"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/166 E., 2023/427 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini; ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret, ilave tediye ve ikramiye fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini ve hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.03.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda ücret farkı alacağının kabulüne, ödenen ikramiye ve ilave tediye alacaklarının hesaplanan alacak tutarından fazla olduğu gerekçesiyle bu konudaki taleplerin reddi yönünde alacağın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 12.12.2022 tarihli kararıyla; taraflar arasında kadroya geçiş aşamasında imzalanan ... sözleşmesinde davacının ücretinin her ay asgari ücretin belirli bir oran fazlası ile ödeneceğinin kararlaştırıldığı, ... ... sözleşmesi ve Yüksek Hakem Heyeti tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi hükümleri dikkate alındığında davacının kadroya geçtikten sonraki ücretinin sözleşme hükümlerine uygun şekilde ödenmediği, buna göre davacının fark ücret alacağının hüküm altına alınmasında isabetsizlik bulunmadığı, aynı şekilde dosya kapsamına göre ödendiği anlaşılan fark ikramiye ve fark ilave tediye alacağı taleplerinin reddinin yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin ....03.2023 tarihli ilâmı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının sebeplerinin reddine karar verildikten sonra, dava konusu uyuşmazlığa uygulanan çerçeve toplu ... sözleşmesinde öngörülen %4 oranındaki son ücret zammının 2020 yılı Temmuz ayına ilişkin olup bu tarihten sonraki dönem için %4 oranındaki zam yapılmış ücret aynen korunur ise de sona eren toplu ... sözleşmesinin art etkisinin söz konusu olmadığı, ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belirli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik bir hüküm bulunduğu takdirde, işçiye o yıl için ödenecek ücretin 2021 yılı Ocak ayındaki yeni asgari ücret miktarına göre belirlenmesi yerinde ise de bu ücrete ayrıca %4 oranında zam uygulanmasının söz konusu olamayacağı, zira hem toplu ... sözleşmesinin yürürlük tarihinin 31.10.2020 itibarıyla sona erdiği, hem de bu süreden sonra toplu ... sözleşmesinin art etkisi bulunmadığı, hükme esas alınan bilirkişi ek raporu incelendiğinde, fark ücret alacağının hesabına esas ücret belirlenirken Ocak 2021 dönemi için tekrar %4 oranında zam yapıldığı anlaşıldığından bu şekilde yapılan hesaplamanın isabetsiz olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma öncesi gerekçeler tekrar edilerek bozma ilâmında belirtilen gerekçelere göre bilirkişiden ek rapor aldırıldığı, bilirkişi ek raporunda arabuluculuk son tutanak tarihi ve bu tarihten önce muaccel olan dönem, Yargıtay bozma ilâmı ve emsal kararlar dikkate alınarak davacının fark ücret alacağının hesaplandığı bilikişi ek raporunun denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeter düzeyde olduğundan bilirkişi raporundaki fark ücret alacağı hesabına itibar edildiği, davacı tarafça önceki kararlara karşı istinaf ve temyiz yoluna başvurulmadığı ve bozma gerekçeleri de dikkate alınarak faiz başlangıç tarihine ilişkin olarak bozma öncesi karar dikkate alınarak hüküm kurulduğu, dosya kapsamında bulunan davacıya ait ücret bordrolarının incelenmesi ile 2021 yılı Şubat ayı ücret bordrosunda bulunan ilave tediye/ikramiye tahakkuklarının bilirkişi tarafından hesaplanan ilave tediye/ikramiye alacaklarından daha fazla olduğu belirtilerek davacının ilave tediye ve ikramiye fark alacakları taleplerinin reddine dair ilk hükme karşı davacı tarafça istinaf ve/veya temyiz talebinde bulunulmadığı, bu durumda her ne kadar bozma ilâmı sonrası aldırılan bilirkişi raporunda bu alacak kalemleri hakkında hesaplama yapılmış ise de bozma ilâmı ile oluşan usuli kazanılmış haklar ile bozma gerekçeleri de dikkate aldığında davacının ilave tediye ve ikramiye farkı alacağı taleplerinin reddine dair davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz başvurusunda; Mahkemece dosya muhteviyatının bütün olarak incelenmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verildiğini, davacı ücretinin rızası hilafına düşürüldüğünü ve bu uygulamanın, 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 ve 62 nci maddelerine aykırı olduğunu, davacıya ücretinde indirim yapılması konusunda herhangi bir teklif yapılmadığını, karar gerekçesinin tam aksine, imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin, anılan hizmet alım sözleşmesindeki ücret maddesine atıf yapılarak tamamen koruyucu bir niteliğe büründüğünü, davacının ücretinin düşürülmesine rıza göstermediğini, davacının ücretinin yazılı bir bildirim yapılmadan ve muvafakatinin alınmadan, 4857 sayılı Kanun'un açık hükümlerine aykırı olarak düşürüldüğünü, ikramiye ve ilave tediye alacak taleplerinin reddine ilişkin kararın hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz başvurusunda; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu talebin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağının düzenlendiğini, geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümler gereği ücret belirlemesi yapılarak ödendiğini, davacının yapılan ödemelere ilişkin bordrolara karşı bir ihtirazı kayıtta bulunmadığı için daha sonra bu konuda herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunamayacağını, hesaplamaya esas alınan dönemin hatalı belirlendiğini, davacının izinli ve raporlu olduğu dönemlerin dışlanması gerektiğini
ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ücretinin belirlenmesi ve hesaplanması yöntemi ile bu bağlamda esas alınacak toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresine riayet edilip edilmediği, ilk hükmü temyiz etmeyen davacının temyiz talebinin, bozma ilâmı ile davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hakları ihlâl edip etmediği konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 32 ve 34 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
13.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.