"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/856 E., 2023/1492 K.
KARAR : Davacının istinaf başvurusunun esastan reddi, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 3. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/177 E., 2023/50 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ikinci kez İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 14.09.2010-04.12.2015 tarihleri arasında ... Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğü Karadon Taş Kömürü İşletme Müessesi Müdürlüğünün alt işverene yaptırmakta olduğu filtrasyon işini alan alt işverende filtrasyon bölümünde işçi olarak çalıştığı, 2002 yılından beri Kurum Lavvar Müdürlüğü kontrol ve denetimi altında ve Kurumun tesisinde, Kuruma ait makine ve malzemeler kullanılarak alt işverenlere yaptırıldığı, asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunu, işverenler arasında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişki bulunmadığından müvekkilinin baştan itibaren davalı Kurumun işçisi sayıldığını, müvekkilinin emsal işçilere ödenen ücret ve sosyal haklarla çalıştırılması gerekirken daha düşük ücretle çalıştırıldığını iddia ederek ilave tediye, fark ücret ve akdi ikramiye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, dava dışı ... Mühendislik İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. ( ... Mühendislik Şirketi) ile müvekkili Kurum arasında yapılan yapım işi ihalesi sonucunda sözleşme imzalandığını, sözleşme ile işlerin bütün hâlinde devredildiğini, davacının muvazaa iddiasının yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dinlenen tanık beyanlarından ve dosyaya sunulan belgelerden; davacının, davalı ... ile davacının çalıştığı dava dışı ... Mühendislik Şirketi arasındaki ilişkinin muvazaalı olmadığı, aralarında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, bu nedenle davacının ilave tediye talep ... bulunmadığı, sendika üyesi olmayan davacının ikramiye alacağından yararlanamayacağı, fark ücret alacağı talebi bakımından ise Yapım İşleri Şartnamesi'nin 38 inci maddesi uyarınca davacının fark ücret alacağı hesabının yapılarak hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı Kurum ile Şirket arasındaki sözleşmesinin muvazaalı olduğunu, emsal dosyalarda muvazaanın kabul edildiğini, davalı Kurumun asıl işleri arasında yer alan işini alt işverenlere ihale suretiyle verdiğini, Kuruma ait tesislerde alt işveren işçileri çalıştırılmak suretiyle işçi temini sağlandığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının Kurum işçisi olmadığını, İlk Derece Mahkemesi kararının hatalı olduğunu, Yapım İşi İhalesine göre sorumluluğun ... Mühendislik Şirketinde olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Kurum ile dava dışı ... Mühendislik Şirketi arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanmadığı, geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, sözleşmenin tarafı olmayan davacı lehine ihale sözleşmesinin eki mahiyetinde olan Yapım İşleri Şartnamesi'nin 38 inci maddesine dayanılarak ücret tespiti ile ücret farkı alacağının kabulünün ise hatalı olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplere ek olarak Yapım İşleri Şartnamesi gereğince davacının ücretinin belirlenmesi gerektiğini, vekâlet ücreti ve yargılama giderlerine de itiraz ettiklerini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının davalı Kurumun işçisi sayılıp sayılmayacağı ve buna göre davalı Kurumun dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı, Yapım İşleri Şartnamesi'ne dayalı olarak talepte bulunulup bulunulamayacağı, vekâlet ücreti ve yargılama gideri noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedi ve sekizinci fıkraları ve 32 nci maddesi, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. Maddeleri, Alt İşverenlik Yönetmeliği'nin "İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren ..." kenar başlıklı 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.