"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/864 E., 2023/2423 K.
DAVA TARİHİ : 17.09.2015
KARAR : Davacının istinaf başvurusunun esastan reddi, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 20. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/1298 E., 2022/880 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 19.10.2021 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 05.12.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat .... ile davalı .... Hafriyat Nakliyat İnşaat Turizm Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. (...Şirketi) vekili Avukat ... geldiler, davalı ... AŞ adına kimse gelmedi.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 20.08.2013 tarihinden itibaren Aydıner İnşaat AŞ tarafından Arnavutluk'ta yapımı üstlenilen hidroelektrik enerji santrali yapımı işinde, alt işveren olarak iş alan ... Şirketinin sigortalısı olarak çalışmakta iken işveren tarafından iş sözleşmesinin 02.07.2015 tarihinde feshedildiğini, müvekkilinin çalışma dönemi boyunca haftanın 7 günü 07.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını, müvekkilinin dinî ve millî bayramlarda, Arnavutluk milli bayram günlerinde çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ve ulusal bayram ve genel tatil çalışma ücretlerinin ödenmediğini, müvekkilinin ücretinin net 2.400,00 Euro olduğunu ve 700,00 Euro kadarının Tiran'da açılan banka hesabına yatırıldığını, bakiye olan 1.700,00 Euro'nun ise davacı ve davacının eşi adına açtırılan Türkiye'deki banka hesabına ... Şirketinin muhasebecisi tarafından yatırıldığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davaya konu alacak taleplerinin Arnavutluk kanunlarına uygun olarak kurulan ... Tiran Branch ünvanlı Şirketten istenmesi gerektiği, bu nedenle husumet itirazında bulundukları, davaya konu olayda yabancılık unsuru bulunduğu, bu nedenle her iki Şirketin de taraf sıfatının bulunmadığı, dava şartı yokluğu nedeni ile davanın usulden reddedilmesi gerektiği, davaya konu olayda Arnavutluk hukukunun uygulanması gerektiği, davacı tanıklarının da müvekkillerine karşı açılmış davalarının bulunduğu, bu nedenle bu tanık ifadelerine itibar edilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacının dava dilekçesinde talep ettiği işçilik alacaklarına konu çalışmalarının Arnavutluk kanunlarına göre kurulmuş olan ... Tinar Şubesi unvanlı Şirkette geçtiği, ancak davalı her iki Şirketin Türk Kanunlarına göre kurulmuş olduğunu, bu nedenle davada taraf sıfatının olmadığını, davaya konu uyuşmazlıkta Arnavutluk Tiran Mahkemelerinin yetkili olduğu, bu nedenlerle müvekkilinin herhangi bir sorumluluğunun olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının dava dışı ... Tiran Branch (Şube) isimli Şirket nezdinde yurt dışındaki şantiyelerinde çalıştığı, davacının yurt dışına davalı ve grup şirketleri aracılığı ile götürülüp istihdam edildiği, dava dışı şirketin davalı ... Şirketinin Tiran şubesi olduğunun açık olduğu, bu itibarla davalı Şirket ile dava dışı ... Tiran Branch arasında organik bağ bulunduğu ve davacının bu işyerindeki çalışmalarından kaynaklanan işçilik alacaklarının ödenmesinden davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı, davacının iş sözleşmesinin işin bitimi nedeniyle davalı işverence feshedilmiş olduğu, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacının dinî bayramlarda iki gün ve yılbaşının ertesi günü hariç, haftanın 7 günü 07.00-18.00 saatleri arasında çalıştığı, haftanın 7 günü çalıştığı dönemlerde haftalık 17.30 saat fazla çalışma yaptığı, 6 gün çalışılan dönemlerde ise haftalık 15 saat fazla çalışma yaptığı, tanık anlatımlarına göre davacının 6 haftada 1 hafta tatili izni kullandığı, bu nedenle davacının hafta tatili alacağı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince aldırılan bilirkişi raporlarının itirazlarını karşılayamadığını ve bu raporlar esas alınarak hüküm kurulduğunu, kaldırma kararı sonrası yapılan yargılamada Yargıtay içtihatları aksine hüküm tesis edildiğini, kıdem tazminatının 2.586,28 Euro olarak hüküm altına alınması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Şirketi vekili; davacı işçinin ücreti belirlenirken dosya içeriğinin dikkate alınmadığını, davacının çalışmasının tüm tarafların kabulünde olduğu üzere 1 yıl, 1 ay olduğunu; ancak hesaplamaların 2 yıl, 2 ay üzerinden yapıldığını; müvekkiline karşı davası bulunan tanıkların ifadelerine dayalı olarak çalışma koşullarının belirlendiğini ve hesaplama yapıldığını, gerekçesiz olarak indirim uygulanmadığını, somut uyuşmazlığa Arnavutluk hukukunun uygulanması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
3. Davalı ... AŞ vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili firmanın bu davada taraf sıfatı olmadığını, davada Arnavutluk Tiran Mahkemeleri yetkili olmasına rağmen, İlk Derece mahkemesince karar verilmiş olmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, davacının müvekkili firmanın çalışanı olmadığını, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davaları bulunan tanık beyanı dışında başka bir delil ile ispat edilemediği de gözetilerek talebin reddine karar verilmesi gerekirken kabul edilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince Arnavutluk'ta kurulu her iki Şirket ile davalılar arasında organik bağ bulunduğu ve aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, bu nedenle davacının alacaklarından müteselsilen sorumlu oldukları yönündeki kabulün yerinde olduğunu, banka kayıtları ile uyumlu olmayan davacının imzasını da içermeyen ücret bordrolarına itibar edilmediğini, banka kayıtları dikkate alınarak davacının aylık net 2.400,00 Euro ücretle çalıştığının anlaşıldığını, davacı tanıklarının davalı taraf aleyhine dava açtığı dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesince salt davacı tanıklarının beyanı ile davacının fazla çalışma yaptığı ve hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığının kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; emsal dava dosyalarında fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alındığını, bu kararın onandığını, işverene karşı dava açan işçilerin tanıklık yapamayacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığını, bilirkişi raporlarına itirazlarının değerlendirilmediğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatına ve hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi,
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davalı ... Şirketi yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine ,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,05.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.