"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/544 E., 2023/1891 K.
DAVA TARİHİ : 11.11.2021
SAYISI : 2021/715 E., 2022/604 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davanın belirsiz alacak davası türünde açılamayacağını ve hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, davacının kadroya geçişi sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve uygulamaya konulan toplu ... sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer malî ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağının düzenlendiğini, geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesinin ücret, malî ve sosyal haklara ilişkin hükümleri gereğince belirlenen ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, dava dilekçesinde iddia edilenin aksine davacının ücreti 2019 yılı asgari ücret seviyesine çekilerek bu ücrete %4 zam uygulanmayı, davacının 2018 ücreti korunarak %4 oranında zam yapıldığını, bu durumda ücret düşümünün söz konusu olmadığını, davacı tarafça talep edilen faiz oranına ve faiz başlangıç tarihlerine itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesinde davacı ücretinin, asgari ücretin oransal fazlası olacak şekilde belirlendiğini, 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 ve 62 nci maddelerinde yer alan düzenleme gereği işçinin almakta olduğu ücretin, yazılı rızası olmadan düşürülemeyeceği, sürekli işçi kadrosuna geçirilecek işçilerin ücret ve malî haklarının ne şekilde belirleneceği hususunda 01.01.2018 tarihinde Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından Resmî Gazete'nin 30288 sayısında yayımlanan Tebliğ'in 21 nci maddesinde de 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi hükmü tekrar edilerek ücretin yüksek Hakem Kurulu kararına göre belirleneceğinin ifade edildiğini, söz konusu düzenlemeye göre ücrete ilişkin yayınlanmış bir belirlemede bulunmayıp 2018-2020 yılları arasındaki asgari ücrete ilişkin zam oranlarının, sürekli işçi kadrosuna geçen işçilerin ücretlerine %4 olarak uygulanacağının belirlendiği, konuya ilişkin emsal yargı karalarının da bu yönde olduğu ve davacının fark ücret alacakları ile ilave tediye alacağına hak kazandığı, bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu ve raporda belirlenen alacakların hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; Bakanlık uygulamasının yerinde olduğunu, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep ettiği alacaklara hak kazanamayacağını, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanun'un (6356 sayılı Kanun) 36 maddesi hükmüne aykırı değerlendirme yapıldığını, ... sözleşmede kastedilen asgari ücretin 2018 yılı asgari ücreti olduğunu ve dolayısıyla kadroya geçiş ücretinin de davacının 2018 yılı ücreti korunarak belirlendiğini ve iddia olunduğu gibi herhangi bir indirime gidilmediğini, aksi yorumda davacı ve aynı durumda görev yapan sürekli işçilere hem asgari ücrete yapılan zammın hem de toplu ... sözleşmesinden kaynaklı zammın yapılması gibi (çifte zam) bir durum oluşacağını ve bu durumun ülke genelinde görev yapan tüm çalışanlar arasında eşitsizliğe yol açacağı açacağını, davacı ile imzalanan ... sözleşme ve toplu ... sözleşme hükümleri karşılaştırıldığında ücret ve ücret ekleri konusunda çelişki olduğunu, işçilere ... ... sözleşmesinde öngörülenden fazla olarak toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ücretlerin de ödendiğini, davacıya ait bordrolar incelendiğinde toplu ... sözleşmesinde belirlenen ücret zammından ve toplu ... sözleşmesinden kaynaklı diğer ücret eklerinden de faydalandığının anlaşılacağını, davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak üzerine % 4'lük zam yapıldığı, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacı ücretinin her seneki asgari ücrete yükseltilerek ... sözleşmesindeki oran üzerinden tekrar tespit edilmesi talebinin hukuka aykırı olduğunu, davalı İdarenin temerrüde düşürülmediğini ve hükmedilen faiz oranı ile faiz başlangıç tarihlerinin hatalı olduğunu beyanla ve resen gözetilecek diğer nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının eksik incelemeye dayalı olduğunu savunmuş ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kapsamında yer aldığı en son hizmet alım sözleşmesi ve ekleri idari ile teknik şartnameye ve davacı ile davalı Kurum arasında sürekli işçi kadrosuna geçenlere özgü yapılan tip belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde işçinin ücretinin geçişin yapıldığı 02.04.2018 tarihinden itibaren asgari ücretin % (sabit rakamsal bir miktar) fazlası olarak tespit edildiği, dosya içeriğine göre davalı İdarece, 2019 yılı için belirlenen asgari ücreti aştığı gerekçesiyle mevcut ücretine sadece %4 zam yapılarak belirsiz süreli ... sözleşmenin ücrete ilişkin 7 nci maddesinin uygulanmadığının anlaşıldığı, böylelikle 4857 sayılı Kanun'un 22 nci maddesine aykırı davranılarak çalışma koşullarında ve ... sözleşmesinde ... taraflı değişiklik yapılarak yürürlüğe konulduğu, davacının fark ücret talebi ile buna bağlı alacakları olduğu emsal nitelikteki Yargıtay ilâmları ile benzer mahiyetteki kabul kararlarının onandığı, İlk Derece Mahkemesince faiz türü ve başlangıç tarihlerinin doğru tespit edildiği, kararda bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenlerine ilaveten ... ... sözleşmeleri ve toplu ... sözleşmesi hükümlerinin bire bir, ... ... ya da bütün olarak değil konuların gruplandırılarak karşılaştırılması gerektiğini, davacı hakkında yapılan ücret artışlarının mevzuata, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerine ve Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının görüş yazılarına uygun olduğunu savunarak ve resen gözetilmesi gereken diğer nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile fark ücret alacağının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6356 sayılı Kanun'un 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.