"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında ... 2. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin tâbi olduğu ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görevlendirilerek 15.12.2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret zamlarını ücretlere yansıtmadığını, ... ... Mahkemesinin 2016/192 Esas ve 2016/15 Karar sayılı kararı ile işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu karara karşı istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesince kesin olarak reddedildiğini, anılan emsal dosyanın davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu ... sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında toplu ... sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arasında yürürlükte olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde davalı Kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı işkoluna geçildiğini, işkolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereği olduğunu, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının yaklaşık 1 ay sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu ... sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında hiç kimsenin yararlanamayacağını, ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında akdedilen toplu ... sözleşmesi hükümlerinin ... Sendikasına üye olmayan ve ... Genel Müdürlüğünde çalışmayan davacıya etkili olmasının mümkün olmadığını, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni ... koluna uygun olarak Koop-... Sendikasına geçtiğini alacağı ücrette Koop-... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 2. ... Mahkemesinin 24.04.2019 tarihli ve 2017/289 Esas, 2019/90 Karar sayılı kararı ile; davacının, üyelik kaydının bulunduğu dönem ve ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinin yürürlük tarihi göz önüne alındığında, ücretinin bağıtlanan toplu ... sözleşmesi gereğince ödenmesi gerekmekte ise de davacının talep ettiği alacakların toplu ... sözleşmesinin imzalandığı 15.01.2015 tarihinde muaccel hâle geldiği, 6360 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesinde nakledilen Kurumun nakilden önce doğmuş olan ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan sorumlu olmadığı düzenlendiğinden davacının son işvereni olan Millî Eğitim Bakanlığının talep edilen alacaklardan sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 09.....2022 tarihli ve 2019/1889 Esas, 2022/1125 Karar sayılı kararı ile; toplu ... sözleşmesinden yararlanmakta olan davacının ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasındaki 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden devredildiği davalı Kurumda 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinin yürürlük başlangıcı 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırılması, bu tarihten sonra ise 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinden yararlandırılarak davacının 15.12.2014-15.07.2017 tarihleri arasında fark alacakların bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerektiği, yargılama aşamasında bilirkişi O.E. tarafından düzenlenen 15.11.2018 tarihli raporda talep edilen fark alacakların bu esaslara göre toplu ... sözleşmesi hükümleri doğrultusunda doğru olarak hesap edildiği, davacının ıslah dilekçesi doğrultusunda davanın kısmen kabulü kararı verilmesi gerekirken davanın husumetten reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 09.01.2023 tarihli ve 2022/15788 Esas, 2023/33 Karar sayılı ilâmı ile; davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015 - 30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandırılarak, usuli kazanılmış haklar da gözetilerek toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı belirlenmek suretiyle dava konusu alacakların yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutulması gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda alınan ek raporun hükme esas alındığı, dava ve ıslah dilekçesindeki talepler ile usuli kazanılmış hakların gözetildiği belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 24.02.2015 tarihinde sendika üyesi olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının, 1 ay sonra 15.01.2015 tarihindeki ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop-... Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette Koop-... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandığı kabulüne uygun şekilde dava konusu taleplerin hesaplanıp hesaplanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu ... Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu ... Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 36 ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinde, Mahkemenin 09.....2022 tarihli ve 2019/1889 Esas, 2022/1125 Karar sayılı kararına karşı sadece davalı tarafın temyiz yoluna başvurduğunun anlaşılmasına göre usuli kazanılmış hak ilkesi gereği 09.....2022 tarihli önceki kararda hükmedilen alacak miktarı ile sınırlı olarak hüküm kurulduğu belirtilmiştir. Mahkemece bozmaya uyulmakla davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak ilkesine uygun karar verilmesi isabetli ise de hüküm fıkrasında 23.235,73 TL yerine 23.935,73 TL brüt fark ücret alacağının tahsiline karar verilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinin hükümden tamamen çıkartılarak yerine;
"1-Brüt 23.235,73 TL ücret farkı alacağı 700,00 TL'sinin dava tarihi olan 14.08.2017 den, kalan kısmının ıslah tarihi olan 22.11.2018 dan itibaren işleyecek bankalarca uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,"
ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.