"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairenin 09.10.2018 tarihli ve 2016/9298 Esas, 2018/17802 Karar sayılı ilâmı ile Mahkemenin 24.12.2015 tarihli kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 17.03.2022 tarihli karar ile asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen ... 17. ... Mahkemesinin 2014/747 Esas sayılı dosyası ve birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/625 Esas, 2018/383 Karar sayılı dosyaları yönünden davaların kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 12.09.2022 tarihli ve 2022/8119 Esas, 2022/8897 Karar sayılı ilâmı ile Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen ... 17. ... Mahkemesinin 2014/747 Esas sayılı; birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/ 625 Esas sayılı ve birleşen ... 18. ... Mahkemesinin 2022/179 Esas sayılı dosyaları yönünden davaların kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekili ve katılma yolu ile davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl davaya ilişkin dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılara ait işyerinde 1995/Ekim ile 01.....2012 tarihleri arasında 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun'a (5953 sayılı Kanun) tâbi olarak çalıştığını, her iki davalı tarafından ödenen son ücret toplamının aylık ... 4.125,00 TL olduğunu, ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ve bir miktar ödeme yapıldığını, ücret alacaklarının geç ödendiğini, bu durumun banka kayıtları ile sabit olduğunu, 2007 yılı öncesi izinlerini kullanmadığını, 2007 yılı sonrası izinlerini de eksik kullandığını ileri sürerek bakiye kıdem ve ihbar tazminatları ile eşit davranma borcuna aykırılık, yıllık izin ücreti ve ücret alacaklarının geç ödenmesinden dolayı %5 fazlalıklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen ... 17. ... Mahkemesinin 2014/747 Esas sayılı dosyası ile; 13.319,60 TL yıllık izin ücret alacağının ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davacı vekili birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/ 625 Esas sayılı dosyası ile; 17.330,83 TL kıdem tazminatı farkı alacağının ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
4. Davacı vekili birleşen ... 18. ... Mahkemesinin 2022/179 Esas sayılı dosyası ile; 23.604,84 TL kıdem tazminatı, 5.653,39 TL ihbar tazminatı ve 33.491,08 TL yıllık izin ücreti alacağının temerrüt tarihi olan 23.10.2012 tarihinden işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili asıl dava ve birleşen davalara cevap dilekçelerinde; davacının ilk olarak 01.07.1998- ........2007 tarihleri arasında ... Gazetecilik AŞ’de gazeteci olarak çalıştığını ve haklı ya da geçerli bir neden olmadan ... sözleşmesini sona erdirdiğini; bu nedenle taraflar arasında ........2007 tarihinde sulh ve ibra sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeye göre davacının 01.01.1998- ........2007 tarihleri arasında işyerinde çalıştığını, istifa ederek işyerinden ayrıldığını, kendisine vefa tazminatı olarak kıdem tazminatı ödendiğini, bu konuda tarafların dava açmamayı kabul ettiğini, sulh ve ibra anlaşması gereğince davacının kıdem tazminatı talep edemeyeceğini, ... ilişkisi sona erdikten sonra davacının 20.02.2009 tarihinde tekrar müvekkili Şirkette çalışmaya başladığını, bu çalışmasının da 01.....2012 tarihinde imzalanan ikale anlaşmasıyla sona erdirildiğini, bu sözleşmeye göre ve banka kanalı ile davacıya kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti ödemesi yapıldığını, 5953 sayılı Kanun'a göre bir defa kıdem tazminatı alan gazetecinin kıdeminin yeni işe girişinden itibaren hesaplanacağını, aralıklı çalışmada ödenen kıdem tazminatı varsa ilk dönemin tasfiye edilmiş sayılacağını, davacıya ödenen kıdem tazminatının kanuna uygun olduğunu ve talebinin reddi gerektiğini, taraflar arasında ikale sözleşmesi yapıldığını, bu nedenle ihbar tazminatı talebinin de reddi gerektiğini, davacının sadece ... Gazetecilik AŞ'de çalıştığını, en son brüt 3.991,49 TL ücret aldığını, aylık ücretlerinin davacıya düzenli olarak ödendiğini, talep edilen izin ücreti alacağının fahiş olduğunu ve davacı ile ... Yayıncılık San. ve Tic. AŞ arasında ... ilişkisi bulunmadığını ve bu Şirkete karşı açılmış olan davanın da husumet yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 24.12.2015 tarihli ve 2012/696 Esas, 2015/637 Karar sayılı kararıyla; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen ... 17. ... Mahkemesinin 2014/747 Esas sayılı dosyası yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 09.10.2018 tarihli ve 2016/9298 Esas, 2018/17802 Karar sayılı ilâmı ile; somut uyuşmazlıkta; dosya içerisinde farklı bilirkişilere ait birden fazla rapor bulunmasına karşın hangi rapora neden itibar edildiği hangi rapora ise neden değer verilmediği belirtilmeksizin karar verildiği, özellikle davacının ücret miktarı taraflar arasında ihtilaflı olduğundan Mahkemenin kabul ettiği ücret miktarının ne olduğunu kararın gerekçesinde açıklayıp tartışmadığı, bu yönden kararın gerekçesiz olduğunun anlaşıldığı, gerekçesiz karar oluşturulmasının adil yargılanma hakkının ihlali olduğu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 31 nci maddesi uyarınca hâkimin davayı aydınlatmakla yükümlülüğü bulunduğu, dava dilekçesinde ücretlerin geç ödenmesi nedeni ile 5953 sayılı Kanun uyarınca %5 fazlalıklarının tahsili talebinde bulunulduğu, Mahkemece, ücretin her ay gecikmeli olarak ödenmesi hâlinde %5 fazlalık talep hakkının doğmayacağı gerekçesi ile alacağın reddine karar verildiği, 5953 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinde işverenin, gazeteciye gününde ödemediği ücretleri için geçen her gün %5 fazlası ile ödeme yapacağı hüküm altına alınmasına göre ücretinin her ay gecikmeli ödenmesinin talep hakkını ortadan kaldırmayacağının açık olduğu, Mahkemenin ret gerekçesinin bu yönden yerinde olmadığı; ne var ki dava dilekçesinde %5 fazlalıkların hangi aylara ait ücretlerin geç ödenmesinden kaynaklandığının açıklanmadığı, 6100 sayılı Kanun'un 31 inci maddesi uyarınca davacı asıl isticvap edilerek gerek bu husustaki talebinin açıklığa kavuşturulması, gerekse dosya içerisinde yer alan yıllık izin formları ile yıllık izin istek formları gösterilerek bu belgelere karşı diyeceklerinin sorulması ve yıllık izin ücreti alacağı talebinin buna göre yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutulması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 17.03.2022 tarihli ve 2018/397 Esas, 2022/89 Karar sayılı kararı ile; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen ... 17. ... Mahkemesinin 2014/747 Esas sayılı dosyası ve birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/625 Esas sayılı dosyaları yönünden davaların kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 12.09.2022 tarihli ve 2022/8119 Esas, 2022/8897 Karar sayılı ilâmı ile; taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, dosya içeriğine göre davacının çalışırken yıllık izin talebinde bulunmasına rağmen izin kullandırılmadığını veya izin verilmesine rağmen ücretinin ödenmediğini iddia etmediği, bu nedenle 5953 sayılı Kanun'un 21 inci maddesine göre kullanılmayan izinlerin 5953 sayılı Kanun'un 29 uncu maddesi uyarınca iki katı alınarak hesaplanmasının Daire uygulamasına göre hatalı olduğu, davacının ... sözleşmesinin feshinden sonra kullandırılmayan yıllık ücretli izinlerin karşılığı ücret alacağını talep ettiğine göre 21 inci madde uyarınca kullandırılmayan toplam izin süresinin 5953 sayılı Kanun'un 29 uncu maddesi uygulanmadan son ücret üzerinden hesaplanması gerektiği, somut uyuşmazlıkta, asıl davada davacının 500,00 TL kıdem tazminatı, 500,00 TL ihbar tazminatı ve 200,00 TL yıllık izin ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ettiği, 13.02.2014 havale tarihli ıslah dilekçesi ile davalılardan ... Gazetecilik AŞ (davalı ... AŞ) yönünden talep tutarlarını 37.349,16 TL kıdem tazminatı, 7.123,63 TL ihbar tazminatı ve 16.214,97 TL yıllık izin ücreti olarak belirlediği, davalılardan ... Yayıncılık San. Tic. AŞ (davalı ... Yayıncılık AŞ) yönünden ise 9.494,16 TL kıdem tazminatı ve 4.652,02 TL ihbar tazminatı olarak belirlediği, Mahkemece, ıslah dilekçesi ile davalılar yönünden ayrı ayrı tutarlar belirlenerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti talep edildiği gözetilmeksizin davalı ... AŞ'den talep edilen tutarların tümünden davalı ... Yayıncılık AŞ'nin müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesinin talep aşımı mahiyetinde olduğu, kararın bu yönden bozulması gerektiği, ayrıca, davacının asıl dava dosyasındaki dava dilekçesinde kıdem tazminatını temerrüt tarihinden itibaren faizi ile talep ettiği, asıl davada ıslah dilekçesi ile kıdem tazminatına temerrüt tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesini talep ettiği ve birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/ 625 Esas sayılı dosyasında dava dilekçesi ile yine kıdem tazminatının temerrüt tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsilini talep ettiğinin görüldüğü, bu durum karşısında asıl dava ve birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/ 625 Esas sayılı dosyası yönünden kıdem tazminatının temerrüt tarihinden itibaren yasal faizi ile hüküm altına alınması gerekirken kıdem tazminatına fesih tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi işletilmesi de talep aşımı mahiyetinde olup bu hususun da ayrıca bozmayı gerektirdiği; kaldı ki davacı gazetecinin kıdem tazminatına uygulanacak faiz konusunda 5953 sayılı Kanun'da hüküm bulunmadığından, kıdem tazminatına yasal faiz işletilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamı ve dosya içerisinde yer alan tüm bilgi ve belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde bozma ilâmı uyarınca davacının yıllık izin ücretinin son ücret üzerinden ve 2 katı alınmadan hesaplanması gerektiği dikkate alınarak yıllık izin ücretinin resen yapılan hesaplama ile belirlendiği, 05.11.2015 tarihli bilirkişi ek raporundaki hesaplamalara itibar edilerek ve bozma ilâmı uyarınca davalıların sorumluluk miktarları ile kıdem tazminatının faiz türü ve başlangıç tarihinin değerlendirildiği gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen ... 17. ... Mahkemesinin 2014/747 Esas, birleşen ... 32. ... Mahkemesinin 2016/ 625 Esas ve birleşen ... 18. ... Mahkemesinin 2022/179 Esas sayılı dosyaları yönünden davaların kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili ve katılma yolu ile davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalılar vekili; Mahkemece ücrete ilişkin uyuşmazlık bulunmadığına ilişkin değerlendirmenin hatalı olduğu, davacıya 01.....2007 tarihinde kıdem tazminatı ödemesi yapıldığını, bu nedenle kıdem süresinin yeni işe giriş tarihinden itibaren hesaplanması gerektiğini, davacının çalışmış olduğu 6 yıllık süre içinde hiç izin kullanmadığına ilişkin kabulün hatalı olduğu ileri sürerek temyize başvurmuştur.
2. Davacı vekili; birleşen ... 18. ... Mahkemesinin 2022/179 Esas sayılı dosyası yönünden davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil talebinde bulunmalarına rağmen hüküm altına alınan alacaklardan davalıların ayrı ayrı sorumluluklarının belirlenmesinin ve buna göre ret vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu ileri sürerek temyize başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; asıl dava yönünden davacının ıslah dilekçesi ile davalılar aleyhine hükmedilmesi gereken kıdem ve ihbar tazminatı ile izin alacağı miktarlarının belirlenmesi, kıdem tazminatına uygulanması gereken faiz türü ile yıllık izin ücretinin hesaplanmasında esas alınması gereken ücret, birleşen ... 18. ... Mahkemesinin 2022/179 Esas sayılı dosyasında davalıların sorumluluğu ve vekâlet ücreti noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi, 5953 sayılı Kanun'un 29 uncu maddesi, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin tüm, davalılar vekilinin ise aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece davacının son ücreti esas alınarak yıllık izin ücretinin hesaplanması yerinde ise de bozma öncesi yapılan hesaplamadan mahsup edilen yıllık izin ücreti ödemesinin dikkate alınmaması ve hesaplanan tutardan mahsup edilmemesi hatalı olmuştur.
3. Mahkemece davacının ücreti brüt 5.761,97 TL olarak kabul edilmiş olup bu husus Dairemizce bozma konusu yapılmamıştır. Tespit edilen ücrete ilişkin bozma kararı verilmemiş olmasına göre birleşen ... 18. ... Mahkemesinin 2022/179 Esas sayılı dosyasında davacı vekili tarafından talep edilen fark kıdem tazminatı ile fark ihbar tazminatının hüküm altına alınması bir diğer hatalı yöndür.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.