"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/50 E., 2023/176 K.
KARAR : Davanın reddi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Büyükşehir Belediyesi ... Elektrik, Su, Havagazı, Otobüs ve Troleybüs (ESHOT) Genel Müdürlüğünde hat şoförü olarak çalıştığını, ... 7. ... Mahkemesinin 2017/395 Esas, 2017/395 Karar sayılı kararı ile; davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve müvekkilinin davalı ... işçisi olduğunun tespit edildiğini, davacının davalı ... ile toplu ... sözleşmesi imzalayan ... Sendikasına 24.03.2016 tarihinde üye olduğunu, ancak kesinleşmiş yargı kararlarına rağmen davacının toplu ... sözleşmesinden yararlandırılmadığını ve ücretlerinin düşük ödendiğini ileri sürerek ikramiye, giyim, yakacak, temizlik, yemek, akıllı kart ve sürücü kartı primi, kıdemliliği teşvik primi, fark ücret, gece çalışma ücreti, fazla çalışma ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını, husumet itirazında bulunduklarını, ... 7. ... Mahkemesinin 2017/395 Esas, 2017/395 Karar sayılı kararı ile fark ücret taleplerinin reddedildiğini, davacının hizmet süresi boyunca alacaklarının Genel-... Sendikası ile diğer davalı arasında imzalanan toplu ... sözleşmesine uygun olarak ödendiğini, aynı anda iki toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını, ... 7. ... Mahkemesinin 2017/395 Esas sayılı dosyasında yapılan muvazaa tespitine dayanılmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Genel Hizmet Otopark Özel Eğitim İtfaiye ve Sağlık Hizmetleri Ticaret Anonim Şirketi (... AŞ) vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını, diğer davalı ile aralarında muvazaalı bir ilişki bulunmadığını, davacının fark ücret taleplerinin ... 7. ... Mahkemesinin 2017/395 Esas sayılı dosyasında reddedildiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.02.2020 tarihli ve 2018/401 Esas, 2020/98 Karar sayılı kararı ile; davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun ... 7. ... Mahkemesinin 2017/395 Esas sayılı dosyası ile tespit edildiğini ve kararın kesinleştiğini, davacının ... Sendikasına 24.03.2016 tarihinde üye olduğunu belirterek alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 12.05.2022 tarihli ve 2020/2897 Esas, 2022/1133 Karar sayılı kararı ile; davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun kesinleşen Mahkeme kararı ile sabit olduğu, davacının aynı anda iki toplu ... sözleşmesinden yararlandırılmadığı, davacıya ödenen ücret ve sosyal haklar ile ödenmesi gereken ücret ve sosyal haklar arasındaki farkın hesaplandığı, davacının ... Sendikasına 24.03.2016 tarihinde üye olduğu, davacının imza tarihinden önce sendika üyesi olması sebebiyle hesaplamaların toplu ... sözleşmesinin yürürlük başlangıç tarihi olan 15.03.2016 tarihinden itibaren yapılmasında hata bulunmadığı belirtilerek davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.12.2022 tarihli ve 2022/8664 Esas, 2022/15837 Karar sayılı ilâmı ile; davacının sendika üyeliğinin gerçek işverene bildirilmemesi sebebiyle gerçek işveren olan asıl işverenin toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığı, bu hâlde Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Dairenin emsal dava dosyalarında kabul kararlarını onadığını, davacı işçi tarafından muvazaanın tarafı olan ve kayden işvereni olarak görünen davalı ... AŞ'ye sendika üyeliğinin bildirildiğini ve bu üyeliğinin diğer davalı Eshot Genel Müdürlüğüne bildirilmesini talep ettiğini, Eshot Genel Müdürlüğüne bu bildirimler yapıldığında dilekçelerinin dahi alınmadığını ve üyelik bildirimlerinin kendi işverenleri olan ... AŞ'ye yapılması gerektiğinin bildirildiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, muvazaalı bir asıl işveren alt işveren ilişkisinde davacının gerçek işverenin işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinden yararlanma koşulları hususlarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.