"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 51. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/542 E., 2023/1117 K.
KARAR : İstinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2016/384 E., 2018/461 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 09.01.2024 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... ... ... ile karşı taraf adına Avukat ... ...duruşmaya katıldılar.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı işyerinde 2005-2015 yılları arasında güvenlik görevlisi olarak 1.100,00 USD ücretle çalıştığını, işyerinde vardiya sistemi ile 18.00-08.00 ve 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil günlerinde de çalışmasının devam ettiğini, ancak ücretlerinin ödenmediğini, ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ve yıllık ücretli izin alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının 13.....2005-01.09.2009, 26.03.2010-30.04.2014, 01.05.2014-17.....2015 tarihleri arasında aylık 1.050,00 USD ücretle çalıştığını, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacının aralıklı olarak çalışmasının söz konusu olduğunu, davacının önceki dönemlerde kıdem tazminatını hak ettiğini ispat etmek zorunda olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 13.....2005-01.09.2009 ve 26.03.2010-17.....2015 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığı, davalı işveren tarafından feshin haklı nedenle yapıldığının ispat edilemediği, bu nedenle davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacının ... sözleşmenin sona erdiği tarihte aylık net 1.100,00 USD ücret aldığı, buna göre bilirkişi raporunda hesaplanan birinci seçeneğe göre hesaplamanın dikkate alındığı, davacının dinlenen tanık beyanları da dikkate alınarak haftalık 18 saat fazla çalışmasının bulunduğu, davacının ayda 3 hafta tatilinde çalıştığı, tüm genel tatil günlerinde çalışmanın devam ettiği, kullanılan yıllık izinler ve yapılan ödemeler dikkate alındığında bakiye yıllık izin alacağının bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; hafta tatili ücretinin 1,5 kat üzerinden hesaplanması gerektiğini, indirim yapılmasının hatalı olduğunu, davacı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacının çalışmalarının ... bitimi nedeniyle sona erdiğini, davacının bordrodaki ücretinin brüt ücret olduğu, aylık ücretin tekrar brüte çevrilmesinin hatalı olduğunu, ayrıca davacının en son ücretinin brüt 720,00 USD olduğunu, cevap dilekçesindeki aylık ücrete ilişkin beyanlarını ıslah ettiklerini, davacının giydirilmiş ücrete dâhil edilen sosyal haklarının 200,00 USD olarak tespit edilmesinin hatalı olduğunu, davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti alacağı bulunmadığını, davacı çalıştığında sözkonusu ücretlerinin ödendiğini, davacının alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davacının ihbar tazminatı ve diğer alacaklarının USD cinsinden bir yıllık banka mevduat faizi ile birlikte tahsili gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Dairece aldırılan ....04.2023 tarihli bilirkişi raporunun giydirilmiş ücrete dâhil edilen yemek ve yol yardımı miktarı ve ihbar tazminatı hesaplaması dışında dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu, davalı tarafından davacının çalışma dönemleri sonunda ... sözleşmelerinin ... bitimi nedeniyle sona erdiği savunmasında bulunulduğu, davalı tarafından önceki çalışma dönemi alacaklarının tasfiye edildiğinin kanıtlanamadığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, bordrolardaki aylık ücretin net miktar olduğunun kabulü gerektiği, bordrolarda fazla çalışma, hafta tatili ücreti, avans kesintileri gibi ödemeleri farklı olmasına rağmen her defasında hak ediş miktarı olarak 1.100,00 USD'ye ulaşıldığı, tanık beyanları da gözetildiğinde davacının aylık ücretinin net 1.100,00 USD, brüt 1.157,89 USD olduğu, yemek ve barınma yardımının ise bilirkişiden farklı olarak 200,00 USD olarak kabulü gerektiği, kıdem tazminatı tavanı ve davalının kazanılmış ... gözetildiğinde kıdem tazminatının net 33.181,45 TL olduğu, 1.357,89 USD giydirilmiş ücret üzerinden resen ihbar tazminatı hesaplandığında davacının ihbar tazminatının net 2.135,28 USD olduğu, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil günleri çalışmalarının davacı tanıklarınca desteklendiği, bordrolardaki fazla çalışma ve hafta tatili ücreti tahakkukları temel aylık ücretin parçası olduğundan ödeme olarak dikkate alınamayacağı, cevap dilekçesinde ileri sürülen zamanaşımı def'inin hesaplamalarda gözetildiği, ancak dava belirsiz alacak davası olarak açıldığından talep artırım dilekçesi ile artırılan miktarlara karşı zamanaşımının işlemeyeceği, hafta tatili ücretinin %150 zamlı olarak hesaplanması gerektiği gözetildiğinde davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücretinin bilirkişi raporunda tespit edilen miktarlarda olduğu, tanık beyanlarına göre hesaplama yapıldığından %30 indirim oranının isabetli olduğu, davacı tarafça kıdem tazminatı dışındaki alacaklardaki faiz oranının hatalı olduğu gerekçesiyle tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davanın türü ile davacının kıdem ve ihbar tazminatları alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı, ücretin miktarı ile fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 107 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 ... Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. 4857 ... ... Kanunu'nun 17, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri ile 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 ... ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.