"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2139 E., 2023/1086 K.
KARAR : Dâhili davalı ... Başkanlığının istinaf başvurusunun kabulü ile ... yönünden davanın reddi, davalı Şirket yönünden davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 10. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/11 E., 2021/348 K.
Taraflar arasındaki işten ayrılış kodunun iptali ve yeniden tespitine dair tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın dâhili davalı ... (SGK) Başkanlığı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle dâhili davalı SGK Başkanlığı yönünden davanın reddine, davalı Şirket yönünden ise kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı dâhili davalı SGK Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; davacının davalı Şirket bünyesinde kadrolu müzik öğretmeni olarak Eylül 2017 tarihinden bu yana çalıştığını, davalı Şirkete 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 24 üncü maddesinin (II) numaralı bendinin (e) alt bendi gereğince 3 aylık ücretinin ödenmemesi nedeniyle 31.05.2019 tarihi itibarıyla sözleşmesini feshettiğini Karşıyaka 1. Noterliği aracılığıyla bildirdiğini, hak ettiğini iddia ettiği kıdem ve ihbar tazminatı ile 2019 Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait ücretlerinin, 2018 - 2019 eğitim ödeneği ile hak etmiş olduğu tüm alacakların ücret hesabına ödenmesini talep ettiğini, bunun üzerine davalı Şirketin haklarını ödemeden 18.06.2019 tarihinde SGK'ya işten ayrılış kodunu (29) olarak bildirip işine son verdiğini, davalı Şirkete ait okulda çalışma süresi boyunca ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışının olmadığını, SGK bünyesinde iş sözleşmesinin sona erme sebebine ilişkin olarak işten ayrılış kodunun kod (29) yerine işçi tarafından haklı sebeple fesih olarak düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Şirket ve dâhili Davalı SGK Başkanlığı, usulüne uygun tebliğe rağmen davaya cevap vermemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde 01.09.2017-31.05.2019 tarihleri arasında kesintisiz şekilde müzik öğretmeni olarak çalıştığı, iş sözleşmesini davacının 2019 yılı Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait ücretlerinin, 2018-2019 eğitim ödeneği ile hak ettiği tüm alacakların kendisine ödenmediği gerekçesi ile Karşıyaka 1. Noterliğinin 30.05.2019 tarihli ve 007275 yevmiye No.lu fesih ihtarnamesi ile sona erdirdiği, davacının işten ayrılış kodunun işveren tarafından 18.06.2019 tarihinde (29) kod olarak bildirildiği ve bu sebeple davacının işsizlik ödeneğinden faydalanamadığı anlaşılmış olup dinlenen tanık beyanları ve banka kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde davacının ödenmemiş ücret alacakları bulunduğu, davalı işveren tarafından aksinin yazılı belge ile ispat edilemediği anlaşıldığından davacının, davalı İzmir Efe Özel Eğitim Kurumları Tic. AŞ'den 18.06.2019 tarihinde (29) kod ile yapılan çıkış işleminin iptaline, davacının iş sözleşmesini 4857 sayılı Kanun'un 24 üncü maddesi uyarınca haklı nedenle feshettiğinin kabulü ile davalı İzmir Efe Özel Eğitim Kurumları Tic. AŞ'den 30.05.2019 tarihinde (23) kodu ile çıkış yaptığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dâhili davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Dâhili davalı SGK Başkanlığı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; işsizlik ödeneğinin muhatabının Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) olduğunu, davanın İŞKUR'a açılması gerektiğini, davalı Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını, Mahkemenin resen araştırma ilkesi çerçevesinde araştırma yapacağı kod değiştirme davası ile ilgili öncelikle Kurum kayıtlarında görülenin dışındaki iddiları ve talepleri kabul etmediklerini, tespit davalarında tanık delilinin tek başına esas alınmaması gerektiğini, hatta bu tür davalarda niteliği gereği işverenin kabulünün dahi sonuç doğurmadığını, tanıkların mümkün olduğu kadar çalışmaların geçtiği dönemlerde ve o işyerinde çalışmış kişilerden seçilmesi ve işyerinin müdür, amir veya şefinin Mahkemece resen tanık olarak dinlenmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesinin bozularak ortadan kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 26.09.2022 tarihli ve 2022/8185 Esas, 2022/10424 Karar sayılı ilâmında da belirtildiği üzere işten ayrılış kodunun düzeltilmesine yönelik tespit davalarının yasal muhatabı işveren olup davanın niteliği itibarıyla SGK'nın zorunlu hasım sıfatı olmadığı, davacı tarafın böyle bir talebi de olmadığı hâlde Mahkemenin resen SGK'yı davaya dâhil ettirmesinin isabetli olmadığı, dolayısıyla dâhili davalı SGK Başkanlığı yönünden usulüne uygun açılmış bir dava olmadığından SGK Başkanlığı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği, SGK'nın Mahkemece resen davaya dâhil edilmesine karar verilmiş olması nedeniyle dava açılmasına sebebiyet vermeyen davacı aleyhine ve SGK Başkanlığı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hukuken mümkün olmadığı gerekçesiyle dâhili davalı SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilmek üzere kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle dâhili davalı SGK Başkanlığı yönünden davanın reddine, davalı Şirket yönünden ise kabulüne oy çokluğu ile karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dâhili Davalı SGK Başkanlığı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dâhili davalı SGK Başkanlığı temyiz başvuru dilekçesinde; Bölge Adliye Mahkemesince isabetli bir şekilde aleyhine açılan davanın husumetten reddine karar verildiği hâlde lehine vekâlet ücreti takdir edilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek hükmün düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, SGK işten ayrılış bildirgesinde yer alan işten çıkış kodunun düzeltilmesi istemi ile açılan davada Mahkemece resen davaya dâhil edilen SGK Başkanlığı aleyhine açılan davanın reddi durumunda lehine yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilip hükmedilmeyeceği hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 106, 114, 115, 326, 332 nci maddesi hükümleri.
3. Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup dâhili davalı SGK Başkanlığı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Dâhili davalı Kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.