"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 21.09.2023
SAYISI : 2023/1273 E., 2023/1209 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
SAYISI : 2022/237 E., 2023/68 K.
Taraflar arasındaki genel kurul iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince 21.09.2023 tarihli ek karar ile kararın kesin olduğu gerekçesiyle temyiz talebinin reddine karar verilmiştir.
Ek karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Dava seçimli genel kurulun iptali istemine ilişkindir. Davanın normatif dayanağı olan 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında açık bir şekilde temyiz yoluna başvurulabileceği belirtilmiştir. Diğer taraftan 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 8 inci maddesinde de bu dava bakımından temyiz yoluna başvurulamayacağına dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu itibarla 21.09.2023 tarihli ek kararın bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 12.05.2022 tarihinde Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası (...) internet sitesi üzerinden "Yönetim Kurulunun 12.05.2022 tarih ve 69 sayılı kararı uyarınca sendikanın 13. Genel Kurul toplantısının 28 Mayıs 2022 Cumartesi günü saat 10.00’da ... ... Genel Merkez Lokalinde yapılacağı, çoğunluk sağlanamazsa 04...2022 tarihinde aynı yer ve saatte aynı günden ile yapılacağı" hususunun ilân edildiğini, 04...2022 tarihinde Sendikanın 13. Olağan Genel Kurul toplantısı yapıldığını ve bu toplantıda yeni dönem için Yönetim Kurulu üyeleri seçildiğini, 1993 yılından beri Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesi olan müvekkilinin, üye ve delegelere ve hatta kendisine usulüne uygun bir çağrı dahi yapılmamış olması nedeni ile Kurula katılamadığını ve Yönetim Kurulu üyeliğine seçilemediğini, Genel Kurul toplantısından önce Genel Kurula katılacak kişilere gönderilmesi gereken faaliyet raporlarının gönderilmediğini, Sendika Genel Kurulu ile yönetim, denetim ve disiplin kuruluna seçilen kişilerin, ilgili kurullara seçilme yeterliliğine haiz olmadığını, usulüne uygun bir şekilde ilan edilmeyen, usulüne uygun bir şekilde toplanmayan ve delegelik sıfatı taşımayan "delegelerin" katılımıyla yapılan Genel Kurul ve bu genel kurulda yapılmış olan seçim başta olmak üzere alınan kararların, başta ... Ana Tüzüğü'ne, mevzuat ve içtihatlara aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 04...2022 tarihli 13. Olağan Genel Kurulun, dolayısıyla kurul kararlarının ve seçimin tüm sonuçları ile birlikte iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Sendikanın, yaygın olarak ...'ta örgütlü bir sendika olup toplu ... sözleşmesi yapma yetkisini kaybetmesi ile birlikte 31.12.2020 tarihinde yürürlükte olan toplu ... sözleşmesinin sona erdiğini, müvekkili Sendikanın ... geliri olan aidat gelirlerinin de bu tarih itibarıyla sona erdiğini, son Genel Kuruldan sonra yasal süre olan 4 yılın dolmasıyla zorunlu olarak genel kurul yapmaya çalışıldığını, tekrar örgütlenme olasılığı nedeni ile tüzel kişiliğini devam ettirmeye çalışıldığını, genel kurul yapmanın masraflı bir ... olduğunu, sırf işçilerin sendikalaşma özgürlüğü amacıyla tüzel kişiliğin devamı için elinden geleni yapan mevcut yönetimin, genel kurul yapacak masrafı bulunmadığından asgari masrafla bu genel kurulu yapmaya çalıştığını, delegelerin kanuna uygun belirlendiğini, usulüne uygun delege olanların oy kullandığını, tüm seçimlerin İlçe Seçim Kurulu tarafından denetlenerek yapıldığını, organlara seçilmek için delege olma şartı olmadığı gibi üyeler arasında aday olanların organlara üyelik için seçime girdiklerini, Genel Kurula katılanlara 2018-2019-2020-2021 faaliyet raporu kitapçığının dağıtıldığını, bu kitapçıkta faaliyet raporu kapsamında yeminli mali mişavir onaylı gelir gider tabloları, bütçe gibi mali-finansal verileri içerdiğini, bu raporun davetiye ile birlikte davacının, Sendika nezdindeki adresine tebliğ edildiğini ancak davacının adres değişikliğini Sendikaya bildirmediği için yapılan tebligatın iade olduğunu, davacının uzun yıllardır Yönetim Kurulu üyesi olmasına karşın hiçbir faaliyete katılmadığını ve hiçbir kararda imzasının bulunmadığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Sendikanın 13. Olağan Genel Kurulu için 12.05.2022 tarihinde karar alınmış, alınan karar uyarınca toplantının 28.01.2022 Cumartesi günü saat 10.00'da ... ... Genel Merkez Lokalinde yapılacağı, çoğunluk sağlanamaması hâlinde ikinci toplantının 04...2022 tarihinde aynı yer ve saatte yapılacağının kararlaştırıldığı, ... sayfasında Genel Kurul toplantısının duyurulduğuna ilişkin görüntülerin dosyaya eklendiği, Sendika Tüzüğü uyarınca genel kurul ilânının genel merkezin bulunduğu mahalde yayımlanan bir gazetede ve sendika ... sitesinde ilan edileceğinin düzenlendiği, ilânın gazetede yayınlandığına ilişkin bir delil ibraz edilmediği gibi üyelere toplantının bildirildiğine ilişkin herhangi bir delilin de ibraz edilmediği, 13. Olağan Genel Kurul delege listesinde 94 delegenin olduğu, toplantıya katılarak listeyi imzalayan 18 delegenin olduğunun görüldüğü, Sendika Tüzüğü'nün 16 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca ikinci toplantıya katılan sayısının delege tam sayısının üçte birinden az olmaması gerektiği, toplantıya katılanların sayısının toplam delege sayısının beşte biri kadar olduğu, Tüzük'te belirtilen şekilde toplantının gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili cevap dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararındaki gerekçelerle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Sendika Olağan Genel Kurulunun iptalinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6356 sayılı Kanun’un “Genel kurulun toplantı zamanı” kenar başlıklı 12 nci maddesi şöyledir:
“(1) Kuruluşların ilk genel kurulu tüzel kişiliğin kazanılmasından, şubelerin ilk genel kurulu ise kuruluş tarihinden itibaren altı ay içinde yapılır.
(2) Olağan genel kurul en geç dört yılda bir toplanır.
(3) İki genel kurul toplantısı arasındaki döneme ait faaliyet ve hesap raporu, yeminli mali müşavir raporu, denetleme kurulu raporu ve gelecek döneme ait bütçe teklifi toplantı tarihinden on beş gün önce genel kurula katılacaklara gönderilir.
(4) Olağanüstü genel kurul, yönetim kurulu veya denetleme kurulunun gerekli gördüğü hâllerde ya da genel kurul üye veya delegelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine altmış gün içinde yazılı istekteki konuları öncelikle görüşmek üzere toplanır. Talep tarihi itibarıyla olağan genel kurul toplantı tarihine altı aydan az bir süre kalması hâlinde olağanüstü genel kurula gidilemez; ancak, isteğe konu olan hususlar olağan genel kurul gündemine alınır.
(5) Genel kurula çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır.
(6) Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket eden kuruluş veya şube yönetim kuruluna; kuruluşun üyelerinden birinin veya durumu tespit eden Bakanlığın başvurusu üzerine, mahkeme kararıyla işten el çektirilir. Mahkeme, ayrıca genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluşu yönetmekle görevli olmak üzere 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı ... Medeni Kanunu hükümleri gereğince bir veya üç kayyım tayin eder.”
2. 6356 sayılı Kanun’un “Genel kurulun toplantı ve karar yeter sayıları” kenar başlıklı 13 üncü maddesi şöyledir:
"(1) Genel kurulun toplantı yeter sayısı üye veya delege tam sayısının salt çoğunluğudur. Tüzükte daha yüksek bir yeter sayı belirlenebilir. İlk toplantıda yeter sayı sağlanamazsa ikinci toplantı en çok on beş gün sonraya bırakılır. Bu toplantıya katılanların sayısı, üye veya delege tam sayısının üçte birinden az olamaz.
(2) Delegelerin veya üyelerin genel kurula katılmaları ve oy kullanmaları engellenemez.
(3) Genel Kurulun karar yeter sayısı toplantıya katılan üye veya delege sayısının salt çoğunluğudur. Ancak bu sayı üye veya delege tam sayısının dörtte birinden az olamaz. Tüzükte daha yüksek bir yeter sayı belirlenmemişse, tüzük değişikliği, fesih, birleşme, katılma, üst kuruluşun veya uluslararası kuruluşun kurucusu olma, üst kuruluşlara ve uluslararası kuruluşlara üyelik ile üyelikten çekilme hâllerinde karar yeter sayısı üye veya delege tam sayısının salt çoğunluğudur."
3. 6356 sayılı Kanun’un “Seçimlere itiraz” kenar başlıklı 15 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Genel kurulda yapılan organ ve delege seçimlerinin devamı sırasında yapılan işlemlere ilişkin olarak seçim sonuç tutanaklarının düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim, 14 üncü madde hükümlerine göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili kuruluş veya şubesine bildirir.
(2) Bakanlık veya kuruluş ya da şubesinin üye ve delegeleri; kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak genel kurul ve seçim yapılması veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük ya da kanuna aykırı uygulama iddiasıyla, bu işlemlerin veya genel kurulun iptali için genel kurul tarihinden itibaren bir ay içerisinde dava açabilir. Dava basit yargılama usulüne göre iki ay içerisinde sonuçlandırılır. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/30 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/30 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtayca on beş gün içinde kesin olarak karar verilir.
(3) Genel kurulun veya genel kurulda yapılan organ seçiminin iptaline karar verildiği takdirde mahkeme; genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak, seçimleri yapmak ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluşu yönetmekle görevli olmak üzere, 4721 sayılı Kanun hükümleri gereğince bir veya üç kayyım tayin eder ve görev sürelerini belirler.”
4. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Bölge Adliye Mahkemesince verilen 21.09.2023 tarihli ek kararın BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.