"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/383 E., 2022/1426 K.
DAVA TARİHİ : 29.05.2016
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında ... 1. Asliye Hukuk (...) Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:
Dosya içeriğine göre tespit edilen toplam alacak miktarı 26.076,60 TL, davalı aleyhine hükmedilen alacak miktarı ise 23.377,40 TL olup dava tarihinde işçinin çalışması devam etmekte ise de, söz konusu miktarlar yönünden hükmün sonraya etkisinin dava tarihi olan 29.05.2016 tarihi ile (01.03.2015-28.02.2017 dönemini kapsayan) son toplu ... sözleşmesinin bitim tarihi olan 28.02.2017 tarihleri arasındaki dönem ile sınırlı olduğu, bu döneme ilişkin hesaplama yapılması hâlinde dahi temyize konu edilen toplam miktarın, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince karar tarihi itibarıyla bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya ait işyerinde itfaiye eri olarak çalıştığını,... Belediyeler ve Genel Hizmetleri İşçileri Sendikası üyesi olması nedeniyle Sendika ile ... arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerine tâbi olduğunu, davacının aylık ücreti, hafta tatili ücreti, fazla çalışma ücreti ve yemek yardımı ücretinin eksik ödendiğini ileri sürerek %25 zamlı gece çalışması ücret alacağı, fazla sürelerle çalışma ve fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ve yemek ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, belirsiz alacak davası açılamayacağını, davacının taleplerinin haksız olduğunu, fazla çalışma ve hafta tatili ücretlerinin ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 1. Asliye Hukuk (...) Mahkemesinin 29.....2021 tarihli ve 2020/546 Esas, 2021/343 Karar sayılı kararı ile; toplanan kanıtlara ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 11.11.2021 tarihli ve 2021/937 Esas, 2021/1388 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin fazla çalışma ücreti talebinin kabulüne dair kararı ile fazla sürelerle çalışma ücretinin reddine dair kararının hatalı olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 08.02.2022 tarihli ve 2022/1011 Esas, 2022/1478 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin temyiz isteminin miktardan reddine karar verilerek davacı vekilinin temyizi yönünden, fazla çalışma ücretinde yeterli gerekçe oluşturulmadan bir kısım dosyalar emsal gösterilmek suretiyle ret kararı verildiği, tüm dosya kapsamı dikkate alındığında itfaiye eri olarak çalışan davacının ayda bir hafta 08.00-16.00 saatleri arasında haftada 7 gün çalıştığı, ayda üç hafta ise 16.00-08.00 saatleri arasında 16 saat çalışmadan sonra 56 saat dinlendiği, bu çalışma biçimine göre davacının ayda üç haftalık dönemde 16.00-08.00 saatleri arasındaki çalışmalarının gece çalışması olduğu, her ne kadar bu çalışma biçiminde haftalık çalışma süresi 45 saati aşmasa da 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 63 üncü maddesine göre gece 7,5 saati geçen çalışmaların fazla çalışma olarak kabulü gerektiği, gece çalışmasında ilişkin zamlı ücret ile fazla çalışma ücretinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği, bu değerlendirme yapılmadan davacının fazla çalışma ücreti ve gece zammı (ücret zammı) talebi yönünden eksik inceleme ile sonuca gidilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklar konusunda alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma alacaklarının usul ve yasaya aykırı olarak hesaplandığını, hiçbir şekilde gece çalışan işçilere % 25 oranındaki zamlı ücretlerin ödenmediğini, hafta tatili alacağının reddedilmesinin hatalı olduğunu, işverence yemek yardımı yapılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma ücreti ile gece çalışmasından kaynaklanan zamlı ücret alacaklarının hesabı ve bu alacakların ödenip ödenmediği noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı Kanun'un 41, 63, 68 ve 69 uncu maddeleri, Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) 7 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bozma ilâmında da açıkça belirtildiği üzere itfaiye eri olarak çalışan davacının ayda bir hafta 08.00-16.00 saatleri arasında haftada 7 gün çalıştığı, ayda üç hafta ise 16.00-08.00 saatleri arasında 16 saat çalışmadan sonra 56 saat dinlendiği, bu çalışma biçimine göre davacının ayda üç haftalık dönemde 16.00-08.00 saatleri arasındaki çalışmalarının gece çalışması olduğu açıktır.
3. Haftalık çalışma süresi 45 saati aşmasa da, 4857 sayılı Kanun'un 69 uncu maddesi uyarınca gece 7,5 saati geçen çalışmalar fazla çalışmadır. Diğer yandan Yönetmelik’in gece çalışma süresini düzenleyen 7 nci maddesine göre postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.
4. Somut olayda dosya kapsamına göre yukarıdaki açıklama ve ilkeler çerçevesinde davacının 16.00-08.00 saatleri arasında 16 saatlik çalışmasından iki saat ara dinlenme süresi düşülerek fiilen 14 saat çalıştığı kabulü ile fazla çalışma ücretinin hesaplanması gerekirken, sadece 20.00-....00 saatleri arasında çalışma yapıldığı kabulü ile hesaplama yapan hatalı bilirkişi raporuna göre karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Temyizi Yönünden
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
B. Davacı Temyizi Yönünden
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.