"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2235 E., 2023/444 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 6. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/285 E., 2022/716 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:
Dosya içeriğine göre reddedilen ve davacı tarafça temyize konu edilen miktar 1.596,00 Euro karşılığı 32.252,76 TL olup bu miktarın, 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince karar tarihi itibarıyla bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla; davacı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin asıl işveren konumunda olduğu Sırbistan Nis Konut projesinde 26.....2020-26.09.2020 tarihleri arasında kesintisiz şekilde kalıpçı ... başı olarak çalıştığını, ücretinin aylık 2.500,00 Euro olduğunu, ... sözleşmesinin hiçbir gerekçe gösterilmeden işverence feshedildiğini, müvekkilinin haftanın 7 günü 07.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını, ... yoğunluğu sebebiyle çalışmanın haftanın 3 günü 18.00-22.00 saatleri arasında da devam ettiğini, davacının ... ... ve genel tatil günlerinin tamamında çalıştığını; ancak söz konusu çalışmalarının karşılığının davalı tarafça ödenmediğini, çalışma süresi boyunca davacıya yalnızca 100,00 Euro ücret ödemesi yapıldığını ileri sürerek ihbar tazminatı, ücret, fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava dilekçesi eklerinin taraflarına tebliğ edilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, davacının müvekkili Şirkette 2020 yılının Temmuz ayında 6 gün, Ağustos ayında ise 10 gün çalıştığını, davacının müvekkili Şirketin işçisi olmadığını, davacının müvekkilinin ... ortağı olan ... Firması ile onun anlaşmalı olduğu ... Kılıç-... İnşaat Şirketinin işçisi olduğunu, davanın bu şirketlere ihbarı ile müvekkili Şirket bakımından da husumet yokluğundan reddi gerektiğini; ayrıca davacının çalışma koşullarına ilişkin beyanının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, ücret miktarına ilişkin iddiasının da piyasa rayici bakımından fahiş olduğunu, alacaklara uygulanması için talep edilen faizin türüne ve başlangıç tarihine de itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı Şirketin asıl işveren konumunda olduğu Sırbistan Nis Konut projesinde 29.....2020-04.09.2020 tarihleri arasında kesintisiz şekilde çalıştığı, aylık ücretinin 2.500,00 Euro olduğunun puantaj kayıtları ile sabit olduğu, davacının ödenmeyen ücret alacağının bulunduğu, dosyada yer alan puantaj kayıtları ve tanık beyanları dikkate alındığında davacının fazla çalışma yaptığı, bir kısım ... ... ve genel tatiller ile hafta tatillerinde çalışmaya devam ettiği hususlarının sabit olduğu, çalışmaların karşılığının ödendiğinin davalı tarafça ispatlanmadığı; ayrıca feshin haklı nedene dayandığı olgusunun da davalı tarafça ispatlanamaması sebebiyle davacının ihbar tazminatına da hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, rapora itirazlarının dikkate alınmadığını, davacının müvekkili Şirket nezdinde 16 gün çalışması bulunduğunu, davacının saatlik ücret ile çalıştığını, bu durumun davacı tanığının başka dava dosyalarına sunduğu beyanları ile kanıtlandığını, davacı tanığının dahi davacının aylık ücretinin 2.000,00 USD olduğunu beyan ettiğini, söz konusu itirazlar dikkate alınmaksızın ücretin 2.500,00 USD kabulünün hatalı olduğunu, davacının ... olduğuna ilişkin iddiasının da gerçeği yansıtmadığını, barınma ve yemek yardımı olarak 400,00 Euro ücret ilavesinin fahiş olduğunu, davacı tanığının dava açmaya hazırlandığına ilişkin beyanları dikkate alındığında çalışma koşullarına ilişkin beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini, davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarını ispat edemediğini, müvekkili Şirketin ihbar tazminatından sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu, kendisine ihbar talep edilen dava dışı alt işveren Şirketin henüz kendisine tebligatlar yapılmadan işyeri kayıtlarını sunmasının muvazaayı ispata yarar olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı vekilinin husumete, hizmet süresine, aylık brüt ücretin miktarına, fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarına ilişkin iddiasının yerinde olmadığı; ancak davacının davalı Şirket nezdinde çalışması sona erse de Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre dava dışı alt işveren nezdinde çalışmaya devam ettiği anlaşıldığından ihbar tazminatı alacağına hak kazanmasının mümkün olmadığı; ayrıca giydirilmiş ücret tespitinde barınma ve yemek yardımı miktarının 200,00 Euro kabul edilmesi gerekirken 400,00 Euro kabul edilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle ihbar tazminatı talebi reddedilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle benzer sebeplerin yanı sıra dava dışı yüklenici Şirketin sunmuş olduğu puantaj kayıtları dâhil işyeri kayıtlarının gerçeği yansıtmadığını, söz konusu Şirket hakkında gerçeğe aykırı belge düzenlemesi sebebiyle ... Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına 2022/25475 soruşturma numaralı dosya ile suç duyurusunda bulunulduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davacı tarafın temyiz dilekçesi miktardan reddedildiğinden, temyiz sebeplerine yer verilmemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet süresi, aylık ücret miktarı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti alacakları ile yabancı para cinsinden tahsiline karar verilen alacaklara uygulanması gereken faizin oranına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 26 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 ... Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri, 4857 ... ... Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. 3095 ... Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un (3095 ... Kanun) 4/a maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İşçilik alacaklarında ücret türünden alacaklara ve kıdem tazminatına bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiz, ihbar tazminatı ile yıllık izin ücretine yasal faiz, toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacaklara ise en yüksek işletme kredisi faizi uygulanmaktadır.
3. Ancak yabancı para borcuna hangi faizin uygulanacağı 3095 ... Kanun'un 4/a maddesinde düzenlenmiş olup ilgili düzenlemede “Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.” kuralına yer verilmiştir.
4. Somut olayda davacı tarafça; Euro cinsinden talep edilen ücret, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarına dava ve ıslah dilekçesinde mevduata uygulanan en yüksek faizin yürütülmesi talep edilmiştir. Söz konusu alacaklara kural olarak Devlet bankalarının Euro ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanmalıdır. Bölge Adliye Mahkemesince, hüküm altına alınan söz konusu alacaklara Euro para cinsine uygulanan en yüksek banka mevduat faizinin yürütülmesine karar verilmiş ise de söz konusu karar 3095 ... Kanun'un 4/a maddesine aykırıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davacı Temyizi Yönünden
Davacı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
B. Davalı Temyizi Yönünden;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (1), (2), (3), (4) numaralı bentlerinde yer alan “bankalarca euroya uygulanan en yüksek banka mevduatı” ibaresinin çıkartılarak yerine, "3095 ... Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca Devlet bankalarınca Euro üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı tarafa iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.