"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/55 E., 2023/315 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 12.09.2001-09.08.2018 tarihleri arasında ağır vasıta şoförü, nakliye işçisi ve araç bekçisi olarak çalıştığını, işverenin, özellikle NATO çalışanlarının ve dış işleri personelinin taşıma işini yaptığını, bu kapsamda ev yükünü toplayıp araca bindirmekten, aracın sürüşünü yapmaktan, gereken yere götürmekten, yükü boşaltıp eve taşımaktan ve yükün güvenliğinden ... başına sorumlu olduğunu, bu şekilde ayda ortalama üç kez taşıma işi yaptığını, her servis için en son 400,00 euro ücret aldığını, aldığı 1.200,00 euro aylık ücrete ek olarak ücret hesabına asgari ücret yatırıldığını, ... sözleşmesinin müvekkili tarafından haklı nedenle feshedildiğini, kıdem tazminatının ödenmediğini, ücret hesabına küçük bir ödeme yapılmışsa da bu ödemelerin faiz ve fer'îlerine mahsuben alındığını, yıllık izinlerini eksik kullandığını, yükleme ve boşaltma işlerinin yurt dışında kalınan süreçte 7 gün 24 saat aralıksız devam ettiğini, ek yevmiyelerinin ödenmediğini, her ev için her seferde en az 15 saat taşımacılık işi yaptığını, sürüş yasağı olan saatlerde araçta beklemek zorunda kaldığını, hafta tatili izinlerini kullanamadığını, yurt dışında olduğu sürede bütün ... ... ve genel tatil günlerinde çalıştığını, karşılığı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında davacının hukuki yararının bulunmadığını, kısmi dava ile birlikte külli tespit talep edilmesine derdestlik itirazında bulunduklarını, davacının iddialarının asılsız olduğunu savunarak davanın öncelikle usulden, aksi takdirde esastan reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.12.2020 tarihli ve 2018/460 Esas, 2020/465 Karar ... kararı ile; davacının davalı işyerinde 12.09.2001-30.09.2003 ve 29.04.2004-09.08.2018 tarihleri arasında kesintili olarak 16 yıl 4 ay 5 gün süre ile çalıştığı, önceki dönem çalışmasının tazminat hak etmeyecek şekilde sona erdiği ispat edilemediğinden her iki dönem çalışmasının birleştirilmesi gerektiği, harcırah ve yolluk adı altında yapılan ödemelerin kıdem tazminatı hesabına dâhil edilmesi gerektiği, en son kıdeme esas günlük brüt ücretinin 269,22 TL olduğu, davacı ve davalı tanık beyanlarına göre davacının hafta tatili alacağı olmadığı ancak yıllık izin, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunduğu, pasaport kayıtlarına göre yurt dışında bulunduğu dönemde, tanık beyanlarına göre haftalık 45 saati aşan 9 saatlik fazla çalışma yaptığı, yurt içinde bulunduğu dönemde ise haftalık 45 saati aşan 15 saat fazla çalışma yaptığı ve fazla çalışma ücretine hak kazandığı, ücret alacaklarının ödenmemesi nedeni ile ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği, yapılan ödemelerin mahsubu sonrası bakiye kıdem tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 04.10.2022 tarihli ve 2021/406 Esas, 2022/1792 Karar ... kararı ile; dosya kapsamı, dosyadaki yazı, bilgi ve belgeler, kanuni gerektirici sebepler, dosyadaki delil durumu ile İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 09.01.2023 tarihli ve 2022/15904 Esas, 2023/58 Karar ... ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek dosya kapsamı ve mevcut delillerden davacının yurt içinde ve yurt dışında taşımacılık işi yaptığı, yani uluslararası tır şoförü olarak çalıştığı noktasında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, davacının yapılan işin niteliği itibarıyla yurt dışında tır şoförü olarak çalıştığı dönemlerde fazla çalışma ücretine hak kazanmasının mümkün olmadığı, pasaport kayıtlarına, yurda giriş çıkış kayıtlarına göre tespit edilecek bu dönemler için fazla çalışma ücreti talebinin reddi gerektiği, ancak davacının yurt içinde ev nakliyesi işi yaptığı ve ...'den ...'ye yük getirip götürdüğü dönemler yönünden ayrı bir değerlendirme yapılarak dosyada mevcut deliller kapsamında fazla çalışma iddiasının yeniden değerlendirilmesi gerektiği, davacının talebi doğrultusunda kıdem tazminatı dışındaki alacaklar yönünden dava ile istenen miktarlara dava tarihinden, ıslah ile artırılan tutarlara ise temerrüt tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerekirken talebi aşar şekilde sonuca gidilmesinin de hatalı olduğu şeklindeki gerekçe ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılamada, davacının yurt dışında tır şoförü olarak çalıştığı dönemde tır şoförlerinin mesailerini kendilerinin belirlemesi ve günlük tır kullanımı ile ilgili sıkı trafik mevzuatına uymaları sebebiyle fazla çalışma alacağı olmadığı, yurt içinde bulunduğu dönemde ise ek raporda tespit edildiği şekilde haftalık 45 saati aşan 15 saat fazla çalışması karşılığı fazla çalışma ücretine hak kazandığı, karşılığı ücretin ödendiğinin ispatlanamadığı, davacının kıdem tazminatı, yıllık izin, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunduğu, hafta tatili ücretine ise hak kazanmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; yurt dışında yapılan fazla çalışma iddialarının dosya kapsamında davacı tanık beyanları ile ispatlandığını, davacı tanıkların bilgisinin görgüye dayalı olduğunu, kararın bu yönden hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; mevcut davanın kısmi dava olarak açılmasının kabul edilemeyeceğini, hizmet süresinin hatalı belirlendiğini, tanık beyanlarına dayanarak ... ... ve genel tatil ücreti ile diğer ücret alacaklarının kabulünün hatalı olduğunu, davacı ile menfaat birliği içinde olan tanık beyanına itibar edilemeyeceğini, harcırah, yemek ve barınma giderleri karşılığında işverence katlanılan bir işletme gideri olduğundan kıdem tazminatı hesabında dikkate alınamayacağını, davacının sefer ücretini ... asgari ücrete ek olarak ödenen ücret olarak yansıtmasının hakkın kötüye kullanılması olduğunu, davacının bakiye herhangi bir alacağı bulunmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının fazla çalışma ücreti alacağının ispatı ve hesaplanması ile alacaklara işletilen faiz başlangıcı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 41 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.