"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1906 E., 2023/2802 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 21. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/422 E., 2023/191 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin elektronik-ölçü aletleri onarımcısı kalibrasyoncu meslek kolunda fiilen kalite kontrol ve teknik kontrol görevlisi olarak çalıştığını, toplu ... sözleşmesinin 59 uncu maddesinin (d) bendinde yazılı görevi yaptığından 52 nci maddenin (d) bendindeki (C) grubu idareci primine hak kazanmasına karşın bu alacağının ödenmediğini ileri sürerek toplu ... sözleşmesinin 52 nci maddesinin (d) bendi gereği idareci primi alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak davacının çalıştığı kalibre atölyesinde başkasının yaptığı işi kontrol eden, kalite kontrol mühürlerine sahip, başkalarının yaptığı işi özel olarak verilen mühürlerle onaylayan, onaylamasından kaynaklı ek sorumluluk üstlenen bu nedenle de kalite kontrol primi ödenen iki işçinin daimi olarak bulunduğunu, davacının kalite kontrol veya teknik kontrol görevlisi olarak çalışmadığını, davacıya verilen ve Mahkemeye sunulan mührün kalite kontrol veya teknik kontrol mührü olmayıp kalibre operatörü mührü olduğunu, fabrika çalışma sisteminde her işçinin yaptığı işin sonunda işin sonlandığına dair kullandığı mühürler olduğunu, fabrikada çalışan tüm çalışanların yaptığı faaliyetlerden dolayı her kurum ve kuruluşta olduğu gibi sorumluluklarının bulunduğunu, davacının kalite kontrol veya teknik kontrol işi yapmaması nedeni ile prim alacağına hak kazanamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mahallinde keşif yapıldığı ve hazırlanan teknik bilirkişi heyeti raporuna göre davacının işyerinde Kalibrasyon Laboratuvarları Amirliği Mekanik Kalibre Atölyesinde mekanik kalibre postabaşısı olarak çalıştığı, atölyeye gelen ölçüm cihazlarının ve teçhizatın kalibre işini yaptığı, kalibre ettiği cihazların üzerine kendi mührünün basılı olduğu etiketleri yapıştırdığı, kalibrasyon formlarına sadece kalibre yaptığına dair mühür bastığı, kalite birimince de yapılan işin kalite açısından denetlenerek mühürlendiği; ancak mührün kalite ile ilgili olmayıp kalibrasyonunun yapıldığını belirten mühür olduğu, 26 ncı dönem Toplu ... Sözleşmesi’nin 59 uncu maddesinin (d) bendinin “Kalite kontrol ve teknik kontrol görevlilerine verilecek İşyerinde onarım ve imal edilen malzeme ve teçhizatın teknik resmine, projesine, kataloglarına, teknik tarif ve teknik emirlere uygun yapılıp yapılmadığını kontrol eden, performansını imzalayarak sorumluluk yüklenen, kalite kontrol ve teknik kontrol görevlileri ile ... emniyetçilerine 'C' grubu primi verilir.” şeklinde olduğu; ancak davacının kalite kontrolünü yapmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacının kalite kontrol mühürlerine sahip, başkalarının yaptığı işi özel olarak verilen mühürlerle onaylayan, onaylamasından kaynaklı ek sorumluluk üstlenen işçi olduğunu, dava konusu primi kazanması için kalite kontrol işi yapmasına gerek olmadığını, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın emsal yargı kararlara aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyuşmazlık konusu dönemde davalı işveren ile ... ... Sendikası arasında bağıtlanan 01.03.2017-28.02.2019, 01.03.2019-28.02.2021 ve 01.03.2021-28.02.2023 yürürlük süreli 26, 27 ve 28. Dönem Toplu ... Sözleşmeleri'nin 59 uncu maddelerinde (C) grubu idareci tanımlanan işçi idarecilere, 52 nci maddelerin (d) bentleri uyarınca bu görevde ve ... başında kaldıkları saat başına bulundukları saat ücretinin %6'sı kadar idareci primi verileceğinin düzenlendiği ve toplu ... sözleşmelerinin “Kalite kontrol ve teknik kontrol görevlilerine verilecek prim miktarı, işyerinde onarım ve imal edilen malzeme ve teçhizatın teknik resmine, projesine, kataloglarına, teknik tarif ve teknik emirlere uygun yapılıp yapılmadığını kontrol eden, performansını imzalayarak sorumluluk yüklenen, kalite kontrol ve teknik kontrol görevlileri ile ... emniyetçilerine C grubu idareci primi verilir" şeklinde düzenleme içerdiği, İlk Derece Mahkemesi tarafından talimat yolu ile işyerinde keşif yapıldığı ve ilgili keşif sonrasında düzenlenen bilirkişi raporunda, davacının kendi ihtisas alanında, işyerinde ihtisas alanına giren teçhizatın kalibrasyonunu yaptığının ve kalite kontrol yapmadığının tespit edilmesi nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ... ... Sendikası ile davalı işveren arasında bağıtlanan 24, 25 ve 26. Dönem Toplu ... Sözleşmeleri'nin 59 uncu maddelerinin (d) bentlerinde tanımlanan görevi yapıp yapmadığı, buna göre belirtilen toplu ... sözleşmelerinin 52 nci maddesinin (d) bentlerinde düzenlenen (C) grubu idareci primine hak kazanıp kazanmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davalı Millî Savunma Bakanlığı ile davacının üyesi olduğu ... ... Sendikası arasında imzalanan 24, 25 ve 26. Dönem Toplu ... Sözleşmeleri'nin 52 nci maddelerinin "İdareci primi" başlıklı (d) bentlerinde "Verilmesini gerektiren sebeplerin geçici olarak ortadan kalkması halinde kalktığı sürece kesilmek, devamlı olarak ortadan kalkması halinde tamamen kesilmek, müktesep bir hak sayılmamak ve başkaca bir ödemeyi etkilememek üzere, bu toplu ... sözleşmesinin 'İşçi İdarecileri ve Görevleri' başlıklı 59 ncu maddesi hükümleri uyarınca ... (3) C grubu işçi idarecisi olarak görevlendirilenlerin fiili çalışma sürelerine %6 oranında idareci primi ödenir.” şeklinde düzenleme olup 59 uncu maddelerin "Kalite kontrol ve teknik kontrol görevlilerine verilecek prim miktarı" başlıklı (d) bentlerine göre ise "İşyerinde onarım ve imal edilen malzeme ve teçhizatın teknik resmine, projesine, kataloglarına, teknik tarif ve teknik emirlere uygun yapılıp yapılmadığını kontrol eden, performansını imzalayarak sorumluluk yüklenen, kalite kontrol ve teknik kontrol görevlileri ile ... emniyetçilerine C grubu idareci primi verilir."
3. Dairemiz incelemesinden geçen bir kısım dosyalarda; kalibrasyon formlarında kalite kontrolcülere ait mühür olmamasına rağmen davacıların kalibrasyon kontrol kısmına mühür vurduğu ve bu nedenle kalibrasyonla ilgili bir kontrol faaliyetinde bulundukları gerekçesiyle verilen kabul kararları onanmış ise de konunun yeniden değerlendirilmesi neticesinde, kalibrasyon işlemi yapıldığını belirten mühürlerin kullanılmasının (C) grubu idareci primine hak kazandırmayacağı, bu prime hak kazanma için öncelikle kalite kontrol işleminin yapıldığını gösteren mühürlerin (somut uyuşmazlıkta BB ya da KK) kullanılmasının gerektiği, bu hâlde idareci primi alacağına hak kazanabilmek için hem kalite kontrol mührüne (somut uyuşmazlıkta BB ya da KK) sahip olunması hem de fiilî olarak kalite kontrol işi yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
4. Somut olayda davacının fiilî olarak kullandığı mühür, kalibrasyon işlemi yapıldığını belirten mühür (K mührü) olup davacı bakımından hem kalite kontrol mührüne (BB ya da KK) sahip olunması hem de fiilî olarak kalite kontrol işi yapılması şartları birlikte gerçekleşmediğinden Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar hukuka uygun bulunmuştur.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle (3) ve (4) numaralı paragraflarda belirtilen açıklamalara göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.