"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2020/38 E., 2021/68 K.
DAVA TARİHİ : 18.08.2014
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece 12.05.2016 tarihli ve 2015/46 Esas, 2016/457 Karar sayılı karar ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.11.2019 tarihli ve 2016/23594 Esas, 2019/21682 Karar sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş; Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile bozma ilâmına direnilmiştir.
Direnme kararının davalı Dragon Temizlik Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. (Dragon Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 22.12.2021 tarihli ve 2021/11539 Esas, 2021/16763 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmı yerinde bulunarak direnme kararı incelenmek üzere dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.09.2022 tarihli ve 2022/(22)9-42 Esas, 2022/1170 Karar sayılı ilâmı ile direnme kararının yerinde olduğuna karar verilerek bozma nedenine göre esasa yönelik diğer temyiz itirazları incelenmediğinden davalı vekilinin temyiz itirazlarına ilişkin inceleme yapılmak üzere dosya Dairemize gönderilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu tarafından dosya Dairemize gönderilmiş olmakla Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... bünyesinde 2009 yılından beri kesintisiz şekilde çalıştığını, çalışma süresinin bir döneminde mezbahada kasaplık, daha sonraki bir dönemde marangozluk yaptığını ve son olarak 2014 yılı Mayıs ayından ... sözleşmesinin feshedildiği tarihe kadar geçen sürede gece bekçisi olarak çalıştığını, 04.08.2014 tarihinde ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, müvekkilinin işvereni Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarında zaman zaman kayden değişmekle birlikte son işverenin davalı Dragon Şirketi olarak göründüğünü, müvekkilini işe alanın Belediye başkanı olduğunu, tüm emir ve talimatları Belediye başkanı ve yetkililerinden aldığını, müvekkilinin kayden işvereni olarak görünen şirketler ile davalı ... arasındaki hukuki ilişkinin muvazaalı olduğunu, müvekkiline yıllık izin kullandırılmadığını ve ücretinin de ödenmediğini, 2014 yılı Mayıs ayından itibaren gece bekçisi olarak haftanın altı günü 17.00-08.00 saatleri arasında çalışan müvekkiline fazla çalışma ücretlerinin de ödenmediğini, davanın belirsiz alacak davası olduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık izin ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... (Belediye) vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Belediyenin çalışanı olmadığından Belediyenin davada taraf sıfatının bulunmadığını, bir an için davacının Belediye çalışanı olduğu kabul edilse bile alacakların zamanaşımına uğradığını, aylık ücreti ve çalışma süresi belli olduğundan talep edilen alacakların gerçekte belirlenebilir nitelikte olduğunu, müvekkili Belediyenin kurum için gerekli olan temizlik, ilaçlama vb. bazı hizmetlerin alımını sözleşme ile başka şirketlerden ihale ile temin ettiğini, ihaleyi kazanan Şirketin de satın alınan hizmetleri Belediyeye sunduğunu ve karşılığında bu şirkete ücret ödendiğini, hizmetin Şirketin kendi elemanlarıyla yerine getirildiğini, çalışanların tüm özlük haklarının da Şirket tarafından karşılandığını, bu nedenle müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, öte yandan çalışmakta olduğu Şirket tarafından davacının tüm alacaklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Dragon Şirketi vekili davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 12.05.2016 tarihli ve 2015/46 Esas, 2016/457 Karar sayılı kararıyla; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacının ... sözleşmesinin 2014 yılında işveren tarafından haklı sebebe dayanmaksızın feshedildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.11.2019 tarihli ve 2016/23594 Esas, 2019/21682 Karar sayılı kararı ile; dava dilekçesinde ileri sürülen kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacağı talepleri bakımından davacının, çalışma süresini, kendisine en son ödenen aylık ücret miktarını, tazminat hesaplamasına esas alınacak aylık ücrete ek para veya parayla ölçülebilen sosyal menfaatleri, hak kazandığı izin süresini, çalışma süresi boyunca varsa kullanmadığı veya karşılığı ödenmeyen izin sürelerini belirleyebilecek durumda olduğu, söz konusu alacakların gerçekte belirlenebilir alacak olduğu ve dolayısıyla belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği nazara alındığında hukuki yarar yokluğundan belirtilen alacaklara yönelik talebin usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Direnme Kararı
Mahkemenin 05.02.2021 tarihli ve 2020/38 Esas, 2021/68 Karar sayılı kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının yemek yardımından yararlandığı kabul edilerek dava konusu alacakların hesaplandığı, kıdem ve ihbar tazminatları hesabına esas olan ücretin giydirilmiş ücret olduğu, bu ücrete işçinin asıl ücretine ek olarak sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatlerin de dâhil edildiği, bu kapsamda davacıya ayni olarak sağlanan yemek ve servis yardımlarının parasal değerinin tazminat hesabında göz önünde tutulması gerektiği, 4857 sayılı ... Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında işverenin açıkça işçiye varsa ücret ve eklerini gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlü tutulduğu, bu kapsamda işveren tarafından Kanun'un kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirerek gerekli belgeleri işçiye teslim ettiğine dair dosyaya bir delil sunulmadığı, bu durumda işçinin alacağını belirleyecek verilerin elinde bulunduğundan söz etmenin mümkün olmadığı, uyuşmazlık konusu alacak miktarının belirlenebilmesi için davalıda bulunan bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulduğu, hesabın unsurlarından olan sosyal hakların (ayni olarak sağlanan yemek yardımı gibi) miktarı işveren tarafından sunulacak belgelere göre belirleneceğinden davanın belirsiz alacak davası olarak açılabileceği gerekçesiyle bozma ilâmına direnilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen direnme kararına karşı süresi içinde davalı Dragon Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Dragon Şirketi vekili; davacının işverenin diğer davalı ... olduğunu, 4857 sayılı Kanun'un 112 nci maddesi maddesi uyarınca kıdem tazminatından sorumlu tutulamayacaklarını, davacının çalışma süresine göre yıllık izin alacağının doğmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yapılan incelemede, Daire kararının yerinde olduğu belirtilerek temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.09.2022 tarihli ve 2022/(22)9-42 Esas 2022/1170 Karar sayılı ilâmı ile; davacının dava dilekçesinde yemek yardımından bahsetmediği hâlde dosya kapsamında bulunan ihale evraklarında sözleşme bedeline dâhil olan giderler arasında yemek bedelinin de bulunduğu, bu nedenle yemek yardımının parasal değerinin tazminat hesabında göz önünde tutulacağı, dava dilekçesinde yemek yardımından bahsedilmemesinin sonuca etkili olmadığı, davacının ücret miktarı konusunda ihtilaf bulunduğu, 4857 sayılı Kanun uyarınca işverenin açıkça işçiye varsa ücret eklerini gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlü olduğu, bu kapsamda işveren tarafından 4857 sayılı Kanun'un kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirdiğine dair dosyaya delil sunulmadığı, bu durumda işçinin alacağını belirleyecek verilerin elinde bulunduğundan söz edilemeyeceği, uyuşmazlık konusu alacak miktarlarının belirlenebilmesi için davalıda bulunan bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulduğundan, anılan alacakların belirlenebilir olmadığı ve belirsiz alacak davasına konu edilebilecekleri gerekçesi ile direnme kararı yerinde bulunarak bozma nedenine göre davalının esasa yönelik diğer temyiz itirazları incelenmediğinden, bu yönde inceleme yapılmak üzere dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
D. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dairemizce temyiz incelemesine konu uyuşmazlık; davacının somut davada belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararının bulunup bulunmadığı ile kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık ücretli izin alacağının ispatına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un 107 inci maddesi, 4857 sayılı Kanun'un 17, 25, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 28.....2022 tarihli ve 2021/9-774 Esas, 2022/1053 Karar sayılı kararında; davacının işçilik alacaklarına ilişkin davasının belirsiz alacak davası olarak görülmesinin yerinde olduğu gerekçesi ile direnme kararının hukuka uygun olduğu değerlendirilmiştir. Dairemizin bir davanın belirsiz alacak davası türünde açılabilmesine yönelik ilkeleri hâlen geçerli olup somut uyuşmazlıkta, Dairemiz uygulamasına göre kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin alacağı belirsiz alacak davasına konu edilemez ise de Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun sözü edilen ilâmı karşısında bu husus bozma sebebi olarak değerlendirilmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Dragon Şirketi vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden Dragon Şirketine yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.