"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Bakanlığa bağlı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışmaktayken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davalı Bakanlık ile davacı arasında sürekli işçi kadrosuna geçirilirken imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde asgari ücretin belirli bir ... fazlasının davacının ücreti olarak öngörüldüğünü, sözleşme hükmüne göre ücretin her yıl asgari ücretin belirli bir ... fazlası olarak belirlenmesi gerekmesine karşın sözleşmeye aykırı olarak davacının ücretinin asgari ücret seviyesine çekilmek ve bu ücrete %4 zam uygulanmak suretiyle eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek davacının eksik ödemeden kaynaklı fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulamaya konulan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, faiz oranına ve faiz başlangıç tarihlerine itiraz ettiklerini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir ... fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacı ile davalı arasında imzalanan sözleşmenin 7 nci maddesinde ücrete ilişkin hükmün yer aldığını, davacı bordroya bağlanarak ödenen meblağa itiraz etmediğinden bordroda belirtilen hak ettiği ücretin tamamını almış kabul edileceğini, davacı ile imzalanan ... ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesi hükümleri karşılaştırıldığında ücret ve ücret ekleri konusunda çelişki olduğunu, davacının ... ... sözleşmesinde belirlenen ücretin üstünde bir ücret almaya başladığını, toplu ... sözleşmesi ile de ücret artışı olduğunu, bu durumda davacı işçinin bir yandan ... ... sözleşmesindeki günlük brüt ücretinin esas alınmasını diğer taraftan da toplu ... sözleşmesi ile öngörülen ücret kriterlerinin uygulanmasını istemesinin mümkün olmadığını, davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak bu ücretin üzerine %4 zam yapıldığını, ücret indirimine gidilmediğini, aksi yorumda çifte zam yapılması gibi bir durum söz konusu olup bu durumun da eşitsizliğe neden olacağını, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının talep edilen alacaklara hak kazanamayacağını, faiz yönünden de karara itiraz ettiklerini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve uygulanan toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu, alacaklara yürütülen faiz türü ve başlangıç tarihi bakımından da bir hatanın bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye alacağının bulunup bulunmadığı, hüküm altına alınan alacaklara uygulanması gereken faizin türü ile faiz başlangıç tarihi hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi ile 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası, 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (...) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
3. Uygulamada da ... sözleşmesinde her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ücret ödeneceğinin kararlaştırıldığı hâllerde, önce uyuşmazlık konusu dönemdeki asgari ücret oranı dikkate alınarak işçinin alması gereken ücreti belirlenmekte, daha sonra bu ücrete uygulanması gereken zam oranları ilave edilerek sonuca gidilmektedir.
4. 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 33 üncü maddesine göre 01.01.2021 tarihindeki işçi ücretinin en düşük taban ücret olan 136,67 TL'den az olması durumunda, ücretin önce 136,67 TL olan taban ücrete yükseltilerek bundan sonra 01.01.2021-30.....2021 tarihleri arasındaki dönem için öngörülen %12 oranında ücret zammının uygulanması gerekir. Ücretin, ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile bağlantısının kesilmesi, 2021 yılında ... ... sözleşmesindeki asgari ücret oranının uygulanması ile bulunan tutarın 136,67 TL olan taban ücretin altında kalması hâlinde mümkündür. Aksi hâlde toplu ... sözleşmesinin 33 üncü maddesindeki taban ücrete ilişkin bu düzenlemenin, işçi ücretinin ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile olan bağlantısını kestiğinden söz edilemeyeceği açıktır.
5. Somut uyuşmazlıkta 01.01.2021 tarihi itibarıyla davacının ... ... sözleşmesi uygulanarak bulunan ücretinin, bir diğer ifadeyle 2021 yılı asgari ücret oranı dikkate alınarak belirlenen ücretinin, toplu ... sözleşmesinde kararlaştırılan taban ücret olan 136,67 TL'nin altında kaldığı görülmektedir. Bu durumda ücretin, ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile bağlantısının kesildiğinin kabulü ile 01.01.2021 tarihindeki işçi ücretinin 136,67 TL olan taban ücrete yükseltilerek bundan sonra 01.01.2021-30.....2021 tarihleri arasındaki dönem için öngörülen %12 oranında ücret zammının uygulanması gerekir. İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 01.01.2021 tarihindeki işçi ücretinin tespitinde 136,67 TL olan taban ücrete ayrıca ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranına ilişkin zam miktarının eklenmesi hatalı olmuştur.
6. İşçinin birinci yıl ikinci altı ay zam oranının toplu ... sözleşmesinin ilgili hükmüne göre %5 olarak kabul edilmesi yerinde ise de; davacının 01.07.2021 tarihinden sonraki ücreti 30.....2021 tarihindeki ücreti esas alınarak belirleneceğinden yukarıda ifade edilen hatalı tespit uyarınca birinci yıl ikinci altı ay ücretinin de fazla hesaplandığı anlaşılmaktadır.
7. Diğer yandan, 2022 yılı itibarıyla işçiye ödenmesi gereken ücret tespit edilirken de 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 33 üncü maddesine göre işçinin 31.12.2021 tarihindeki günlük çıplak brüt ücreti üzerine toplu ... sözleşmesinde kararlaştırılan şekilde zamların yürütülmesi gerekmekte iken, ücretin ... ... sözleşmesinde kararlaştırılan asgari ücret oranı ile bağlantısının kesildiği göz önünde bulundurulmaksızın söz konusu zamlara ... sözleşmesinde öngörülen asgari ücret oranına ilişkin zam miktarının eklenmesi de hatalı olmuştur.
8. Ayrıca İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan raporda, davalı tarafça ödendiği kabul edilen miktarların hatalı olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim dosya içerisinde yer ... 2021 yılı ve devamına ilişkin ücret bordrolarında toplu ... sözleşmesi fark ödemesine ilişkin ek tahakkukların bulunmakta olup söz konusu tahakkuklar hesaplamalarda hiç değerlendirilmemiştir. Belirtilen sebeple, davalı tarafça sunulan toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan fark ödemelere ilişkin ek tahakkukların ödenip ödenmediği araştırılarak fark alacakların tespit edilmesi gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.