"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2006/804 E., 2008/382 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına bağlı Seyrantepe Asfalt Üretim Şantiyesinde şantiye şefi olarak 01.04.1995 tarihinden itibaren çalışmakta iken ....03.2002 tarihinde hizmet nedeni ile emniyeti suistimal suçu gerekçesi ile ... ilişkisine son verildiğini, ancak müvekkilinin ... 3.Asliye Ceza Mahkemesinde 2002/442 Esas ... açılan davada hakkında beraat kararı verildiği gerekçesi ile ... sözleşmesini haksız olarak fesheden davalı Belediyenin davacının kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... ve genel tatil alacaklarından sorumlu olduğunu ileri sürerek anılan alacakların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin toplu ... sözleşmesi ceza cetvelinin 28, 29, 39 ve 44 üncü maddeleri gereğince sona erdirildiğini, fesih nedeninin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış olduğunu, bu nedenle davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacakları olmadığını, ayrıca davacının İdarede kalmış bir alacağının da bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 01.04.1995 tarihinde davalı işyerinde çalışmaya başladığı, ....03.2002 tarihinde ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile ... sözleşmesinin feshedildiği ve hakkında hizmet nedeni ile emniyeti suistimal suçundan kamu davası açıldığı, yapılan yargılama sonunda davacının beraatına karar verildiği, davacının beraat etmesi karşısında davalının davacının ... sözleşmesini haksız olarak feshettiği, bu durumda davacının ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanacağı, ayrıca davacının yıllık ücretli izin hakkının kullandırılmadığı ve tanık beyanlarına göre belirli dönemlerde fazla çalışma yapılmasına rağmen fazla çalışma ücretlerinin ödenmediği, yine hafta tatili ve ... ... ve genel tatillerde çalışmasına rağmen bu ücretlerin de ödenmediği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı alacağına hak kazanamayacağını, davacının fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... genel tatil ile yıllık izin alacağının bulunmadığını ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ... sözleşmesinin davalı tarafından feshinin haklı nedene dayalı olup olmadığı ile davacının kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma, hafta tatil, ... ... genel tatil ve yıllık izin alacağına hak kazanıp kazanmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 17 nci maddesi, 25 inci maddesinin (II) numaralı bendi, 41, 44, 46, 47, 5 ve, 59 uncu maddeleri.
3. 4857 ... Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 ... ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
4. 6098 ... ... Borçlar Kanunu'nun "I. Ceza hukuku ile ilişkisinde" kenar başlıklı 74 üncü maddesi şöyledir:
"Hâkim, zarar verenin kusurunun olup olmadığı, ayırt etme gücünün bulunup bulunmadığı hakkında karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleriyle bağlı olmadığı gibi, ceza hâkimi tarafından verilen beraat kararıyla da bağlı değildir.
Aynı şekilde, ceza hâkiminin kusurun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararı da, hukuk hâkimini bağlamaz."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, davacı ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürmüş, davalı ise ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle haklı olarak feshedildiğini savunmuştur. Mahkemece; "... davacının hakkında hizmet nedeni ile emniyeti suistimal suçundan kamu davası açıldığı ve yapılan yargılama sonunda davacının beraatına karar verildiği davacının beraat etmesi karşısında davalının davacının ... akdini haksız olarak feshettiği bu durumda davacının ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanacağı ..." gerekçesi ile kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının kabulüne karar verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemiştir.
3. Davacının ... sözleşmesi, ....03.2002 tarihli Disiplin Kurulu kararıyla, himayesindeki personeli özel işlerinde çalıştırması, Kurumun malı olan kaynak makinesi ile 50 metrelik makaralı seyyar kabloya el koyması, 2001 yılında muhtelif günlerde Kurumun malı olan mazotun alınmasından haksız menfaat sağlaması, ayrıca İl Sağlık Müdürlüğünden almış olduğu 16 adet panoyu Belediyenin imkânları ile çerçeveletip kendi köyünde Belediye personelini kullanıp portatif ev yapmasından dolayı toplu ... sözleşmesinde yer alan ceza cetvelinin 28, 29, 39, 44 üncü maddeleri gereğince feshedilmiştir. Toplu ... sözleşmesi ceza cetvelinin 28 inci maddesi içkili araç kullanmayı, 29 uncu maddesi işyerine ait araç ve gereçleri görevleri dışındaki işlerde kullanmayı, 39 uncu maddesi hırsızlığa tam teşebbüsü, 44 üncü maddesi ise yerine imza atmak ya da kartını bastırmak suretiyle işe girmeyen işçiyi gelmiş gibi göstermeyi düzenlenmektedir.
4. Dinlenen davacı tanıklarından Ç.Ç. davacının ... sözleşmesinin hırsızlık yaptığı iddiası ile feshedildiğini ancak kendisinin hırsızlık olayı hakkında bilgisinin bulunmadığı, diğer davacı tanığı Ş.T. İse kaza nedeniyle hafızasında sorun olduğunu ancak hatırladığı kadarıyla 2005 yılında emekli olduğunu, fesih nedenini tam olarak bilmediğini ancak iftira nedeniyle ... sözleşmesinin feshedildiğini bildiğini, yargılanıp beraat ettiğini duyduğunu beyan etmiştir.
5. Davacı, sanık olarak yargılandığı ceza dosyasındaki savunmasında, kaynak makinasını evine götürdüğünün doğru olduğunu ve evinde ... parmaklık gerekmekle haberli olarak götürmüş olduğunu ve evinde kısa süre kaldığını, suç kastı olmadığını, mucuru resmî daireler arasında dayanışma gereği verdiğini, panoları il müdürlüğü alanındaki hurdalıkta açıkta dururken aldığını, çürümeye bırakılmış olduğunu, herhangi bir mazot satıcılığının olmadığını beyan etmiştir.
6. Davacının sanık olarak yargılandığı ceza dosyasında işbu dosyada da tanık olarak dinlenen Ş.T; Sağlık Müdürlüğünce hurdaya atılan bir kısım panoları götürüp köydeki baraka evinde kullandığını duyduğunu, kaynak makinesini ve kabloyu davacının evinde hırsızlardan korunmak ve korkulukları kaynak etmek için götürdüğünü başkalarından duyduğunu; diğer sanık A.N. ise davacının panoları götürüp evinde kullanırken evinde çalışmasına yardımcı olduğunu ve bu panoların hurdalıktan getirilen panolar olduğunu bildiğini beyan etmiştir.
7. Davacı hakkında açılan ceza davasında delil yetersizliğinden dolayı beraat kararı verilmiştir.
8. Dosya kapsamında yapılan değerlendirmede; davacının, kaynak makinesini evine götürdüğünü kabul ettiği, ancak haberli olarak götürdüğünü beyan ettiği; ne var ki davacı tarafından dosyaya buna ilişkin bir delil sunulmadığı, davalı Kuruma ait olmayan başka bir kuruma ait olan panoları aldığının davacı tarafından ceza dosyasındaki savunmasında kabul edildiği, evinin yapımında Belediye personelinin kullanıldığının ceza dosyasındaki sanık A.N'nin beyanı ile ispat edildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde; davacının eylemlerinin doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar niteliğinde olduğunun kabulü gerekir. Davacının yargılandığı ceza dosyasında Mahkemece verilen karar delil yetersizliğinden kaynaklı beraat kararı olup ilgili hukuk kısmının (4) numaralı paragrafında da belirtildiği üzere bu karar hukuk hâkimini bağlayıcı nitelikte değildir. Mahkemece dosyadaki mevcut delil durumu dikkate alındığında davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin kabulü ile davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
05.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.