"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen işe iade davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin 25.....2020 tarihli ve 2018/514 Esas, 2020/150 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 27.10.2020 tarihli ve 2020/6443 Esas, 2020/13664 Karar sayılı ilâmı ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiş; İlk Derece Mahkemesince bozma ilâmına direnilmesine karar verilmiştir.
Direnme kararının davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 23.12.2021 tarihli ve 2021/9-760 Esas, 2021/1765 Karar sayılı ilâmı ile direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 02.08.2004 tarihinde yazılımcı olarak çalışmaya başladığını, son yıllarda ise bilgi işlem direktörü olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız ve hukuka aykırı olarak sona erdirildiğini, davacının görevi gereği ve güvenlik amacı ile davalı Kurum bünyesinde çalışanların e-postalarına bakması kontrol sağlaması gerektiğini, ancak bir kısım e-postaların davacıya komplo kuran bazı kişilerce silinerek sanki sadece genel müdür ve genel başkanın e-postaların davacı tarafından hukuka aykırı olarak girilmiş, kontrol edilmiş gibi bir durum yaratıldığını ve bu şekilde davacıya suç isnat edildiğini ileri sürerek haksız feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, feshin hukuka ve mevzuatlara uygun olduğunu, davacının görev tanımına, bunun gerektirdiği sorumluluklara, verilen yetkiye, doğruluk ve bağlılık esaslarına uymayan hareketlerde bulunması ve davalı Kurumun güvenini kötüye kullanmasının sözleşmesinin haklı nedenle feshi sonucunu doğurduğunu, müvekkil Dernek Teftiş Kurulu Başkanlığınca yürütülen soruşturmada yapılan tespitlerde davacının öncelikle yetkisi olmadığı hâlde üst düzey yetkililerin şahsi e-posta adreslerine girerek suç işlediğini, çalışanların e-postalarına bakılması hususunda ... ... Yönetimi tarafından davacıya verilmiş bir talimat bulunmamasına rağmen, izinsiz girmek suretiyle bilgi güvenliğini ve haberleşme gizliliğini ihlal eden ve müvekkil derneğin çok stratejik bir biriminin başında olan davacı ile müvekkil Derneğin ... ilişkisini sürdürmesinin beklenemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin ....07.2017 tarihli ve 2015/1722 Esas, 2017/398 Karar sayılı kararı ile; davacının ... sözleşmesinin davacı hakkında yürütülen soruşturma esnasında tespit edilen davalı Kurumun bilgi güvenliğini zarara uğratması nedeni ile tazminatsız feshedildiği, fesih nedeni ile ilgili yürütülen soruşturmalardan, davalı Kurumun bilgi sistemlerinin hacklenmesi ile ilgili olarak ... Cumhuriyet Savcılığının 2015/23853 soruşturma No.lu dosyasında yapılan tahkikat sonucunda, kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, davalı işyerinde Bilgi Teknolojileri Direktörü olan davacının, bir kısım davalı işyeri çalışanlarının izni olmaksızın defalarca e-posta adresine girilerek e-postalarına bakması ile ilgili olarak başlatılan ... Cumhuriyet Savcılığının 2016/2188 soruşturma No.lu tahkikatının hâlen devam ettiği, davacının görevi icabı e-postalara baktığı yönündeki iddianın hukuki dayanağının bulunmadığı, bu nedenle ... Cumhuriyet Savcılığınca yürütülen soruşturmanın sonucunun beklenmesine gerek olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 02.05.2018 tarihli ve 2017/4375 Esas, 2018/962 Karar sayılı kararı ile; davalı işverenin davacının ... sözleşmesini “Yönetim Kurulunun 10.11.2015 tarih ve 20 sayılı toplantısında; hakkınızda yürütülen soruşturma esnasında tespit edilen Kurumun Bilgi Güvenliğini zaafa uğratmanız bilgisi nedeni ile ... akdinizin tazminatsız olarak feshine karar verilmiştir” şeklindeki gerekçe ile feshettiği dosya içeriğinde, davacı hakkında ... Batı Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütülen 2016/21888 Esas sayılı soruşturma sonucunda, davacının “... bilgi işlem direktörlüğü görevindeyken, 28/01/2015-23/07/2015 tarihleri arasında kendisine ... üyelerinin maillerine kontrol etme yetkisi verilmemesine rağmen, kişilerin bilgi ve istemi dışında maillerinin bulunduğu ve saklandığı bilişim sistemine, birden fazla kez girerek ve mağdur ve müştekilerin e-postalarım okuyarak üzerine atılı zincirleme şekilde bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girme ve orada kalma ve kamu görevlisinin görevinin sağladığı kolaylığı kullanarak haberleşmenin gizliliğini ihlal suçlanın işlediği” iddiası ile kamu davası açıldığı ve yargılamanın devam ettiği, davacı hakkında ceza davasının açılmasının işverenin çalışanına karşı ... ilişkisini önemli düzeyde zedeleyecek bir husus olduğu ve en azından geçerli fesih sebebinin mevcut olduğu, davacının eyleminin 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 25 ... maddesinde düzenlenen haklı fesih sebebi oluşturup oluşturmayacağının ise ceza yargılaması sonucuna göre kıdem ve ihbar tazminatı istemine ilişkin yargılamada tespit edilebileceği, mevcut olgulara göre davanın reddine karar verilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 22.10.2018 tarihli ve 2018/12412 Esas, 2018/22845 Karar sayılı ilâmı ile somut olayda, ... ... Derneği personel yönetmeliği, personel bilgi güvenliği politikası ve davalı işyerinde benzer iç işleyiş ile ilgili yönetmelik vb. belgelerin getirtilerek dosya arasında bulunan tarafların beyanları, 04.12.2015 tarihli müfettiş raporu, savcılık dosyaları da incelenmek sureti ile 3 kişilik bilişim uzmanından oluşan bilirkişi heyetinden, gerekirse yerinde inceleme de yapılarak, davacı hakkında müfettiş raporuna konu olan dönemlerden önceki dönemler de gözetilerek davacı tarafından yapılan eylemin rutin olup olmadığı, davacının görev tanımı içerisinde kalıp kalmadığı, yapılan eylemlerin bilgi güvenliğini ihlal edecek eylem niteliğinde olup olmadığı hususlarında gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınarak dosya içeriği de gözetilmek suretiyle feshin haklı veya geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı konusunda değerlendirme yapılarak sonuca gidilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 25.....2020 tarihli ve 2018/514 Esas, 2020/150 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yeniden yapılan yargılama sonucunda davacının ... sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 27.10.2020 tarihli ve 2020/6443 Esas, 2020/13664 Karar sayılı ilâmı ile; davacının sanık olarak yargılandığı ... Batı 10. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/280 Esas ve 2019/542 Karar sayılı kararının istinaf aşamasında olup kesinleşmediği görülmekle, bu hâlde İlk Derece Mahkemesince ilgili ceza dosyası bekletici mesele yapılarak sonucu doğrultusunda Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 2018/12412 Esas, 2018/22845 Karar sayılı bozma ilâmında belirtilen hususlar da göz önüne alınarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozma Üzerine Verilen Direnme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 08.....2021 tarihli ve 2020/515 Esas, 2021/329 Karar sayılı kararı ile; ... Batı 10. Asliye Ceza Mahkemesince delil yetersizliği sonucu tesis edilen beraat kararının, Mahkemeyi bağlayıcı bir yönünün bulunmadığı, davacının yasal dayanağı olmayan işlem ve eylemlerde bulunduğu, bu eylem ve işlemlerin, feshe gerekçe gösterilen olgularda davacıyı şüpheli konumuna getirdiği hâl böyle olunca davalı Kurumun şüphe duyduğu bir çalışanla ... sözleşmesini sürdürmesinin beklenemeyeceği, bu bağlamda ... sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayandığı gerekçesiyle bozmaya uyulmayarak önceki kararda direnilmesine ve davanın reddine karar verilmiştir.
E. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen direnme kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 29.09.2021 tarihli ve 2021/8587 Esas, 2021/13232 Karar sayılı ilâmı ile; Dairemizin 27.10.2020 tarihli ve 2020/6443 Esas, 2020/13664 Karar sayılı bozma kararına İlk Derece Mahkemesince direnilmesi üzerine kararın taraf vekillerince temyizi nedeniyle, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yapılan incelemede; işe iade davalarında verilen bozma kararlarına karşı direnme yolunun kapalı olduğu gerekçesiyle dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 23.12.2021 tarihli ve 2021/9-760 Esas, 2021/1765 Karar sayılı ilâmı ile; İlk Derece Mahkemesince ... Daire bozma kararının kesin olduğu ve direnme yolunun kapalı bulunduğu gözetilerek ... Daire bozma kararına uyulması gerekirken önceki kararda direnilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle davacı ve davalı vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının bu değişik gerekçe ve nedenle bozulmasına karar verilmiştir.
F. İlk Derece Mahkemesince Hukuk Genel Kurulu Kararı Üzerine Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda dosya kapsamında alınan Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, 28.09.2022 tarihli bilirkişi raporu, UYAP üzerinden inceleme yetkisi istenilerek incelenen ... Batı 10. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/280 Esas sayılı dosyası, toplanan tüm bilgi ve belgelere göre davacının 02.09.2004 - 11.11.2015 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığı, hizmet süresinin 11 yıl, 2 ay, 10 ... olduğu, davacının ... sözleşmesinin 11.11.2015 tarihinde feshedildiği, davacının ... güvencesi kapsamında olduğu, feshe dayanak gösterilen eylemlerle ilgili atılı suçlardan ... Batı 10. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/280 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılamada davacının beraatine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği, söz konusu ceza yargılaması kapsamında bilişim uzmanlarından oluşan bilirkişi heyetinden rapor alındığı gerekçesiyle davalı tarafından yapılan feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshinin hukuka ve mevzuatlara uygun olduğunu, davacının görev tanımına, bunun gerektirdiği sorumluluklara, verilen yetkiye, doğruluk ve bağlılık esaslarına uymayan hareketlerde bulunması ve davalı Kurumun güvenini kötüye kullanmasının sözleşmesinin haklı nedenle feshi sonucunu doğurduğunu, müvekkil Dernek Teftiş Kurulu Başkanlığınca yürütülen soruşturmada yapılan tespitlerde davacının öncelikle yetkisi olmadığı halde üst düzey yetkililerin e-posta adreslerine girerek suç işlediğini, bununla birlikte müvekkili Dernekte ... ilişkisi ile çalışan personellerin yanı sıra seçimle gönüllü olarak görev yürüten Yönetim Kurulu üyelerinin de şahsi ve Kurum e-posta hesaplarına girdiğini, oysa ... Yönetim Kurulunun gerekli görmesi hâlinde yapılabilecek olan kontrollerin ancak ... çalışanlarının kurum e-posta adreslerini kapsadığını, Yönetim Kurulu üyesi sıfatını haiz kişileri kapsamadığını, gerek görüldüğünde ... çalışanlarının kurum posta kutusunda biriken posta ve posta yedeklerini inceleme ve gözetleme yetkisinin ise ... Yönetimine ait olup adı geçen çalışanların e-postalarına bakılması hususunda ... ... Yönetimi tarafından davacıya verilmiş bir talimat bulunmamasına rağmen, izinsiz girmek suretiyle bilgi güvenliğini ve haberleşme gizliliğini ihlâl eden ve müvekkili Derneğin çok stratejik bir biriminin başında olan davacı ile müvekkili Derneğin ... ilişkisini sürdürmesinin beklenemeyeceğini, bu itibarla davacının kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal ettiğini, ceza mahkemesinde verilen beraat kararı hükme esas alınsa da bu davada davacı hakkında delil yetersizliğinden beraat kararı verildiğini, ... sözleşmesi ile işçi ve işveren arasında karşılıklı güvene dayanan kişisel ve sürekli bir ilişki kurulduğunu, bu nedenle işçi veya işveren taraflarından birinin davranışı ile bu güveni sarsması hâlinde güveni sarsılan tarafın objektif iyi niyet kurallarına göre artık bu ilişkiyi sürdürmesinin kendisinden beklenemeyeceği durumlarda ... sözleşmesini haklı nedenle tazminatsız fesih hakkı bulunduğunu, müvekkili Dernek Teftiş Kurul Başkanlığınca yürütülen soruşturma kapsamında davacı hakkında yapılan tespitlerin, davacının konumu, yaptıgı ... ve işin nitelikleri ile müvekkil Derneğin özellikleri dikkate alındığında mevcut güveni sarsıcı nitelikte olduğunu ve sadakat borcuna aykırılık oluşturduğunu bu nedenle işbu tespitlerin feshi haklı kılacak nitelikte olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ... sözleşmesinin feshinin geçerli bir nedeni bulunup bulunmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 18, 19 ve 25 ... maddeleri ile aynı Kanun'un 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 11 ve 12 nci maddeleriyle yapılan değişiklik öncesi 20 ve 21 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
03.04.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.