"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2931 E., 2023/832 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 26. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 21.11.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat... ... ile davacı vekili Avukat ... ... duruşmaya katıldılar.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 25.02.2013-17.04.2016 tarihleri arasında davalı Şirketin ...'da bulunan projesinde elektrik formeni olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı tarafından sona erdirildiğini, işyerinde 07.00-21.00 saatleri arasında çalışıldığını, şantiyelerin resmî açılışlarından önceki 3 ay 07.00-24.00 saatleri arasında pazar günleri dâhil çalıştığını, pazar günleri ise ayda iki gün 07.00-17.00 saatleri arası çalıştığını, müvekkilinin aylık net ücretinin 2.500,00 USD olduğunu, ücretinin bir kısmının elden avans olarak verildiğini kalan kısmının ise bankaya yatırıldığını, davacının 3 aylık ücretinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık izin, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil, hafta tatili ücreti ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 16.04.2013-26.04.2016 tarihleri arasında çalışmasının dava dışı ... Elektrik Şirketi nezdinde olduğunu, davacının davalı nezdinde çalışmasının bulunmadığını, husumet itirazı ve zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, davacının yurt dışında çalışması nedeniyle brüt ve net ücretinin aynı olduğunu, gelir ve damga vergisi kesilmediğini, emsal ücret araştırması yapılması gerektiğini, davacının davalı Şirket nezdinde talep edebileceği ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 26. ... Mahkemesinin 12.03.2020 tarihli ve 2018/170 Esas, 2020/79 Karar sayılı kararı ile; davacının yaşı ve kıdemi ile yaptığı ... ve tanık beyanları ile emsal ücret araştırması hep birlikte değerlendirildiğinde aylık net ücret miktarının hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtilen miktarda ispatlandığı, ... sözleşmesinin tazminata hak kazanılamayacak şekilde sona erdiğinin işveren tarafından ispatlanamadığı, davacının ... bayram ve genel tatil, hafta tatili ve fazla çalışma ücret alacaklarının tanık beyanları ile ispatlandığı, davacının ücret alacaklarının ödendiği, yıllık izinlerinin kullandığı veya bedelinin ödendiğinin davalı işverence ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.04.2022 tarihli ve 2020/1631 Esas, 2022/689 Karar sayılı kararı ile; davacının dava dışı Şirketin sigortalı işçisi olarak, davalı Şirketin ... bulunan şantiyesinde çalıştığı, davacının hak kazandığı işçilik alacaklarından davalının da sorumlu olduğu, ücret araştırması, tanık beyanları, emsal dosyalar, banka kayıtları ile davacının yaptığı ... göz önüne alındığında, İlk Derece Mahkemesince davacının aylık net ücretinin 2.500,00 USD olarak kabul edilmesinin yerinde olduğunu, ... sözleşmesinin tazminata hak kazanılmayacak şekilde sonlandığı konusunda ispat külfetinin davalı işverene ait olduğunu, davalı tarafın bu şartı yerine getiremediğini, tanık beyanlarının diğer emsal dosyalar ve dosyadaki bilgi ve belgeler ile birlikte değerlendirildiği, bilirkişi tarafından yapılan tespitlerin yerinde olduğu, davacının izinli olduğu dönemlerin ve ayrıca hafta tatiline denk gelen genel tatil günlerinin dışlanarak hesaplama yapıldığı, dosya kapsamından davacının ayda 2 hafta tatilinde çalıştığının anlaşıldığı, davacının Ramazan bayramında bir gün Kurban bayramında iki gün dinlenip diğer genel tatillerde çalıştığı anlaşıldığından genel tatil ücretine hükmedilmesinin yerinde olduğu, dava şartı olarak arabuluculuğa başvurulmadan dava edilen yıllık izin ücreti talebi yönünden dava şartı noksanlığı nedeni ile usulden ret kararı verilmesi gerekirken İlk Derece Mahkemesi tarafından esastan inceleme yapılarak yıllık izin ücret alacağı talebinin kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 04.10.2022 tarihli ve 2022/8389 Esas, 2022/11105 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile davacının çalıştığı süre boyunca saat 08.00'de çalışmaya başladığını ispatladığı değerlendirilerek hesaplama yapılması gerektiği, davacının çalışma düzeni ve davacı tanık beyanlarına göre 2 haftada 1 gün yaptığı kabul edilen hafta tatili çalışması dışındaki günlerde günlük ara dinlenmesinin 2,5 saat olduğu, dava konusu hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ile fazla çalışma alacaklarının hesaplandığı ......2013-17.04.2016 tarihleri arası dönemde davacının yurt dışı giriş çıkış kayıtlarına göre yurt içinde bulunduğu anlaşılan süreler değerlendirilmeksizin tüm dönemde yurt dışında olduğu kabul edilerek hesaplama yapıldığı, söz konusu alacakların davacının yurt içinde bulunduğu dönemler dışlanmak suretiyle hesaplanması gerektiği, davalı tarafından davaya cevap dilekçesinde davanın ihbarına yönelik olarak talepte bulunulmasına rağmen Mahkemece bir işlem yapılmadığı, gerekirse bu talebe ilişkin delil avansı da ikmal edilerek davanın ihbarı talep edilen Şirkete usulüne uygun tebligat yapılması ve davanın ihbar edilmesi gerekirken bu talebin dikkate alınmamasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda ihbar dilekçesi ve dava dilekçesinin muhattap ... Elektrik Tesisat ve Ticaret Limited Şirketine tebliğ edildiğini, bozma ilâmındaki esaslara uygun, denetime ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporunun hükme esas alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, husumet itirazlarının değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, tespit edilen ücretin emsale aykırı ve hatalı olduğunu, davacının almış olduğu ücret miktarını ispatlayamadığını, kıdem ve ihbar tazminatlarının noksansız ödendiğini, fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil alacaklarının reddi gerektiğini, yapılan hesaplamaların hatalı olduğunu, yapılan ödemelerin dışlanmadığını, pazar ve tatil günlerine denk gelen genel tatil günlerinin dışlanmadığını, aleyhlerine olan hesaplamaları kabul etmediklerini, dinlenen davacı tanıkları ile müvekkili Şirket arasında husumet olduğunu, indirim oranının yetersiz olduğunu ve %60 oranında indirim yapılması gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ücret miktarı ve fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışma olup olmadığı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekalet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.