"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/377 E., 2022/867 K.
DAVA TARİHİ : 12.04.2021
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverene ait ... yerinde çalışırken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü maddeden yararlandığını ve sürekli işçi kadrosuna geçişinin yapıldığını, asgari ücretin %30 fazlası ile çalışırken kadroya geçiş işlemi ile birlikte imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde ödenecek ücretin de asgari ücretin %30 fazlası olarak belirlendiğini, buna karşın 01.01.2019 tarihinden itibaren davacının rızası olmaksızın ücretin eksik ödenmeye başlandığını ileri sürerek fark ücret alacağının tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davacının ... sözleşmesinde ücret zammı maddesinde zam oranının boş bırakıldığını, davacının ücretine Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlana toplu ... sözleşmesi hükümlerinde belirtilen oranlarda zam yapıldığını, eksik ödemenin söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.09.2021 tarihli ve 2021/221 Esas, 2021/508 Karar sayılı kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin ilgili maddesinde davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 22.12.2021 tarihli ve 2021/3228 Esas, 2021/3401 Karar sayılı kararı ile; taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve uygulanan toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 18.04.2022 tarihli ve 2022/2439 Esas, 2022/4734 Karar sayılı ilâmı ile; taraflar arasında davacı işçinin kadroya geçişi aşamasında imzalanan ... sözleşmesinin dosyada mevcut olmaması üzerine eksikliğin giderilmesine ilişkin Dairece yazılan yazılara ilişkin cevaplarda davacıya ait ... sözleşmesinin mevcut olmadığının belirtildiği, davacı vekilinin 22.03.2022 tarihli dilekçesi ekinde davacıda kalan nüshanın dosyaya ibraz edildiği, davacı vekili tarafından dosyaya ibraz edilen ... sözleşmesinin her sayfasında içeriği tam okunamayan mühür ve davacı imzası olmakla birlikte, son sayfasında davalı işverenin imzasının mevcut olmadığı görüldüğünden davacı vekili tarafından dosyaya ibraz edilen ... sözleşmesi aslının celbedilerek ve davalı ... Bakanlığının konu hakkındaki beyanı alınarak sonuca gidilmesi gerekirken söz konusu eksiklik giderilmeksizin karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının kadroya geçişi sırasında imzalanan dosyada mevcut belirsiz süreli ... sözleşmesinin her sayfasında mühür ve davacı imzası bulunmasına karşın davalı işveren imzası bulunmadığından bahisle imzalı sözleşmelerin celbi için davalı Bakanlık ile Karaman Eğitim ve Araştırma Hastanesine ayrı ayrı müzekkere yazıldığı, yazı cevaplarına belirsiz süreli ... sözleşmesinin davacının özlük dosyasında bulunamadığının bildirildiği, ısrarla ... sözleşmesinin sunulmadığı ve davalı Bakanlık tarafından da ihtaratlı müzekkereye rağmen herhangi bir beyanda bulunulmadığı, söz konusu yazı cevabı da dikkate alındığında dosyada mevcut belirsiz ... sözleşmesinin dikkate alınması gerektiği; davacı ile aynı ... yerinde birlikte kadroya geçen işçilerin belirsiz süreli ... sözleşmelerinde açıkça asgari ücretin %30 fazlası üzerinden ücret alacağı ibaresinin yer aldığı, dosyada mevcut davacıya ait belirsiz süreli ... sözleşmesini benzer sözleşmelerin de teyit eder nitelikte olduğu, davalı tarafça aksi yönde delil sunulmadığı, aynı ... yerinde aynı işi yapan ve birlikte kadroya geçmiş işçilerin tamamı aynı ücrete çalışırken davacının farklı bir ücret ile çalışmasınında hayatın olağan akışına aykırı olduğu, davacının fark ücret alacağının bulunduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının ücretinin Yüksek Hakem Kurulu tarafından kararlaştırılan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlendiğini, İdarece yapılan ödemelerin hukuka uygun olduğunu, hukuka aykırı olarak düzenlenen bilirkişi raporunu kabul etmediklerini, hizmet alım sözleşmeleri ile yükleniciler nezdinde istihdam edilen işçilerin ücretlerinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası şeklinde belirlenmesinin hizmet alım sözleşmesinin devam ettiği döneme ilişkin bir uygulama olduğunu, kadroya geçiş ile söz konusu uygulamalara son verildiğini, davacının alacaklarından davalı İdarenin sorumluluğunun bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen ücret farkı bulunup bulunmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtayın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak direnme kararı veremeyeceği gibi hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalan bölümleri hakkında da yeni bir karar veremez. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur.
3. Somut uyuşmazlıkta ücret farkı alacağında faiz başlangıcı hususu, temyiz edenin sıfatına göre bozma kapsamı dışında kalmış olup bozma sonrası kurulan hükümde ücret farkı alacağına dava ve ıslah tarihlerinden itibaren faiz işletilmesi yerine bu alacak kalemine arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren faiz işletilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan "Arabuluculuk Son Tutanak Tarihi olan 29.03.2021 tarihinden itibaren" ibaresinin çıkartılarak yerine "100,00 TL'sine dava tarihi olan 12.04.2021 tarihinden, bakiyesine ıslah tarihi olan 05.08.2021 tarihinden itibaren" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.