"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/130 E., 2023/138 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğü
nezdinde davalı Şirket işçisi olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin 28.02.2018 tarihi itibarıyla davalı işveren tarafından haksız ve bildirimsiz olarak feshedilmesi üzerine işe iade talepli dava açtığını, ... 26. ... Mahkemesinin 2018/90 Esas sayılı dosyası ile yargılaması yapılan davanın kabulle sonuçlandığını, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 11.....2019 tarihli ve 2019/2096 Esas, 2019/1401 Karar sayılı kararı ile işe iade yönünden esas girilmeden sadece işe iade kararının mali sonuçlara ilişkin olarak bu kararın bozularak ortadan kaldırıldığını, davacının işe başlatılmaması hâlinde ödenecek tazminatın 5 aylık brüt ücret tutarı olan 35.596,45 TL olarak belirlenmesine, kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık giydirilmiş brüt ücret ve diğer haklarının 20.019,04 TL net olarak tahsilinin gerektiğine dair kesin olarak karar verildiğini, davacı yasal süresi içinde işe iade başvurusunda bulunmasına rağmen işe başlatılmadığını ve hak ettiği alacaklarının da ödenmediğini, kesinleşmiş yargı kararını uygulamayan davalı Şirkete karşı ücret alacaklarının tahsili için ilâmsız icra takipleri başlatıldığını ileri sürerek icra takiplerine karşı davalının yapmış olduğu haksız ve kötüniyetli itirazın iptali ile likit olan asıl alacağın % 20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın Dışişleri Bakanlığına ihbar edilmesi gerektiğini, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinden Dışişleri Bakanlığının sorumlu olduğunu, icra takibine konu edilen söz konusu alacakların hatalı hesaplandığını, davacının işe iade talebinde samimi olmadığı için kıdem ve ihbar tazminatna hak kazanmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemenin 28.01.2022 tarihli ve 2020/254 Esas, 2022/23 Karar sayılı kararı ile; davacı tarafından yasal süresi içinde işe iade başvurusunda bulunulmasına rağmen işe başlatılmadığı, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, kesinleşen Mahkeme kararı ile tespit edilen işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücret alacağının ödenmesi gerektiği kanaati ile hesaplamada dikkate alınacak ücretin, işe başlatılmadığı tarihteki son ücret olduğu, kıdem tazminatı tavanının da aynı tarihe göre belirlenmesi gerektiği, bu bağlamda işe iade davasında kararın kesinleşmesine kadar geçecek olan en çok 4 aya kadar süre hizmet süresine eklenerek kıdem ve ihbar tazminatı yönünden çalışılmış gibi değerlendirilmesi ile davacının, davalının uhdesindeki fiili hizmet süresinin 4 aylık boşta geçen sürenin eklenmesiyle hizmet süresinin 8 yıl, 3 ay olduğu, bilirkişi raporunda, kesinleşen kararda belirtilen ücret tutarları esas alınarak yapılan hesaplamanın dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile davalının icra takip dosyalarına yaptığı itirazların iptali ile alacağın likit olması sebebiyle icra inkar tazminatı ödemesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye 6. Hukuk Dairesini 02.09.2022 tarihli ve 2022/1927 Esas, 2022/2925 Karar sayılı kararıyla; kesinleşmiş ilâm nedeniyle ücrete yönelik itirazların dinlenemeyeceği, özellikle ücretin kesinleşmesi sebebiyle yeniden bilirkişi incelemesi yapılmamasının eksik yargılama olarak kabul edilemeyeceği, davacı tarafça talep edilen kıdem ve ihbar tazminatının, kesinleşen işe iade davasında tespit edilen ücret üzerinden hesaplandığı, söz konusu ücret alacaklarının likit olduğu, Mahkemece borca itirazında haksız çıkan davalının, asıl alacağın % 20'si oranında icra inkar tazminatına mahkum edilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 29.12.2022 tarihli ve 2022/15496 Esas, 2022/18194 Karar sayılı kararı ile; dosya içeriğinde yer alan ve davacının imzası mukabili aynı tarihte tebliğ edildiği anlaşılan 03.01.2018 tarihli "İhbar Tebliği" başlıklı belgede; davacının ... sözleşmesinin 28.02.2018 tarihinde feshedileceği bildirilmiş olmakla, hizmet süresine göre hak kazandığı 8 haftalık ihbar önelinin davacıya tanındığı, davalı işverence, davacıya usulüne uygun olarak daha önce ihbar öneli verilmiş olup feshin geçersizliğine karar verildikten sonra işe başlatılmayan davacıya 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 21 inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tekrar ihbar öneli verilmesine gerek olmadığından ihbar tazminatı isteğinin reddine karar verilmesi gerektiği ve ayrıca takip konusu alacağın varlığı noktasındaki uyuşmazlığın çözümünün yargılamayı gerektirdiği gözetildiğinde likit olmadığı, Mahkemece icra inkar tazminatı talebinin reddi gerekirken kabulünün hatalı olduğu gerekçeleriyle bozma kararı verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ihbar tazminatı ve icra inkar tazminatı yönünden bozma ilâmı doğrultusunda karar verilerek davanın kısmen kabulüne dair hüküm kurulmuştur.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece verilen kısmen ret kararının hukuka aykırı olduğunu, icra takibine konu alacak kalemlerinin kesinleşmiş Mahkeme kararı ile açıkça tespit edilmiş olduğunu, feshin haksız ve geçersiz olduğunun sübuta erdiğini, davacı işe başlatılmadığı gibi hak etmiş olduğu ihbar ve kıdem tazminatı alacaklarının da ödenmediğini, ... sözleşmesinin ikinci kez feshedildiğini, işe iade başvurusunun davalıya tebliğ edilmesinden sonra davacının kanuni süresinde işe başlatılmadığını ve boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatı alacaklarının da ödenmediğini, bu sebeple davacıya yapılacak olan ödemelerin ikinci fesih tarihinde, davacının güncellenmiş ücreti ve emsali işçinin ücreti üzerinden tüm yan hakları da ilave edilmek suretiyle ödenmesi gerektiğini, icra inkar tazminatı ve ihbar tazminatına hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirtilerek ve resen gözetilecek diğer nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; işe iade davasındaki işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretlerinin tespit hükmü olup kesin hüküm teşkil etmediğini, zira ücret belirlenmesinde hata yapılarak davacıya bir kez ödenen ... arama izin ücretinin tazminat hesabına esas ücrete ilave edildiğini, yapılan bu hatanın sonuç olarak tüm alacak kalemlerini etkilediğini, Mahkemece dosya bilirkişiye tevdi edilmeden hatalı hesaplama ile karar verildiğini, bu durumda hesaplamaya esas alınacak ücretin alacak davasında yeniden belirlenmesi gerektiğini, bu husustaki taleplerinin kesinleşmiş Mahkeme kararı bulunduğu gerekçesiyle reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, icra takibine konu edilen alacağın likit ve çekişmesiz olmadığını, işçinin son bodrosunda yazılı ... arama izni bedelinin ücrete dâhil gibi değerlendirilmesi sebebi ile ciddi bir hata yapıldığını, Mahkemece emsal ücret araştırması yapılmak suretiyle davacının ücretinin belirlenmesi gerektiğini beyanla kararın bozulmasını ve talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, ihbar tazminatı ile icra inkar tazminatına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67 nci maddesinin bir ve ikinci fıkraları, 4857 sayılı Kanun'un 17 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
13.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.