"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1139 E., 2023/1990 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 36. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/273 E., 2023/63 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili işçinin davalı Millî Savunma Bakanlığına bağlı 3. ... Bakım Fabrika Müdürlüğü işyerinde çalıştığını, davacının ... ... Sendikası üyesi olup işyerinde yürürlükte olan toplu ... sözleşmesinden yararlandığını, ikamet ettiği Beypazarı ilçesine servis bulunmadığından 2012 yılı Mayıs ayından 2016 yılı Mart ayına kadar olan dönemde, Beypazarı'ndan Yenikent semtine kadar ... vasıta ile geldiğini ve buradan da geçen servisleri kullanarak da işyerine ulaştığını, 2017 yılı Nisan ayına kadar Kahramankazan ilçesi ile ... arası ... vasıta olacak şekilde gidiş geliş ücretinin işyeri tarafından karşılandığını ancak bu tarihten sonra 27 ve 28. Dönem Toplu ... Sözleşmeleri'nin 74 üncü maddesine aykırı şekilde yol ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek yol ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak servisten yararlanmak isteyen personelin ikametgâh adreslerine en yakın servis noktalarına gelip buradan toplanıp servise bindirildiğini, işverenin tüm işçileri ... ... ikametgâhına kadar servisle taşıma yükümlülüğünün bulunmadığını, işçi sayısının mevcudiyetine göre merkez ilçelerde oturanların neredeyse her yerinde servis güzergâhı bulunduğunu, toplu ... sözleşmesinin uygulanabilmesi için servisin o bölgeye hiç çıkarılmamış olması gerektiğini, bu nedenlerle talebin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı işçinin işyerinde devam eden servis hizmeti uygulamasından ikamet adresinden servis güzergâhına gelerek yararlanabildiği, bu hususun davacının beyanıyla da sabit olduğu, işyerinde uygulanmakta olan toplu ... sözleşmelerinin ilgili maddelerinde servis hizmeti verildiği müddetçe yol ücreti ödemesinden işçinin yararlanamayacağının kararlaştırıldığı, emsal yargı kararı da dikkate alınarak davacının yol ücreti alacağı talebinin yerinde bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince emsal alınan karar gerekçesinin yanlış yorumlandığını, varılan kanaatin, toplu ... sözleşmelerinde son derece açık olarak kararlaştırılan bir hükmün uygulanmasını engellemekte olduğunu ve tarafların karşılıklı iradelerinin yok sayılması sonucunu doğurduğunu, İlk Derece Mahkemesince karara dayanak alınan kararının da dayanak olarak göstermiş olduğu Yargıtay kararında, işçilerin servis kullanmaları durumunda servisten indikten sonra ... vasıta ile evlerine gidebilecekken, servis kullanmadıklarından dolayı 4 vasıta kullanmaları sebebiyle işçilere dört bilet ücreti değil, yalnızca iki bilet ücreti verilmesi gerektiğine vurgu yapıldığını, davacının ikamet ettiği Beypazarı ilçesine davalı işverenin servis hizmeti bulunmadığını, bulunduğu ilçeye servis olmadığından dolayı müvekkilinin iki kez yol ücreti ödememek adına Beypazarı'ndan Yenikent'e kendi imkânları ile gelip orada servise binebildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının sendika üyesi olduğu ve Beypazarı ilçesinde ikamet ettiği, Yenikent'e kadar kendi imkânları ile gelip buradan servise bindiği, konuya ilişkin emsal içtihat da dikkate alınarak somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde, davacının Beypazarı'ndan en yakın servis noktasına kadar kendi imkânları ile gelerek servisten bu noktadan sonra yararlandığı, Beypazarı'nda oturmayı kendisi seçtiğinden gidiş ve dönüş için ayrı ayrı olmak üzere ... binişlik ücrete göre yapılan hesaplamanın dosya kapsamı ve emsal karar ile uyumlu olduğu, davacının yol ücreti alacağı bulunduğunun kabulü gerektiği gerekçeleriyle 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; taleplerin zamanaşımına uğradığını, personelin işe gidiş dönüşünü sağlamak amacıyla servis araçları planlandığını, servisten yararlanmak isteyen personelin ikamet adreslerine en yakın servis noktalarına gelip burdan toplanıp işyerine bırakıldığını, toplu ... sözleşmesi gereğince servis araçlarının hangi mesafe ve güzergâhlarda çalışacağının makul ölçüler çerçevesinde işveren vekilince belirleneceğini, dolayısıyla işverenin işçiyi ikametgâhına kadar taşıma yükümlülüğünün bulunmadığını, servis hizmetinin verilemediği durumlarda işçilerin ikametgâhlarının işyerine uzaklığına göre ilgili belediye ile koordine edilmesi sonucunda tespit edilecek miktarda işe gidiş ve dönüş için belediye toplu taşıma biletleri veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartının verilebileceğini, bilet veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı verilememesi durumunda ise belediyenin rayici üzerinden bedelinin net olarak ödenebileceğini, ancak işyerince servis planlamasına dâhil edilen işçilerin servis hizmeti verildiği müddetçe bu haktan yararlanamayacağını, taşınan personel sayısı dikkate alındığında mevcuttaki personelin hepsinin evinin önünden ... ... alınıp işe getirilip götürülmesinin fiilen uygulanmasının mümkün olmadığını, yol ücretinin işçiye ödenebilmesinin şartının, işyerinin hiç servis çıkarmaması olduğunu, işçinin servis noktasına olan mesafeyi gitmek istememesi veya ikametgâh tercihinin yol parası ücretine hak kazandırmayacağını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının toplu ... sözleşmesi hükümlerinden kaynaklı yol ücretine hak kazanıp kazanamadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Davalı işyerinde uygulanmaka olan 24, 25 ve 26. Dönem Toplu ... Sözleşmeleri'nin "Servis Hizmeti" başlıklı 74 üncü maddelerinde "...Servis araçlarının hangi mesafe ve güzergahlarda çalışacağı makul ölçüler çerçevesinde işveren vekilince belirlenir. ... Servis hizmetinin verilemediği durumlarda, işçilerin ikametgâhlarının işyerine uzaklığına göre ilgili belediye ile koordine edilmesi sonucunda tespit edilecek miktarda işe gidiş ve dönüş için belediye toplu taşıma biletleri veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı (ilgili belediyenin uyguladığı ücretsiz ya da düşük ücretli transferler dikkate alınarak) verilir. Bilet veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı verilememesi durumunda belediyenin rayici üzerinden bedeli net olarak ödenir. Ancak, işveren veya vekili servis hizmetinin verilememesi ile ilgili aksaklığın en kısa zamanda giderilmesi maksadıyla her türlü gayreti gösterir. Bu haktan, işyerince servis planlamasına dâhil edilen işçiler, servis hizmeti verildiği müddetçe yararlanamaz." düzenlemesi mevcuttur.
2. Dosya içeriğine göre, davalı işveren tarafından Yenikent Beldesi dâhil bazı yerleşim birimlerine yönelik servis güzergâhının oluşturulduğu, servisten yararlanmak isteyen personelin ikamet adreslerine en yakın servis noktalarına gelerek servisi kullandıkları, davacının da bu bağlamda servis planlamasına dâhil edildiği, işçilerin ... ... evlerinin önünden alınıp tekrar aynı şekilde bırakılmak suretiyle taşınmaları gibi bir uygulamanın bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davacı tarafından aksi yönde bir sistem olduğu da iddia ve ispat edilmemiştir. Bu durumda davacı işçinin servis planlamasına dâhil edildiği ve işyerinde devam eden servis hizmetinden yararlandığı anlaşılmakla, yol ücretine yönelik talep yerinde olmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.