"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1245 E., 2023/2053 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 39. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/78 E., 2021/378 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... (Kurum) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; yargılama ile ilgili olarak daha önce ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinde alacak davası ikame edildiğini, Mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini, karara karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine mahkemenin görevli olmadığı gerekçesiyle kararın kaldırıldığını, dosyanın ... 19. ... Mahkemesine gönderildiğini, ... 19. ... Mahkemesi tarafından arabuluculuk dava şartının usulüne uygun yerine getirilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğini ve kararın 22.01.2020 tarihinde kesinleştiğini, müvekkili ile davalı ... Derneği arasında imzalanan ve ... Hentbol Federasyonu tarafından 23.09.2016 tarihinde tasdik edilen sözleşme uyarınca; müvekkilinin 20.08.2016-20.....2018 tarihleri arasında hentbol müsabakalarına çıkmasının, karşılığında müvekkiline ilk sene aylık 1.800,00 USD olmak üzere 10 ayda toplamda 18.000,00 USD, ikinci sene ise ayda 2.000,00 USD olmak üzere 10 ayda toplam 20.000,00 USD ödenmesinin ve aynı zamanda da bir kısım yaşamsal giderlerinin karşılanmasının kararlaştırıldığını, müvekkilinin tam olarak 1 sene hentbol oynadığını, sözleşmesinin 20.....2017 tarihinde karşılıklı olarak feshedildiğini, davalının bu sözleşmeye aykırı davranarak sözleşmede belirlenen yükümlülüklerini eksik şekilde yerine getirdiğini, davalılar arasında organik bağ olduğunu iddia ederek 9.000,00 USD ücret alacağının vade tarihinden itibaren USD'ye uygulanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediğini, davanın bu yönden reddi gerektiğini, taleplerin zamanaşımına uğradığını, husumet nedeni ile davanın reddi gerektiğini, müvekkili Kurumun her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğunu, diğer davalının ayrı bir tüzel kişiliği bulunduğunu, diğer davalı ... Derneği ile aralarında hukuki ve mali ilişki olmadığını, müvekkilinin ismi ve logosunun hiçbir destek olmaksızın kullanıldığını, dava dilekçesinde bahsedilen sözleşmeye taraf olmadıklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Derneğini temsilen Kulüp Başkanı cevap dilekçesinde; 20.08.2016 tarihinde sözleşme imzalayan davacı sporcunun 18.09.2017 tarihinde ayrılmak istediğini bildirmesi üzerine karşılıklı ibraname imzalanarak sözleşmesinin feshedildiğini, davacı oyuncuya ekli belgelerde belirtilen ödemelerin yapıldığını, alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... 19. ... Mahkemesinin 2020/375 Esas, 2020/445 Karar ... dava dosyasında alınan bilirkişi raporuna göre davacının talep edebileceği alacağın 9.000,00 USD olduğu, o dosyada alınan bilirkişi raporunun dosya kapsamına ve delillere uygun olduğu, davalılar arasında organik bağ bulunduğu, bu nedenle davacının alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Kurum vekili; gerekçeli kararda ve karşı tarafın beyanlarında Kurumları aleyhine olan hususları kabul etmediklerini, tamamına itiraz ettiklerini, Kurumlarının özel bütçeli ve Sayıştay denetimine tâbi olduğunu, faaliyet alanı dışında bir alana harcama/ödeme yapılmasının mümkün olmadığını, 07.09.2016 tarihli ve 2016/66 ... Yönetim Kurulu kararının “Kurum bütçesinden herhangi bir şekilde mali (her türlü parasal değer) kaynak aktarılmaması ve kulüp tarafından yürütülen faaliyetler sebebiyle doğabilecek her türlü idari, mali ve hukuki ihtilaflarda Mesleki Yeterlilik Kurumuna sorumluluk yüklenemeyeceği şartları ile Mesleki Yeterlilik Kurumu adının kulüp adı, logosunun kulüp arması olarak kullanılması uygun bulunmuştur.” şeklinde olduğunu, Sayıştay denetimine tâbi olan Kurumlarının dava konusu sözleşme borcundan sorumlu tutulması ve ödeme yapılması hâlinde kamu zararına sebep olacağını, Kurumları ile belediyeler arasındaki fark gözetilmeden emsal karar olarak belediyeler ve belediyelerin spor kulüpleri arasındaki ilişkilerin sunulmasının kabul edilebilir olmadığını, 5253 ... Dernekler Kanunu'na göre kurulan ayrı bir tüzel kişiliği bulunan diğer davalı ... Derneğinin yönetiminde Kurumlarının tüzel kişi olarak kurucu ya da üye sıfatıyla yer almadığını, Kurumları ile özel hukuk hükümlerine göre kurulmuş olan diğer davalı arasında organik bağ kurmasının yasal olmadığını, Kurumları tarafından kurulmadığı gibi işletilmesinin de söz konusu olmadığını, Kurumlarının sadece adını ve logosunu diğer davalıya kulüp adı ve kulüp arması olarak kullandırmak üzere Yönetim Kurulu kararı aldığını, Kurumlarının davaya konu sözleşmede taraf olarak yer almadığını, bilirkişi raporunun, usul ve yasaya aykırı olduğunu, kurumlarının harçtan muaf olması nedeniyle harca ilişkin kısmının müvekkili yönünden düzeltilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının eski adı Zağnos ... Hentbol Spor Kulubü Derneği olan Mesleki Yeterlilik Kurumu Hentbol Spor Kulubü Derneği ile 23.09.2016 tasdik tarihli sözleşme imzaladığı, davalı Kurumun 07.09.2016 tarihinde Yönetim Kurulu kararı ile Kurumun adının kulüp adı, logosunun kulüp arması olarak kullanılmasının uygun görüldüğü, ayrıca Spor Kulubü Derneğinin aynı adreste faaliyet göstereceğinin belirtildiği, kesinleşen Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına istinaden davalılar arasında mevcut organik bağ sebebi ile davalıların müştereken sorumlu tutulmalarının isabetli olduğu, davacı tarafından Kulübe hitaben düzenlenen ibranamenin miktar ve alacak kalemi içermediği ve matbu nitelik taşıdığı, davalı ... harçtan muaf olmasına rağmen harçtan sorumlu tutulduğu gerekçesiyle davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Kuruma husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği ve buna bağlı olarak davacının ücret alacağından davalı Kurumun sorumlu olup olmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 4721 ... ... Medeni Kanunu'nun (4721 ... Kanun) 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Taraflar arasında, davalı Kuruma husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
2. İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi tarafından davalılar arasında organik bağ bulunduğu gerekçesiyle dava konusu alacaktan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. Ne var ki davalı Kurumun bir kısım yetkililerinin veya çalışanlarının Spor Kulübü Derneğinde görev almaları, davalı Kurumun sorumluluğunu doğurmaz. Bu nedenle davalılar arasında organik bağ bulunduğu gerekçesiyle davalı Kuruma sorumluluk atfedilmesi hatalı olmuştur.
3. Diğer yandan davalı Kurumun, dava konusu ücret alacağından ... teorisi uyarınca sorumlu olup olmayacağının da irdelenmesi gerekir.
4. ... kavramı; temelinde dürüstlük, samimiyet kavramlarını barındıran ekonomik, sosyal ve kültürel bir kavramdır. Hukuk, uyuşmazlıkların çözümünü zaman zaman ... kavramında ve taraflar arasındaki kaynağını dürüstlük kuralından alan ... ilişkisinde bulmaktadır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 19.12.2019 tarihli ve 2015/21-2372 Esas, 2019/1420 Karar ... ve ....10.2020 tarihli ve 2016/(21)10-1602 Esas, 2020/711 Karar ... kararları).
5. ... teorisi, her iki tarafın menfaatleri arasında denge kurmayı amaçlar ve kaynağını dürüstlük kuralından alır. Kendine özgü mahiyet arz eden ... sorumluluğu bir kişinin veya kuruluşun davranışlarıyla başkalarında yarattığı haklı beklentiler nedeniyle oluşan ... ilişkisinden kaynaklanır. Temeli Alman Borçlar Kanunu’nda yer alan, borçlar hukuku mevzuatımızda düzenlemesi bulunmamakla birlikte gerek ... hukukunda gerekse İsviçre hukukunda kendisine uygulama yeri bulan bu teori; bir kimsenin kendi yarattığı dış görünüşün meydana getirdiği sonuçlara kendisinin katlanmasının gerekliliği, aksi yönde bir düşüncenin iyiniyet kurallarına aykırılık teşkil edeceği kabulüne dayanır. Bu kapsamda yorum sırasında ... teorisinin uygulanması 4721 ... Kanun’un 2 nci maddesinde düzenlenen dürüstlük ilkesinin gereğidir. Kanunun getirdiği güvenin korunmasına ilişkin hükümler yanında, tarafların sözlü veya yazılı davranışları da bu ... ortamını sağlayabilir. Sağlanan güvenin, ... sorumluluğu kapsamında hukuken korunması gerekir (YHGK, 2015/21-2372 E., 2019/1420 K.; 2016/(21)10-1602 E., 2020/711 K.).
6. ... sorumluluğunda taraflar birbirlerinden bekledikleri güveni boşa çıkarmamalıdır. Bu itibarla ... teorisi hukuki ..., istikrar ve hakkaniyet düşüncesini esas alır. Hukukun bir amacı da kişilerin gerek birbirleriyle gerekse Devlet ile olan ilişkilerde ... ve sürekliliği sağlamaktır (YHGK, 2015/21-2372 E., 2019/1420 K.; 2016/(21)10-1602 E., 2020/711 K.).
7. Somut uyuşmazlıkta davacı ile Zağnos Hentbol Spor Kulübü arasında 20.08.2016 başlangıç tarihli sözleşme imzalandığı, Zağnos ... Hentbol Spor Kulübünün yapmış olduğu başvuruya istinaden davalı Kurum Yönetim Kurulunun 07.09.2016 tarihinde "Kurum bütçesinden herhangi bir şekilde mali (her türlü parasal değer) kaynak aktarılmaması ve kulüp tarafından yürütülen faaliyetler sebebiyle doğabilecek her türlü idari, mali ve hukuki ihtilaflarda Mesleki Yeterlilik Kurumuna sorumluluk yüklenemeyeceği şartları ile Mesleki Yeterlilik Kurumu adının kulüp adı, logosunun kulüp arması olarak kullanılması uygun bulunmuştur.” şeklinde karar aldığı ve Zağnos ... Hentbol Spor Kulübü Derneğinin isminin ... Derneği olarak değiştirildiği anlaşılmıştır.
8. Davacı ile Zağnos ... Hentbol Spor Kulübü Derneği arasında ... sözleşmesinin imzalandığı tarihte, davalı Kurum ile bu Dernek arasında herhangi bir ilişki bulunmamaktadır. Dolayısıyla ... sözleşmesinin kurulması sırasında davacı sporcunun ücret alacağının davalı Kurum tarafından karşılanacağı hususunda söz ve davranışlarla, yukarıdaki paragraflarda yer verilen ilkede açıklanan şekilde, davacı tarafta ... oluşturulduğundan bahsedilmesi de mümkün değildir.
9. Açıklanan sebeplerle davalı Kurum hakkında açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.