"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/2 E., 2023/392 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
MAHKEMESİ : ... Anadolu 11. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/224 E., 2021/251 K.
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işverenle 20.05.2015 tarihinde yurt dışı ... sözleşmesi ile saat ücreti 4,75 USD'den 20.05.2015-21.11.2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere anlaştığını, 20.05.2005 tarihinde yurt dışına çıkış yaparak işverenin Rusya adresindeki işyeri şantiyesinde çalışmaya başladığını, hafta tatilinde şehir dışına çıkıp gezmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için işveren tarafından avans olmak kaydı ile ruble olarak nakit verildiğini, avansı harcamadığını ve bavulunda biriktirdiğini ancak biriktirmiş olduğu parayı bavuluna baktığında bulamadığını, şikâyette bulunduğunu, polislerin şantiyeye gelerek incelemede bulunduğunu, polislerin gitmesi üzerine şantiye müdürü tarafından çağrıldığını, şantiye müdürünün niçin polise şikâyette bulunduğunu ve polislerin gelmesine neden olduğunu sorduğunu, kendisinin de daha önce formene söylediğini, polise gitmemesi hususunda birşey demediğini beyan ettiğini, Şirket yetkililerinin kendisini azarlayıp odadan çıkmasını söylediklerini, bu olaydan iki gün sonra ...'ye dönmesini istediklerini, ...'ye döndüğünde ise yurt dışındaki şantiyeye gönderileceğini söyleyip bir süre bekletildiğini, daha sonra ... sözleşmesinin feshedildiğini şifahi olarak öğrendiğini belirterek ihbar tazminatı ve bakiye süre ücreti tutarından kaynaklı tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 20.05.2015-29.07.2015 tarihleri arasında çalıştığını, en son saat ücretinin 4,75 USD, aylık ücretinin 1.068,75 USD olduğunu, ... sözleşmesinin belirli süreli ... sözleşmesi niteliğinde olduğunu ve 20.05.2015-21.11.2015 tarihleri arasında olduğunu, bu süre içerisinde ... sözleşmesinin feshedilmesi hâlinde ihbar tazminatının doğmayacağını, davacının tüm ücretlerinin bankaya yatırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.04.2016 tarihli ve 2015/1046 Esas, 2016/89 Karar sayılı kararı ile; ... sözleşmesinin belirli süreli yapılmasını gerektiren objektif neden bulunmadığı, sözleşmede yalnızca başlangıç ve bitiş tarihlerinin yazılmasının sözleşmeyi belirli süreli sözleşme hâline getirmeyeceği, sözleşme belirsiz süreli olduğundan davacının süre sona ermeden yapılan fesih nedeniyle süre sonuna kadar aylık ücretin ödenmesini talep edemeyeceği, ihbar tazminatı talebinden de feragat edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 16.09.2020 tarihli ve 2016/22173 Esas, 2020/8016 Karar sayılı ilâmı ile; dava konusu olayda objektif nedenler olmasa bile taraflar arasında belirli süreli ... sözleşmesi yapıldığı, davalı işverenin dahi sözleşmenin belirsiz süreli olduğunu savunmadığı, buna göre mahkemece resen sözleşme koşullarının değerlendirilmesi ve amacı dışına çıkılarak bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat talebinin reddinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkemece verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.....2022 tarihli ve 2020/704 Esas, 2022/431 Karar sayılı kararı ile; ücretin ödendiğini ispat yükünün davalıda olduğu, davalının ödemeyi ispatlayamadığı, buna göre asıl davada net 14,00 USD, birleşen davada net 3.318,96 USD bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat belirlendiği gerekçesiyle asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 08.11.2022 tarihli ve 2022/11070 Esas, 2022/14531 Karar sayılı ilâmı ile; Mahkemece davacının ... sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı değerlendirilmeden ve gerekçede bu hususta açıklama yapılmadan karar verilmesinin hatalı olduğu, kabule göre Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda bordrolarda görünen ücretin net ya da brüt olması kabulüne göre seçenekli olarak bakiye ücret alacağı hesaplandığı, Mahkeme gerekçesinde birleşen dava yönünden davacının hak kazandığı belirtilen tutarın bilirkişi raporunda hesaplanan tutarlardan farklı bir tutar olduğu, bu tutarın neye göre belirlendiğinin gerekçelendirilmediği, bu nedenle davacının ücret miktarının hangi tutar olarak kabul edildiği de belirlenemediğinden Mahkemece birleşen dava bakımından kabul edilen bakiye ücret alacağının denetime elverişli olmadığı, uyuşmazlık konusu alacakların yabancı parayla tahsili talep edildiğinden söz konusu alacaklara 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca, "Devlet bankalarınca USD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faize" hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkemece verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... ... Kurumundan celp edilen davacıya ait ... sözleşmesinde davacının saat ücretinin 4,75 USD olduğunun tespit edildiği, bu kayıtlara itibarla aylık brüt ücretin 1.494,94 USD olduğu, bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın miktarının 3.152,96 USD olduğunun kabul edilmesi gerektiği, dosyada davacı işçinin ... akışını bozduğuna yönelik davalı savunmasını destekler nitelikte delil sunulmadığı, tanık dinletilmediği, feshin haklı veya geçerli nedenle yapıldığına dair ispat yükünün gereğinin davalı tarafından yerine getirilemediği gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının tüm taleplerinin zamanaşımına uğradığını, gerekçeli karar içeriğinde kıdem ve ihbar tazminatına yönelik detaylı açıklamaya yer verilmediğini, davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, brüt saat ücretinin 4,75 USD olduğunu, aylık ücretin brüt 1.068,75 USD olduğunu, davacının yurt dışı çalışan olması nedeniyle kesinti yapılmadığını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ... sözleşmesinin feshi ve ücret miktarı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 25 ve 32 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında temyiz nedenlerine göre bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir
2. Somut uyuşmazlıkta, davacı taraf saat ücretinin 4,75 USD olduğunu iddia etmiş, davalı taraf da davacının saat ücretinin brüt 4,75 USD ve aylık ücretinin ise brüt 1.068,75 USD olduğunu savunmuştur. Bozma sonrası Mahkemece davacının saat ücretinin net 4,75 USD olduğunun kabulü ile bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat hüküm altına alınmıştır.
3. Dosya kapsamında bulunan ... sözleşmesinde davacının saat ücretinin 4,75 USD olarak belirtildiği, ücret bordrolarında da saat ücretinin brüt 4,75 USD olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır. Davacı taraf ücrete ilişkin iddiasını ispatlamaya yönelik bilgi ve belge sunmadığı gibi tanık da dinletmemiştir. Tüm dosya kapsamına göre davacı taraf saat ücretinin net 4,75 USD olduğunu ispatlayamamıştır. Hâl böyle olunca Mahkemece davacının saat ücretinin brüt 4,75 USD olduğunun kabulü ile bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın hesaplanması gerekli iken yazılı gerekçe ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.