"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/234 E., 2022/197 K.
DAVA TARİHİ : 09.04.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Dâhili davalılar vekili
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı dâhili davalılar Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliği vekili ve Baklan Sol Sahil Sulama Birliği (Baklan Sulama Birliği) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde tahsildar sıfatıyla görev yaptığını, 16.....2003 - 20.03.2014 tarihleri arasında çalıştığını, son 7 aylık ücreti ödenmediği için ... sözleşmesinin davacı işçi tarafından haklı nedenle feshedildiği ileri sürerek kıdem tazminatı, ödenmeyen ücret alacağı, yıllık ücretli izin alacağı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacağı, ikramiye alacağı ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili bozma sonrası sunduğu 16.10.2019 tarihli dâhili dava dilekçesinde; davalı ... aleyhine Çivril Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davanın bozma kararından sonra 2019/234 Esas numarası ile derdest olduğunu, yargılamanın devamı esnasında davalı ... Birliğinin davaya dâhil edilen Baklan Sulama Birliği Başkanlığına devredildiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle Baklan Sulama Birliği Başkanlığının davaya dâhil edilmesini ve alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davacı vekili bozma sonrası sunduğu 25.03.2021 tarihli dâhili dava dilekçesinde; müvekkili tarafından davalı ... aleyhine açılan davanın Yargıtayın bozma ilâmından sonra 2019/234 Esas numarasını aldığını, Mahkemece 24.03.2021 tarihli celse 1 No.lu ara kararı ile davacıya Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliğini davaya dâhil etmek üzere süre verildiğini beyan ederek, ilgili Birlik davaya dâhil edilmek suretiyle yargılama yapılmak suretiyle alacakların davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... (Irgıllı Sulama Birliği) vekili cevap dilekçesinde; davacının kendisinin işi ... taraflı olarak bıraktığını, yıllara göre hak ettiği bütün izinlerini kullandığını, fazla çalışma yapmadığı gibi ... bayram ve genel tatiller ile hafta tatillerinde çalışmadığını, dava konusu taleplerin haksız ve dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Dâhili davalı Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliği vekili cevap dilekçesinde; davanın Irgıllı Sütlaç Sulama Birliğine karşı açıldığını, Kabaklı ... Cazibe Sulama Sisteminin 01.....2016 tarihli protokol ile sadece bakım, onarım ve işletmesinin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce (DSİ) müvekkiline devredildiğini, devir protokolü gereğince devir tarihi öncesinde doğmuş ve doğacak hiçbir sorumluluk veya borç ve alacaktan sorumlu tutulmadığını, davacı tarafça talep konusu yapılan alacakların müvekkili ile bir ilgisinin bulunmadığını, müvekkilinin davada sorumluluğu olmadığını, kaldı ki dâhili dava usulü ile aleyhine hüküm kurulmasının kanuna ve yerleşik içtihatlara aykırı olduğunu, davalı ... Birliğinin 11.01.2016 tarihli Bakanlık Olur'u ile feshedildiğini, müvekkilinin 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'na tâbi olduğunu, bununla birlikte Birlik Tüzüğü hükümlerine göre amme hizmetinin sürdürülmesi ve tarımsal üretimde mağduriyet yaşanmaması için sulama alanının Dinar ilçesi sınırlarında kalan ve 4 köyü kapsayan Kabaklı ... Cazibe Sulama Sisteminin 02.....2016 tarihli protokol ile sadece bakım, onarım ve işletmesinin geçici olarak devralındığını ve devir protokolünde devir öncesinde doğmuş ve doğacak hiçbir borç ve alacaktan sorumlu tutulamayacağının kararlaştırıldığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Dâhili davalı Baklan Sol Sahil Sulama Birliği vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Birliğe husumet yöneltilmeyeceğini, zira müvekkiline herhangi bir borç devri yapılmadığını; 25.10.1995 tarih ve 22444 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 95/7407 sayılı karar ile Irgıllı Sulama Birliğinin kurulduğunu, DSİ ... Bölge Müdürlüğünün 01.02.2016 tarihli yazısı ile Çerçeve Ana Statüde belirtildiği gibi tasfiye işlemlerinin Sulama Birliği Yönetim Kurulu tarafından gerçekleştirilerek feshedildiğini, akabinde tasfiyesi tamamlanan davalı Birliğe işletme, bakım ve onarım hizmetlerini yürütmek üzere protokol ile teslim edilen; DSİ'ye ait kanal, kanalet, pompa istasyonları, idari binaların, Sulama Birliğine ait demirbaş ve malzeme olmaksızın DSİ tarafından teslim alınarak, Isparta ve ... Bölge Müdürlüklerine devredildiğini, bu kapsamda ikiye ayrılan davalı Birliğin; Kabaklı Sulama Tesisinin Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliğine, Sütlaç Sulama Tesisinin ise Çivril Belediye Başkanlığına (Belediye) devredildiğini, Belediyenin geri verme talebi üzerine 10.08.2016 tarihli Bakanlık Olur'u ile müvekkili Birliğe sadece işletme, bakım ve yönetim sorumluluğunun devredildiğini, dolayısıyla davalı Birliğin borçlarından sorumlu tutulamayacaklarını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.11.2015 tarihli ve 2014/246 Esas, 2015/718 Karar sayılı kararı ile; dosyada mevcut bulunan bilgi, belge, dinlenen taraf tanık beyanları ve bilirkişi raporu dikkate alındığında davacının ödenmeyen ücret alacağı, fazla çalışma ücreti alacağı, ... bayram ve genel tatil ücreti alacağı, hafta tatili alacağı yıllık ücretli izin alacağı gibi alacakları bulunduğu bu ücretlerin ödenmediği, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 24 üncü maddesinin (II) numaralı bendinin (e) alt bendine göre işveren tarafından işçi ücretinin kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse işçinin derhâl fesih hakkının doğacağı, davacının da bu hakkını kullanarak ... sözleşmesini feshettiği bu şekilde kıdem tazminatı talebinde haklı olduğu, tanık beyanlarına göre fazla çalışma yaptığı, hafta tatillerinde ve ... bayram, genel tatil günlerinde çalıştığı anlaşılan davacının bilirkişi raporu ile belirlenen alacaklarından, bu alacakların tanık beyanlarına dayalı olarak hesaplanması nedeniyle indirim uygulanarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 28.03.2019 tarihli ve 2016/8462 Esas, 2019/6920 Karar sayılı kararıyla, davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek davacının yıllık izin kullanıp kullanmadığı konusunda beyanının alınması gerektiği ve dosya içeriğindeki bir kısım imzalı ücret bordrolarında ilave tediye alacağı ödemesi yapıldığı anlaşıldığından ilgili bordroların değerlendirilmesi gerektiği gerekçeleriyle bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda konusunda uzman bilirkişiden rapor aldırıldığı, davacı vekilinin talebi üzerine Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliğinin dâhili davalı olarak davaya dâhil edildiği, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; bilirkişi raporunun denetime elverişli bulunduğu, davalı ve dâhili davalı ... Birliklerinin sorumluluğunun bulunduğu belirtilerek davanın kısmen kabulüne ve hüküm altına alınan alacakların davalı ve dâhili davalılardan müteselsilen ve müştereken tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalılar Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliği vekili ile Baklan Sol Sahil Sulama Birliği vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Dâhili davalı Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliği vekili temyiz dilekçesinde; davanın müvekkili yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda (6100 sayılı Kanun) dahili davalı Kurumu bulunmadığını, başta davalı olarak gösterilmeyen tarafların yargılama esnasında dahili davalı şeklinde davaya dâhil edilmesi mümkün olmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun tanık beyanlarına göre hesaplama yapıldığını, ancak tanık beyanlarının çelişkili olduğunu ve Mahkemece tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeden bu rapora dayanarak aleyhe hüküm kurulmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, kararın müphem ve infazda tereddüt yaratır mahiyette olduğunu belirterek bozulmasını talep etmiştir.
2. Dâhili davalı Baklan Sulama Birliği vekili temyiz dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmayacağını, ücret alacağı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatına ilişkin alacakların belirlenebilir alacaklar olduğunu davanın öncelikle hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkiline sadece davalı bakım işletme ve yönetim sorumluğunun devrediliğini, borçlardan yükümlü tutulmasına esas herhangi bir devir sözleşmesi ve/veya başkaca hukuki bir işlem bulunmadığını, Irgıllı Sütlaç Sulama Birliğinin Ana Statüsünün 64 üncü maddesinde yer alan düzenleme gereği DSİ'ye boçlarından sorumlu olmayacak şekilde devir yapıldığını, Birliğe sadece işletme, bakım ve yönetim sorumluluğunun verildiğini, davanın Çivril Belediye Başkanlığı'na ihbar edilmemesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, tanık beyanlarının hatalı değerlendirildiğini, aynı şekilde dosya kapsamında yer alan beyan ve itirazları yeterince değerlendirilmeden ve gerekli araştırma ve inceleme yapılmadan hukuk ve hakkaniyete aykırı karar verildiğini, dosya kapsamına sunulan belgeler yeterli ve detaylı bir şekilde incelendiğinde müvekkili Birliğin işbu davada sorumluluğunun olmadığının anlaşılacağını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, husumete ve davalı ... Birliğinin tasfiyesi sonrası borçlarının ne şekilde devredildiği ile davaya dâhil edilen dâhili davalıların hüküm altına alınan işçilik alacaklarından sorumlu tutulup tutulamayacaklarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu'nun (6172 sayılı Kanun) 20 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dava tarihinde davacının işvereni olan Irgıllı Sütlaç Sulama Birliği (Irgıllı Sulama Birliği) aleyhine açılan davada, bozma sonrası yapılan yargılama sırasında davalı Birlik tasfiye edilmiştir. Birliğin tasfiyesi üzerine Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliği ve Baklan Sulama Birliği davaya dâhil edilerek sürdürülen yargılama sonucunda dâhili davalıların da dava konusu işçilik alacaklarından sorumlu olduğuna karar verilmiştir.
2. Dosya içeriğine göre davalı ... Birliğinin 11.01.2016 tarihinde Bakanlık Olur'u ile feshedildiği, fesih tarihinde yürürlükte olan 6172 sayılı Kanun'un 20 nci maddesi gereği tasfiye edilerek DSİ tarafından devralındığı anlaşılmaktadır.
3. Devir işlemi sonrası tesis, Kabaklı Sulama Tesisi ve Sütlaç Pompaj Sulama Tesisi olarak ikiye ayrılmış ve 10.08.2016 tarihli Bakanlık Olur'u ile Kabaklı Sulama Tesisinin işletme, bakım ve yönetim sorumluluğu, Dinar Köylere Hizmet Götürme Birliğine; Sütlaç Pompaj Sulama Tesisinin işletme, bakım ve yönetim sorumluluğu ise Çivril Belediye Başkanlığına devredilerek 2 yıl işletilen tesis, ....09.2019 tarihli devir protokolü ile eski unvanı ... Sulama Birliği olan dâhili davalı Baklan Sulama Birliğine devredilmiştir.
4. Mahkemece, dâhili davalıların işçilik alacaklarından sorumlu oldukları kabul edilmiş ise de bu hususta herhangi bir gerekçeye yer verilmemiş olması isabetli değildir. Zira dosya kapsamına göre davalı Birliğin tasfiyesi sonrası borçlarının ne şekilde, hangi Kuruma devredildiği hususu yeterince araştırılmamış, dava konusu yapılan işçilik alacaklarından sorumlu tutulan davalıların sorumluğuna esas hukuki işlemin ne olduğu açıklanmamıştır.
5. Şu hâlde yapılması gereken, dosya kapsamına göre davacının talep ettiği alacaklardan davalıların sorumlu olup olmadığının ve sorumlulukları mevcut ise kapsamının belirlenmesi konusunda yeniden değerlendirme yapıldıktan sonra denetime elverişli ve net tespitler içeren gerekçeyle karar verilmesidir.
6. Mahkemece belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
7. Kabule göre ise davalı Birliğin tasfiye edildiği gerekçesiyle diğer davalılar davaya dâhil edilerek bunlar aleyhine hüküm kurulmasına rağmen, tasfiye sonrası hükmi şahsiyeti kalmayan davalı Irgılı Sütlaç Sulama Birliği aleyhine de hüküm tesis edilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
20.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.