"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Kuruma ait ... ilinde bulunan Sosyal Hizmet İl Müdürlüğünde 01.01.2013 tarihinden itibaren güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, 02.04.2018 tarihine kadar alt işveren işçisi olarak çalıştığını, bu tarihten sonra 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile kadrolu işçi statüsüne geçtiğini, müvekkilinin 2017 yılı ihalesinden önce 07.08.2016 tarihli ön lisans diplomasını alıp Kuruma vermesine rağmen Kurum tarafından kayıtları işlenmediğini, bu nedenle davacıya ihale sözleşmesi gereği brüt asgari ücretin %50 fazlası ücret ödenmesi gerekirken sadece asgari ücretin %40 fazlası ücret ödemesi yapıldığını, 2016/386238 kayıtlı ihale sözleşmesinin 7.1 maddesi gereği 01.01.2017 tarihinden dava tarihine kadar ödenmeyen brüt asgari ücretin %10'unu fark alacak olarak talep ettiklerini, müvekkilinin aylık ücreti 01.01.2019 tarihine kadar brüt asgari ücretin %40'ı oranında hesaplanırken 02.04.2018 tarihli 696 sayılı KHK gereği %40 uygulamasının kaldırıldığını, 01.01.2019 tarihinden sonra ise mevcut aylıklara sadece 6 ayda bir %4 zam yapıldığını, 01.01.2019 tarihinden sonra müvekkilinin aylık ücretinin brüt asgari ücretin %40 fazlası şeklinde hesaplanarak aradaki fark ücretin dava tarihine kadar hesaplanmasını talep ettiklerini iddia ederek ücret fark alacağının ödenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının İl Müdürlüğünde güvenlik görevlisi olarak 01.01.2013 tarihinden itibaren çalıştığını, 02.04.2018 tarihinden itibaren de 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davacının birçok kez benzer talepli dilekçeleri Kuruma verdiğini, mevzuat ve bu mevzuata uygun olarak çıkarılan tebliğ hükümlerinin açık olup değiştirilemeyeceğini, genişletilemeyeceğini, davacının ... sözleşmesinde toplu ... sözleşme hükümlerinin uygulanacağının belirtildiğinden talebine ilişkin kanuni bir düzenleme bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.02.2021 tarihli ve 2020/299 Esas, 2021/113 Karar sayılı kararıyla; davacının 01.01.2018 tarihinden sürekli işçi kadroya alındığı 02.04.2018 tarihe kadar asgari ücretin %50 fazlası ücret ödenmesi gerekirken %40 fazlası ücret ödenerek eksik ücret ödendiğinin anlaşıldığı, sürekli işçi kadrosuna geçerken aldığı son ücret üzerinden % 4 artış zam uygulanarak hesaplama yapılması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 10.02.2022 tarihli ve 2021/1052 Esas, 2022/341 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesince 12.11.2020 tarihli bilirkişi raporuna itibar ederek hüküm tesis edilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15...2022 tarihli ve 2022/7145 Esas, 2022/7778 Karar sayılı kararıyla; feragat veya sulh sözleşmesi bulunup bulunmadığı belirlenmeden davacının 01.01.2018-31.03.2018 tarihleri arasındaki döneme ilişkin fark ücret alacaklarından davalının sorumlu tutulması yerinde olmadığı, ayrıca davacının kadroya geçiş tarihindeki temel ücreti ile bu tarihten sonraki dönem ücretlerinin belirlenmesi yönünden eksik inceleme yapıldığı, Daire uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığının kabulü gerektiği, diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümlerin ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmesi, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağının kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay bozma kararı da dikkate alındığında dosya içerisinde bulunan sulh sözleşmesi başlıklı belgede davacının daha önce kamu kurum ve kurulularında alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin haklarından feragat ettiği ve belgede davacının imzasının bulunduğu görüldüğünden davacının 01.01.2018-31.,03.2018 tarihleri arasındaki döneme ilişkin fark ücret alacaklarından davalı kurumun sorumlu tutulmaması gerektiği, davacının 02.04.2018 tarihinden sonraki döneme ilişkin ücreti ise yasal düzenlemeler gereği sürekli işçi kadrosuna geçerken aldığı son ücret üzerinden (%4 artış) gerektiğinden, davacının 02.04.2018 tarihi sonrası ücretinin de eksik ödendiğinin anlaşıldığı, bu doğrultuda bilirkişiye hesaplama yaptırıdığı, 21.03.2023 tarihli hesaplamadaki rapor hükme esas alınarak davacının fark ücret alacağının brüt 6.036,00 TL net 4.315,20 TL olarak hesaplandığı, ancak davacı tarafından dava ıslah edilmediğinden taleple bağlı kalınarak davacının bu isteminin kabulüne karar verildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davanın reddi gerektiği, kabulün mükkerrer ödemeye sebebiyet vereceği, davacının toplu ... sözleşmesi hükümleri gereğince kadroya geçen her personele tanınan diğer haklardan da yararlandığı göz önüne alındığında davacının ücretinin eksilmesinden söz etmenin mümkün olmadığı, bu konuda emsal Yargıtay kararlarının olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş tarihinden önceki döneme ilişkin taleplerinden davalının sorumlu tutulup tutulamayacağı, kadroya geçiş tarihinden sonra davacıya ödenmesi gereken temel ücretin belirlenmesi ve buna göre fark ücret alacağına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 696 sayılı KHK'nın 127 inci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddenin ilgili kısımları şöyledir:
" 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (... Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, bu Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında; ödemeleri merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, ... hizmetleri ve spor il müdürlüğü bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden karşılanan 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar;
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımak,
b) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olmak,
c) Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak,
ç) En son çalıştığı idare ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı ... sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek,
kaydıyla, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde idaresinin hizmet alım sözleşmesinin yapıldığı birimine, sürekli işçi kadrolarında istihdam edilmek üzere yazılı olarak başvurabilirler. Başvuranların şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, bu tespite itirazların karara bağlanması, şartları taşıyanların idarelerince belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınması, sınav sonuçlarına itirazların karara bağlanması ve sınavda başarılı olanların kadroya geçirilmesine ilişkin süreç bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde idarelerince sonuçlandırılır. Sınavlarda başarılı olanlar, varsa bu fıkranın (c) bendinde öngörülen davalardan feragat ettiklerini tevsik eden belgeyi ve/veya icra takibine konu alacaktan feragat ettiğine dair icra müdürlüğünden alınacak belgeyi ibraz etmek, bu fıkranın (ç) bendinde öngörülen sulh sözleşmesini ibraz etmek ve öngörülen şartları taşımaya devam etmek kaydıyla, sınav sonuçlarının kesinleşmesini müteakip, her bir sözleşme itibarıyla, yüklenicinin hakedişlerinin ödendiği bütçe, teşkilat ve birim/yerleşim yeri adına vize edilmiş sayılan sürekli işçi kadrolarına idarelerince topluca geçirilir. Bu fıkra kapsamında feragat edilen davalara veya takiplere ilişkin yargılama ve takip giderleri davacı veya takip eden üzerinde bırakılır ve taraflar lehine vekalet ücretine hükmolunmaz, hükmedilenler tahsil edilmez ve bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahsil edilenler ise iade edilmez. Bu fıkra kapsamında yapılacak sulh sözleşmelerinden damga vergisi alınmaz.
...
Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu ... sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz. Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden; geçişten önce toplu ... sözleşmesi bulunmadığından kadroya geçirildiği tarihte yürürlükte olan ... ... sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu ... sözleşmesi bulunmakla birlikte bu madde kapsamındaki idarelerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin bitiminden önce toplu ... sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesine göre belirlenir. Bu madde kapsamındaki idarelerde; 6356 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinde belirtilen mevcut işyerleri bakımından anılan Kanuna uygun olarak yetki başvurusunda bulunulabilir, ancak geçişi yapılan işçiler için yeni tescil edilen işyerlerinde, geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin sona erme tarihinden sonra yetki başvurusunda bulunulabilir."
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.