"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/124 E., 2023/374 K.
DAVA TARİHİ : 26.09.2016
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin aralarında organik bağ bulunan davalılar nezdinde 22...2006-05.09.2016 tarihleri arasında çalıştığını, ... sözleşmesinin 08.08.2016-22.08.2016 tarihleri arasında işverenden izin almaksızın ve amirlerine bilgi verilmeksizin işe gitmediği ve bununla ilgili olarak 24.08.2016 tarihinde savunma istendiği hâlde savunma vermediği, akabinde 26.08.2016 tarihinde ... Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün yazısı ile adli kontrol yükümlülüğü bulunduğuna ilişkin yazının tebliğ edildiği belirtilerek "işçinin gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işvereni yanılttığı" gerekçesiyle 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (a) ve (g) bentleri uyarınca feshedildiğinin bildirildiğini, ....08.2016 tarihinde paralel devlet yapılanması (PDY) suçlaması ile gözaltına alındığını, bu hususu gerek akrabaları gerek ... arkadaşları vasıtasıyla işverene ilettiğini, işverenliğin feshinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, 50 günlük yıllık izin ücreti alacaklısı olduğunu, ayrıca 2016 Ağustos-Eylül ayı ücretlerinin ödenmediğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı hakkında 26.08.2016 tarihinde ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma nedeniyle ... 7. Sulh Ceza Hakimliğinin 2016/298 sayılı ve 18.08.2016 tarihli kararıyla ... Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce Adli Kontrol yükümlülüğü ile denetimli serbestlik altına alındığına ilişkin ... Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün 2016/767 sayılı kararının Şirkete tebliğ edildiğini, tebliğ edilen karar araştırıldığında davacı hakkında paralel devlet yapılanması suçlaması ile hakkında işlem yapıldığının anlaşıldığını, bu nedenle Şirketler tarafından davacının ... sözleşmesinin "işçinin gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işvereni yanılttığı" gerekçesi ile feshedildiğini, davacı hakkındaki soruşturmanın bekletici mesele yapılması gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının ....08.2016-19.08.2016 tarihleri arasında gözaltında kaldığı, davacının 19.08.2016 Cuma günü adli kontrol şartı ile serbest bırakılmasını müteakip işveren Şirketlere serbest bırakıldığını bildirdiği, Sulh Ceza Mahkemesi tarafından atanan kayyım heyetinin davacı hakkında takipsizlik kararı verilmemiş olması itibarıyla davacıyı işe başlatmadığı ve davacının ... sözleşmesinin feshedildiğinin anlaşıldığı, bu tespitlere göre; davacının işyeri dışında işlediği iddia edilen bir suç (fetö/pdy) nedeni ile ... sözleşmesinin 4857 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (g) alt bendi uyarınca feshedilemeyeceği, 4857 sayılı Kanun'a göre böyle bir durumda işçinin yasal bildirim süresini aşacak şekilde gözaltına alınması veya tutuklanması hâlinde işverenin ... sözleşmesini haklı nedenle feshedebileceği, bizzat işyeri kayıtlarından davacının bu sebeple devamsızlığının 2 hafta (14 gün) sürdüğü, gözaltı ve tutuklamaya dayalı devamsızlığının 8 hafta olan yasal bildirim süresini aşmadığı, bu nedenle feshin yasal koşullarının oluştuğunun da söylenemeyeceği, davalı işveren tarafından davacının ... sözleşmesinin feshi ayrıca4857 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (a) alt bendine dayandırılmış ise de anılan haklı fesih sebebi bakımından davacının ... sözleşmesinin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı hâlde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işvereni yanıltmasının gerektiği, davacının işçinin ... sözleşmesinin esaslı noktalarından birisine ilişkin olarak işvereni yanılttığının kanıtlanamadığı, bu nedenle davalı işverence açıklanan feshin 4857 sayılı Kanun'un 17 nci maddesi hükmüne göre yapılmış bir fesih bildirimi olduğunun kabulüne karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan ...ve Üniversalgözlük Saat Optikürünleri San. Ticaret AŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 18.04.2019 tarihli ve 2018/1519 Esas, 2019/647 Karar sayılı kararıyla; davacının devamsızlığının gözaltına alınması nedeni ile olduğu, işçinin yasal bildirim süresini aşacak şekilde gözaltına alınması veya tutuklanması hâlinde işverenin ... sözleşmesini haklı nedenle feshedebileceği, işyeri kayıtlarından davacının bu sebeple devamsızlığının 2 hafta (14 gün) sürdüğü, gözaltı ve tutuklamaya dayalı devamsızlığının 8 hafta olan yasal bildirim süresini aşmadığı, ... sözleşmesinin feshinin yasal koşullarının oluşmadığı, 4857 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (a) alt bendine dayandırılan hususun ise kanıtlanmadığı anlaşılmakla, İlk Derece Mahkemesince kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin hüküm altına alınmasının yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan ...ile Üniversal Gözlük Saat Optik Ürünleri San. Ticaret AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 16.02.2021 tarihli ve 2020/4633 Esas, 2021/3951 Karar sayılı ilâmı ile; diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacı hakkında derdest olan ceza davasının somut uyuşmazlığı doğrudan etkileyecek nitelikte olduğundan bekletici mesele yapılması, bu dosyada verilen kararın kesinleşmesinin beklenilmesi ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı hakkındaki ceza davasında beraat kararı verildiği, verilen kararın kesinleştiği, bozma ilâmı gereğince ve bozma sebepleri ile bağlı olarak dosyadaki eksikliğin tamamlandığı açıklanarak ve bozma öncesi gerekçesine atıf yapılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekilleri temyiz dilekçelerinde; davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, FETÖ Paralel Devlet Yapılanması (PDY) ile bağlantısı nedeniyle davacı hakkında soruşturma başlatılmış olmasının işveren bakımından gerek ticari gerekse cezai kaygının oluşmasına yeterli olduğunu, davacının hiçbir alacağının bulunmadığını, lehine hükmedilen tüm alacak kalemlerinin dayanaksız ve hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurulmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedilip edilmediği ve buna bağlı olarak davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 17 ve 25 inci maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.