"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/82 E., 2023/375 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak ödendiğini, kadroya geçerken imzaladığı ... ... sözleşmesinde, ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlenmesine rağmen davalı tarafça eksik ödeme yapıldığını iddia ederek ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının kadroya geçişi sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından verilen karar uyarınca ücret belirlemesi yapıldığını, davacının ücretinin mevzuata ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine uygun olarak belirlenip ödendiğini, iddia edildiği gibi eksik ödeme yapılmadığını ve hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.04.2022 tarihli kararıyla; davacı ile davalı arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin ilgili maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğu, sözü edilen kuralın her asgari ücret dönemi için işvereni bağlayacağı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 14.10.2022 tarihli kararıyla; kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama sırasında sözleşme aslının dosyaya getirtildiği, dosyaya celbedilen belirsiz süreli ... sözleşmenin 7 nci maddesinde, işçiye her ay brüt asgari ücretin %7 fazlası üzerinden günlük ödeme yapılacağının düzenlendiği, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında, geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesinin ücret ile mali ve sosyal haklara ilişkin hükümleri başlıklı metin içinde maddede belirtilen tarihler arası o tarihte almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren % 4 oranında zam yapıldığının düzenlendiği, belirtilen düzenlemeler uyarınca davacının sözleşmede belirlenen ücretine ek olarak toplu ... sözleşmesi zamlarının uygulanması gerektiği, Mahkemece arabuluculuk son tutanak tarihine kadar hesaplanan alacakların hüküm altına alınmasının yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 10.01.2023 tarihli ilâmı ile; davalının diğer temyiz sebeplerinin reddine karar verildikten sonra, dosya içeriğine göre taraflar arasında iki ayrı ... sözleşmesi bulunduğu; taraflar arasında davacının kadroya geçişi sırasında imzalanan, 02.04.2018 başlangıç tarihli olarak yapılan ilk sözleşmede işçiye her ay asgari ücretin %7 fazlası ücret ödeneceği belirtildiği hâlde, daha sonra imzalanan ikinci sözleşmede oran belirtilmediği, 2019 yılında akdolunan yeni ... sözleşmesinde oran bulunmamasına karşın önceki sözleşmedeki oran dikkate alınarak uyuşmazlık konusu dönemin tamamı bakımından hesaplama yapılmasının hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle ikinci ... sözleşmesinin düzenlendiği tarihe kadar olan dönem için asgari ücretin %7 oranında fazlası üzerinden hesaplanan alacaklar hüküm altına alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz başvurusunda; davacının asıl sözleşmesinin kadroya geçişi sırasında imzaladığı 02.04.2018 tarihi sözleşme olduğunu, daha sonra imzalanan 01.03.2019 tarihli sözleşmenin iradesi fesada uğratılarak düzenlendiğini, her hâlükârda davacı ücretinin rızası hilafına düşürüldüğünü ve bu uygulamanın 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 ve 62 nci maddelerine aykırı olduğunu, davacıya ücretinde indirim yapılması konusunda herhangi bir teklif yapılmadığını, karar gerekçesinin tam aksine imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin, anılan hizmet alım sözleşmesindeki ücret maddesine atıf yapılarak tamamen koruyucu bir niteliğe büründüğünü, davacının ücretinin düşürülmesine rıza göstermediğini, davacının kadroya geçerken imzaladığı iki ayrı belirsiz süreli ... sözleşmesinin asılları celbedilerek karar verilmesi gerektiğini, alt işveren şirketler işçisi olarak çalıştığı dönemde ihale şartnamesindeki koşullara göre düzenlenen ihale sözleşmesinde, ödenecek çıplak ücret ile asgari ücret baz alınarak asgari ücretin en az o fazlası olarak düzenlendiği ve 696 sayılı KHK ile kadroya geçiş tarihi olan 02.04.2018 tarihinde asgari ücretin belirli bir oranda fazlası şeklinde belirlenerek kadroya geçtiğini, 696 sayılı KHK'nın 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 ünci maddesi ve 4857 sayılı Kanun gereğince işçilerin mevcut ücret ve sosyal haklarının korunarak sürekli işçi kadrolarına geçişleri yapıldığını, bu süreçte taraflarca imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde oran yazılı olmasa dahi, sözleşmelerin davalı tarafça matbu olarak düzenlendiğini, oran kısmı boş bırakılmış olmasına rağmen ücret bordrolarından artış oranının anlaşıldığını ve bu oran üzerinden hesaplama yapılması gerektiğini, aksi kabulün müvekkili ile aynı konumda çalışan işçilerin sırf artış oranı yazılı olduğu için alacağını alırken müvekkiline eksik ödeme yapılmasına, emsali işçilere göre düşük ücret almasına sebebiyet vereceğinden eşitlik ilkesine de aykırı olacağını, davacının 2018 yılı Aralık ayında almakta olduğu ücretinin 2019 yılı Ocak ayından itibaren yazılı bir bildirim yapılmadan ve muvafakatinin alınmadan 4857 sayılı Kanun'un açık hükümlerine aykırı olarak düşürüldüğünü, tamamen davacının iradesi dışında işveren tarafından ... taraflı olarak indirim yapıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz başvurusunda; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu talebin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını, 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağının düzenlendiğini, geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümler gereği ücret belirlemesi yapılarak ödendiğini, davacının yapılan ödemelere ilişkin bordrolara karşı bir ihtirazı kayıtta bulunmadığı için daha sonra bu konuda herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunamayacağını
ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ilk sözleşmeye göre tespit edilen ücret üzerinden belirlenen alacakların oran içermeyen ikinci ... sözleşmesinin düzenlendiği tarihe kadar hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 22 ve 32 inci maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
04.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.