleşmede taraf olarak yer almayan işbu dosya davacısı için de geçerli kabul edilemeyeceği, dolayısıyla davacı işçi tarafından bu sözleşmeye dayanılamayacağı, kamu işçiliğine geçiş sırasında her işçinin kendi ... sözleşmesinde belirtilen ücret ile bağlı olacağı, toplu ... sözleşmesine yönelik ayrık bir talep olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun, 6100 sayılı Hukuk Muhakemleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve inceleme sırasında resen dikkate alınacak diğer nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark alacaklarının bulunup bulunmadığı, fazla çalışma ücreti alacağına hak kazanıp kazanmadığı ve uyuşmazlık konusu alacak taleplerinin ispatı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32, 41, 63 ve 68 inci maddeleri.
3. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun "İspat yükü" kenar başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir.
"Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.