"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/1 E., 2023/448 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, Millî Savunma Bakanlığına ait Sağlık Bakanlığına devredilen askeri hastanelerden Ankara/Etimesgut Askeri Hastanesinde yemek yapım dağıtım ve dağıtım sonrası işinde ve ilk kez fiilen 31.01.2005 tarihinde o zamanki ismi ... Hazır Yemek İkr. Org. Gıda San. ve Tic. AŞ'de çalışmaya başladığını ve iş sözleşmesinin haksız ve geçersiz bir şekilde alt işverenin iflası nedeniyle feshedildiği 30.06.2016 tarihi çalışma saati bitimine kadar aralıksız çalıştığını, davalı işverenin alt işverenin iflasından sonra davacı ve arkadaşlarını işyerine kabul etmediğini, davacının hak etmiş olduğu tazminat ve işçilik alacaklarının ödenmesi konusunda davalıdan talepte bulunmasına rağmen kendisine herhangi bir ödeme yapılmadığını, davalı işverenin Mayıs 2016 - Haziran 2016 dönemlerine ilişkin iki aylık ücreti ödemediğini, davacının Bilkent Entegre Sağlık Kampüsünde saat 03.20-21.30 saatleri arasında çalışmış olduğunu, yine Etimesgut Hava Hastanesinde 2015-2016 döneminde de saat 07.30-23.00 saatleri arası çalıştırıldığını, dinî bayramların tüm günleri dâhil olmak üzere ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırıldığını, karşılığının ödenmediğini, askeri hastanelerde ve daha önce de normal dönemlerde çalıştığı zamanlarda hep 07.30-23.00 saatleri arasında çalıştığını ileri sürerek fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.03.2019 tarihli ve 2017/92 Esas, 2019/187 Karar sayılı kararı ile; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 23.09.2021 tarihli ve 2019/2788 Esas, 2021/2059 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin kabulünde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.12.2021 tarihli ve 2021/11648 Esas, 2021/16012 Karar sayılı ilâmı ile; Bilkent Şehir Hastanesi yapım işindeki çalışmalardan Sağlık Bakanlığının sorumlu olmadığı yönündeki kabulün isabetli olduğu; ancak bu iş dışındaki çalışmalara ilişkin davacının bildirdiği tanıkların tümü dinlenmeyerek hukuki dinlenilme hakkının kısıtlandığı ve yeterli araştırma yapılmadığı belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozularak ortadan kaldırılmış ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkilinin çalışmalarının hatalı değerlendirildiğini, bozma ilâmının gereklerinin yerine getirilmediğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; müvekkili İdarenin ihale makamı niteliğinde olduğunu ve talep konusu alacaklardan sorumluluğunun bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının ispatı ile hesaplanmasına ve hesaplamaya esas dönemin belirlenmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41, 44 ve 47 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
3. Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
4. Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkân dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
5. Aynı ispat kuralları ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı için de geçerlidir.
6. Dosya kapsamında mevcut davacı tanık beyanları incelendiğinde davacı tanığı F.A. ve G.G'nin davacı ile birlikte çalışmasının Bilkent Şehir Hastanesi inşaatına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Şehir Hastanesi inşaatına ilişkin davalı ... Bakanlığının sorumluluğunun bulunmadığı Dairemiz bozma kararında vurgulanmıştır. Bu iki durum birlikte değerlendirildiğinde söz konusu tanıkların beyanları hükme esas alınamayacaktır. Diğer davacı tanığı D.A. ise davacı ile Bilkent Şehir Hastanesi inşaatı dışında 2008 - 2010 yılları arasında Gülhane Askeri Hastanesinde birlikte çalıştığını belirtmiştir. Şu hâlde tanığın beyanına davacı ile birlikte çalıştığı süre ile sınırlı olarak değer verilmesi ve fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin buna göre hesaplanması gerekirken, 01.01.2008-31.12.2011 tarihleri arasındaki hesaplamaların hükme esas alınması surtiyle yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
28.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.