"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ... Müfettişi raporunun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ... Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından düzenlenen 25.10.2019 tarihli 10048-PRG-28, 10086-PRG-30 sayılı raporun "İşverenlere Bildirilecek Hususlar" başlıklı kısmında müvekkili Şirket ile ... istihdam bürosu olan dava dışı ... İnsan Kaynakları Org. Eğitim Ticaret Ltd. Şti. (... İK Şirketi) arasında kurulan geçici ... ilişkisinin yetki, koşul, süre açısından kanuna aykırı olması sebebiyle işçilerin belirsiz süreli ... sözleşmelerinin başlama tarihi (01...2018) itibarıyla müvekkili işverenin işçisi olduğunun tespitine karar verildiğini, söz konusu kanuna aykırılık sebebiyle müvekkili Şirketin idari para cezasına mahkum edildiğini, ihtirazı kayıtla ödemesi yapılan cezaya ilişkin Sulh Ceza Hakimliğine de itiraz edildiğini; raporda yer ... tespitlerin yerinde olmadığını; zira müvekkili Şirketin matbaacılık sektöründe faaliyet gösterdiğini, sezonluk olarak okul defteri ürettiğini, sezon sebebiyle işlerin artması nedeniyle geçici olarak dava dışı istihdam bürosu işçilerinin işyerinde çalıştırıldığını, işçilerin dönemsel ... artışı sebebiyle 4 ... fazla olmayan sürelerle istihdam edildiklerini, dava dışı ... İK Şirketinin geçici ... ilişkisi kurma izni olmadığı belirtilmesine rağmen raporda geçerli bir geçici ... ilişkisine uygulanabilecek değerlendirmelerde bulunulduğunu, raporun kendi içinde çelişkili olduğunu, geçici işçi temini için yetkili olup olmadığı hususunun ilgili ... istihdam bürosuna sorulduğunu ve taraflarına 05.11.2015 tarihli ve 194 numaralı "... İstihdam Bürosu İzin Belgesi"nin gönderildiğini, müvekkili Şirketin yükümlülüklerini yerine getirdiğini, Şirketin geçici ... ilişkisi kurma izninin bulunmadığının taraflarınca bilinmesinin mümkün olmadığını, kurulan ilişkinin yetki, süre ve koşul açısından hukuka uygun olduğunu; aksinin kabulü hâlinde dâhi mevzuatta söz konusu geçici temin edilen işçilerin ödünç ... işverenin işçisi sayılacağına ilişkin açık bir düzenleme bulunmadığını, raporda tespit edilen 01...2018 tarihinin neye göre belirlendiğinin anlaşılamadığını, işçilerin yahut devletin söz konusu ilişki sebebi ile zarara dahi uğramadığını ileri sürerek 25.10.2019 tarihli ve 10048-PRG-28 10086-PRG-30 sayılı raporda yer ... tüm tespitlerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılıp açılmadığının tetkikini ve süresinde açılmayan davanın reddini talep ettiklerini, ... Müfettişi tarafından yapılan teftişte ... İK Şirketine ... Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğünce 05.11.2015 tarihli ve 194 sayılı izin belgesi ile 04.12.2005-03.12.2018 tarihleri arasında ... ve işçi bulmaya aracılık etmek üzere izin belgesinin verildiğini; ancak ... geçici ... ilişkisi kurma izninin bulunmadığının tespit edildiğini, bu konuda ... izin arandığını, hukuku bilmemenin mazeret sayılamayacağı ilkesinden hareketle 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 7 nci maddesi dâhil ilgili yasal düzenlemelerin bilinmediğinin ileri sürülmesinin kabul görmeyeceğini, ... istihdam bürosunun geçici ... ilişkisi kurma izni olmadığından geçici ... ilişkisi kurma koşullarının kanuna uygun şekilde gerçekleşmediğini, raporda yapılan tespitlerin yerinde olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; çekişme konusunun hukuki dayanağını 4857 sayılı Kanun'un 7 nci, 90 ıncı maddeleri ile 19.03.2013 tarihli ve 28592 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ... İstihdam Büroları Yönetmeliği (Yönetmelik) hükümlerinin oluşturduğu, davacı Şirket ile dava dışı ... İK Şirketi arasında geçici ... ilişkisi sağlama sözleşmesi yapıldığı, bu Şirketin temin ettiği işçilerin davacı Şirkete ait işyerinde çalıştığı, dava dışı ... İK Şirketine ... ... Kurumu Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğü'nün 05.11.2015 tarih 194 sayılı izin belgesine göre 04.12.2015-03.12.2018 tarihleri arasında ... istihdam bürosu olarak faaliyette bulunabileceğine ilişkin olarak izin belgesi verildiği; ancak geçici ... ilişkisi kurma izin belgesinin bulunduğunun ispatlanmadığı, ... istihdam bürolarının geçici ... ilişkisi kurabilmesi için ... istihdam bürosu faaliyet izin belgesinin yanısıra geçici ... ilişkisi kurmaya ilişkin izin belgesinin alınmasının zorunlu olduğu, dolayısıyla yasal izin alınmadan kurulan geçici ... ilişkisinin geçersiz olması sebebiyle işçilerin davacı Şirket işçisi olarak kabulünde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesinde ileri sürdüğü iddialarına ilaveten kanunu dolanma, muvazaa durumunun söz konusu olmadığını, işçilerin işe giriş bildirimlerinin yapıldığını, ücretlerinin ve primlerinin eksiksiz ödendiğini, müvekkili Şirketin yanıltılarak mağdur edildiğini, dosyada mevcut 09.05.2022 tarihli bilirkişi raporuna itirazları dikkate alınmaksızın karar verilmesinin de hatalı olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın yasal süresi içerisinde açıldığı, 4904 sayılı ... ... Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun’un (4904 sayılı Kanun) 17 nci ve 18 nci maddeleri, ... İstihdam Büroları Yönetmeliği'nin dikkate alınarak somut olayın değerlendirilmesi gerektiği, buna göre davacı Şirket ile dava dışı ... İK Şirketi arasında izinsiz olarak 01.02.2018-31.12.2018 dönemine ilişkin geçici ... ilişkisi kurulduğu, dosya kapsamındaki bilirkişi raporunda irdelendiği üzere geçici ... ilişkisi şartlarının kanuna uygun sağlanmadığı ve bu anlamda davacının rapora itirazların yerinde olmadığı, davaya konu denetim raporundaki tespitlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olduğu, İlk Derece Mahkemesi kararında
dayanılan hukuki gerekçenin isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; cevap ve istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü gerekçeleri tekrar ederek davanın kabulüne karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Bakanlık ... müfettişlerince davacı Şirkete ait işyerinde yapılan “... İstihdam Bürolarının Programlı Teftişi” konulu denetim sonucu düzenlenen 25.10.2019 tarihli ve 10048-PRG-28, 10086-PRG-30 sayılı raporun iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 7, 90, 92 nci maddeleri ile 4904 sayılı Kanun'un 17 nci ve 18 nci maddeleri, Yönetmeliğin 14, 15, 29 ve 30 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 25.10.2019 tarihli ve 10048-PRG-28, 10086-PRG-30 sayılı raporda, davacı Şirket ile dava dışı ... İK Şirketi arasındaki geçici ... ilişkisinin, dava dışı ... İK Şirketinin geçici ... ilişkisi kurma izni bulunmaması sebebiyle kanuna aykırı olduğu yönündeki değerlendirme yerindedir. Söz konusu raporda ayrıca geçersizliğin sonucu olarak işçilerin belirsiz süreli ... sözleşmelerinin başlangıç tarihi itibarıyla davacı Şirketin işçisi olarak kabul edileceği tespitine yer verilmiş olup bu tarihten kastedilenin ilgili sigorta sicil numaralarında belirtilen işçiler ile 4857 sayılı Kanun'un 7 nci maddesine dayanarak işveren arasında belirsiz süreli ... sözleşmesinin düzenlendiği an olduğu ifade edilmiştir. Ancak ödünç verilen işçilerin ödünç ... davacı Şirket nezdinde fiilen işe başladıkları tarihten itibaren davacı işverenin işçisi sayılması gerektiği anlaşılmakla raporun ilgili kısmına ilişkin değerlendirmenin bu gerekçe ile yerinde olduğu anlaşılmaktadır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.