"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/844 E., 2023/1287 K.
KARAR : İstinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 40. ... Mahkemesi
SAYISI : 2018/413 E., 2021/290 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve katılma yolu ile davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile yeninden hüküm kurmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya ait gazetenin ... bürosunda 01.04.2010-....07.2018 tarihleri arasında gazeteci olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından ... taraflı olarak ve gazetenin kapatılması nedenine dayanılarak sona erdirildiğini, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığını, fazla çalışma yaptığını ve ... ... genel tatil günlerinde çalıştığını, karşılığı ücretlerini alamadığını, sözleşmeden kaynaklı zam oranı ile terfi zammı tutarının davacıya işe girişinden itibaren ödenmesi gerektiğini, gazetenin kapatılması nedeniyle davacının 2 ay daha ücret alması gerektiğini, yıllık izinlerini kullanamadığını, yazılı gazetenin basımı durdurulduktan sonra davacının işveren tarafından internet ve televizyon yayıncılığına kaydırılması suretiyle ... sözleşmesinin yeniden tesisi veya sürdürülmesinin mümkün olduğunu, bu nedenle ... sözleşmesinin bir an için askıda olduğu varsayıldığında yayın tatiline bağlı ücret alacağının doğduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, ücret, terfi zammı, ücret/ terfi zammının %5 fazlası, yayın tatiline bağlı ücret, yayın tatiline bağlı ücretin %5 fazlası, fazla çalışma ücreti, fazla çalışma ücretinin %5 fazlası, ... ... ve genel tatil ücreti, ... ... ve genel tatil ücretinin %5 fazlasının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının 01.04.2010-....07.2018 tarihleri arasında Habertürk Gazetesinde muhabir olarak çalıştığını, gazetenin yayına son vermesi nedeniyle ... sözleşmesinin feshedildiğini, hak ve alacaklarının ödendiğini, kıdem ve ihbar tazminatının belirlenebilir nitelikte olmasından dolayı belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini, fazla çalışma ücret alacağının ve bu alacağa bağlı olarak günlük %5 faiz alacağı hakkının bulunmadığını, 60 saate kadar olan fazla çalışmaların ücretin içinde olduğunu, davacının bu koşulları kabul ederek çalışmaya başladığını, ücretine dâhil olan kısmı aşan fazla çalışmalarının karşılığının ödendiğini, ... ... ve genel tatil alacağının bulunmadığını, ücret ve terfi zammı alacağının bulunmadığını, hak kazandığı terfi zamlarının ödendiğini, ödendiğine dair bordroda davacının imzasının bulunduğunu, Habertürk Gazetesinin tamamen kapatıldığını, neşriyatın tatil edilmesi durumunun Habertürk Gazetesi için söz konusu olmadığından 5953 ... Basın ... Kanunu’nun (5953 ... Kanun) 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer bulan, fesih tarihinden sonraki 2 aya denk gelen ücret talebinin mesnetsiz olduğunu, yıllık izin alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde gazeteci olarak çalışmakta iken ... sözleşmesinin davalı tarafça feshedildiği, kıdem ve ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretinin eksiksiz olarak ödendiği, yine terfi zammının ödendiği, yayın tatiline bağlı ücretini ... sözleşmesi feshedildiği için hak etmediği, davalı tarafça puantaj kayıtlarının ibraz edilmediği, davacı tarafça ibraz edilen fazla çalışma ve görevlendirme belgeleri ve dinlenen tanık beyanları ile fazla çalışma ve ... ... genel tatil çalışması yaptığının ispatlandığı, 5953 ... Yasanın 14 üncü daddesinde düzenlenen " Gazetecilere ücretleri vaktinde ödemeyen işverenle, bu ücretleri her gün için yüzde beş fazlasıyla ödemeye mecburdurlar " hükmünün 25.12.2019 tarih, 2019/108 Esas, 2019/101 Karar ... kararı ile iptal edildiği, iptal hükmünün kesinleşmemiş tüm davalara uygulanacağı bu nedenle % 5 fazlası taleplerinin yasal dayanağının kalmadığı ancak reddedilen bu miktarlar yönünden davalı vekili lehine vekâlet ücreti verilemeyeceği gerekçeleri ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve katılma yolu ile davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacıya kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretine karşılık olarak dava tarihinden sonra 12.000,00 TL ödeme yapıldığını, yapılan ödeme dava tarihinden sonra olmasına karşın, davanın reddine karar verilerek aleyhe yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedildiğini, yayın tatiline bağlı ücret alacağının kabul edilmesi gerektiğini, davacının sözleşmesinde yazan "aylık 60 saatlik fazla mesainin ücrete dahil olacağı" şeklindeki şarta göre işyerinde 10 seneye yakın kıdemi bulunan ve nitelikli bir ... olan gazetecilik yapan işçinin asgari ücretle çalıştığının kabul edilmiş sayılacağını, genel işlem şartına aykırı bu sözleşme hükmünün dikkate alınmaması gerektiğini, göstermelik fazla çalışma tahakkuklarının mahsubu yerine dışlanarak hesap yapıldığını, bordroların kapalı imzalatıldığı iddiasının dinlenmediğini, davalının davacının son brüt ücretinin 4.505,00 TL olduğunu beyan etmesine karşın davacının ücretinin 4.136,00 TL kabul edildiğini, faizin arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren yürütülmesi gerektiğini, dava konusu bir alacağın "yoktur" şeklinde hiç hesaplanmamasının ... yargılanma hakkını ihlal ettiğini ileri sürerek istinafa başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının puantaj kayıtları sunulmasına rağmen, Mahkemenin belgenin sunulmadığını belirterek kayıtları dikkate almadığını, ... ... ve genel tatil günü çalışmalarının karşılığının 5953 ... Kanun’un Ek-1 inci maddesine uygun olarak zamlı ödendiğini, 5953 ... Kanun’da özel bir faiz türü öngörülmediğinden uygulaması gereken faiz türü yasal faiz olduğu hâlde en yüksek mevduat faizine hükmedildiğini, kabul anlamına gelmemek üzere alacaklara indirim yapılması gerektiğini savunarak istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hesaba esas aylık ücretin dosya kapsamına ve taleple bağlılık ilkesine uygun belirlendiği, fazla çalışma ile ... ... ve genel tatil çalışma ücreti alacaklarının dosya kapsamına uygun olarak hesap edildiği, alacaklardan %30 indirim yapıldığı, Mahkemece bu alacaklar bakımından yapılan tespitin isabetli olduğu, 19.11.2019 tarih ve 30953 ... Resmî Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile belirtilen alacakların %5 fazlalıklarının dayanağı olan normun iptal edildiği, iptal kararının kesinleşmemiş davalara da tatbiki gerektiği, bu nedenle fazla çalışma ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının %5 fazlalıkları talebi yönünden davanın reddine karar verilmesinin yerinde olduğu, davacının çalıştığı gazetenin kapatılması ve davacının ... sözleşmesinin bu nedenle feshedilmesi nedeniyle fesih sonrasına yönelik ücret talebinin reddinde isabetsizlik bulunmadığı, 5953 ... Kanun'da ödenmeyen işçilik alacaklarına en yüksek mevduat faizi uygulanacağına dair bir hüküm bulunmadığı, davalının arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği 14.09.2018 tarihinde temerrüde düştüğü, bir alacağın dava açılmasından sonra ödenmesi durumunda dava konusuz kalacağından bu talebin reddine değil, konusuz kalan davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği ve dava açılış tarihindeki haklılık durumuna göre yargılama gideri ve taraflar lehine vekâlet ücretinin belirlenmesi gerektiği gerekçeleriyle tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyizi, İlk Derece Mahkemesince kabul edilen miktarın kesinlik sınırı altında kalmasına rağmen Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun kabul edilmesinin hatalı olduğunu, yayın tatiline bağlı ücret alacağının kabulü gerektiği, faiz başlangıç tarihinin hatalı belirlendiğini, davacının ücretine fazla çalışma alacağının dâhil edilmesi hâlinde asgari ücretin altında çalışmış olacağı, bu durumun ise yargı kararlarına aykırı olduğunu, davacının fazla çalışma alacağının eksik hesaplandığını, göstermelik fazla çalışma tahakkuklarının mahsubu yerinde dışlanmasının hatalı olduğunu, bordroların kapalı imzalatıldığı iddiasının dinlenmediğini ve bordro hilesi yapıldığını, kanundan kaynaklı % 5 fazlalıkların hesaplanması gerektiğini, Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümeyeceğini, Mahkemece gerekçeli karar kuralına uyulmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının yayın tatiline bağlı ücret alacağına hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma ücretinin hesabı, %5 fazlalık taleplerinin yerinde olup olmadığı ve faiz başlangıç tarihlerinin doğru tespit edilip edilmediği hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Anayasa Mahkemesinin, 13.....1952 tarihli ve 5953 ... Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştırılanlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’un 04.01.1961 tarihli ve 212 ... Kanun’un 1 inci maddesiyle değişik ek 1 inci maddesinin sekizinci fıkrasının (2) nci cümlesinin iptaline dair, 19.11.2019 tarihli ve 30953 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 19.09.2019 tarihli ve 2019/48 Esas, 2019/74 Karar ... iptal kararı.
3. Anayasa Mahkemesinin 19.09.2019 tarihli iptal kararının kesinleşmemiş davalara da uygulanması gerektiğine dair Dairemizin 14.10.2020 tarihli ve 2016/27633 Esas, 2020/12010 Karar ... ilâmı.
4. 5953 ... Kanun'un 17 nci maddesi ile Ek 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.