"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1612 E., 2023/1725 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 18. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/428 E., 2023/181 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 30.12.2021 tarihli karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 31.05.2022 tarihli ve 2022/1100 Esas, 2022/1236 Karar ... kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı İdareye ait işyerinde alt işveren şirketlerin işçisi olarak çalışmakta iken 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna atandığını ve ücretinin asgari ücretin %5 fazlası olarak belirlendiğini ayrıca davacının ücretine her altı aylık dönemde %4 oranında ücret zammı yapılması gerektiğini, davacıya sözleşmede yer alan oran uygulanmadan sadece %4 oranında ücret zammı uygulandığını ve bu şekilde ücretlerinin eksik ödendiğini ileri sürerek ücret farkı, ikramiye ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu alacak alacaklarının zamanaşımına uğradığını, alt işveren işçisi olarak çalışırken sürekli işçi kadrosuna geçen davacının ücretinin ilgili mevzuat hükümleri ve sözleşme uyarınca belirlenerek eksiksiz ödendiğini, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalıştırılan işçilerin 696 ... KHK kapsamında 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 ... KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücret ve diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacak toplu ... sözleşmesinin "ücret zammı" başlığı altında ücret zamlarının belirlendiğini, toplu ... sözleşmesinin ücret zammına ilişkin maddesinde %4 oranında zam yapılacağının belirtildiğini, davacıya sözleşme ve mevzuat hükümleri kapsamında tüm ücretlerin ödendiğini, bakiye alacağın bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrasında bilirkişiden ek rapor alındığı, bilirkişi tarafından düzenlenen ek raporda davacının, ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye alacağı bulunduğu yönünde görüş bildirilerek alacakların denetime elverişli şekilde hesaplandığın toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından davacının farklı alt işveren şirketlerin işçisi sıfatıyla davalı Bakanlık nezdinde çalışmaktayken 696 ... KHK gereğince kadroya işçi statüsüyle geçirildiği ve bu sırada imzalanan ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde davacıya asgari ücretin %5'i oranında fazla ödeme yapılacağının düzenlendiği, ancak 01.01.2019 tarihinden sonra davacının ücreti hesaplanırken 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe giren asgari ücretin %5 fazlası temel ücret alınarak toplu ... sözleşmesi hükümleri uyarınca zam yapılması gerekirken yanlış hesaplama yapılarak dava konusu alacakların davacıya eksik ödendiğinin anlaşıldığı belirtilerek alacakların arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren faiziyle tahsili yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 ... Kanun) "Toplu ... sözleşmesinin hükmü" kenar başlıklı 36 ncı maddesinde yer alan düzenleme ve Hukuk Genel Kurulunun konuya ilişkin emsal kararı gereğince ... ... sözleşmeleri ve toplu ... sözleşmesi hükümlerinin bire bir, ... ... ya da bütün olarak değil, konuların gruplandırılarak karşılaştırılması gerektiğini, ... ... sözleşmesindeki ücret ve ekleri ile ilgili hükümlerin, toplu ... sözleşmesinde yer alan ücret ve eklerine ilişkin düzenlemelerle benzer şekilde, izin hakkına ya da ihbar önellerine ilişkin hükümlerin de karşılıklı olarak ve bütüncül bir nazarla karşılaştırılması gerektiğini, davacı işçinin bir yandan ... ... sözleşmesindeki günlük brüt ücretinin esas alınmasını, diğer taraftan da toplu ... sözleşmesi ile öngörülen ücret kriterlerinin uygulanmasını istemesinin mümkün olmadığını, kaldı ki davacıya ait bordrolar incelendiğinde aylık ücrete yanında davacıya ödenen aylık ücretin yanında ikramiye, risk tazminatı, sosyal yardım gibi sürekli nitelikte tahakkuk eden ücret ve ücret ekleri ilave edildiğinde ... sözleşmesinde belirlenen ücretin üstünde bir ücret almaya başladığını, başka bir deyişle toplu ... sözleşmesi ile ücretinde artış olduğunu, ... sözleşmesinde belirlenen ücretin üstünde bir ücret ödendiğini, davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu gibi her yıl belirlenen asgari ücrete ... sözleşmede belirtilen oranın eklenmesi, üstüne toplu ... sözleşmesinde belirlenen oranın eklenmesi ve hatta toplu ... sözleşmesi ile belirlenen tüm ücret kalemlerinin eklenmesi hâlinde sürekli işçi kadrolarında görev yapan personelin ücretlerinin fahiş bir hâl alacağını, bu ücretin de işçilerin kadroları ve özlük hakları ile bağdaşmayacağını, diğer çalışan personelin aldığı ücretlerle arasında büyük bir dengesizlik ve eşitsizlik oluşacağını, davacının sendika üyesi olup olmadığı, dayanışma aidatı ödeyip ödemediği araştırılmadan eksik inceleme ile karar verildiğini savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda, davacının sürekli işçi kadrosuna geçmeden önce en son hizmet alım sözleşmesinde ücretinin asgari ücretin %5 fazlası olarak tespit edilip ödendiği, yine davacı ile davalı Kurum arasında sürekli işçi kadrosuna geçenlere özgü yapılan tip belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 inci maddesinde her ay brüt asgari ücretin %5 fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılacağının düzenlendiği, davacının ücretinin kadroya geçişin yapıldığı 02.04.2018 tarihinden itibaren asgari ücretin %5 fazlası olarak tespit edildiği buna rağmen 01.01.2019 tarihinden itibaren sadece %4 oranında zam uygulanmak suretiyle ücret ödenmeye başlandığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hesaplamalar yönünden mevzuata uygun ve denetime elverişli olduğu, Yargıtayın konuya ilişkin emsal içtihatları da gözetildiğinde davacı talebinin haklı olduğu, nitekim davacının ücreti asgari ücretin %5 fazlası olup asgari ücret değiştiğinde davacının ücretinin de oransal olarak değişeceği, 2019 yılından itibaren belirsiz süreli ... sözleşmenin ücrete ilişkin 7 nci maddesinin uygulanmamasının 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 22 nci maddesine aykırı davranılarak çalışma koşullarında ve ... sözleşmesinde ... taraflı değişiklik yapılarak yürürlüğe konulduğu, kararın kabule ilişkin değerlendirme yönünden yerinde olduğu, ancak arabuluculuk son tutanak tarihi ile dava tarihi arasındaki yapılan alacak hesabıyla ilgili Dairenin kaldırma/gönderme kararında açıkça ifade edilmesine, sonuçlarının da farklı olmasına rağmen usulden ret kararı verilmeyerek esastan ret kararı verilmesinin yerinde olmadığı, kararın bu yönden düzeltilmesi gerektiği, arabuluculuk ücretinin davadaki haklılık durumuna göre taraflar arasında paylaştırılması gerektiği gerekçeleriyle davalı vekilinin belirtilen sebeple kabulü ile yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar etmiş ve inceleme sırasında resen gözetilecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacaklarına hak kazanıp kazanamayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 ... KHK ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6356 ... Kanun'un 39 uncu maddesi ile 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 696 ... KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar ... kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 ... KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
..."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.