"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3397 E., 2022/4376 K.
DAVA TARİHİ : 26.....2018
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Şeker Fabrikası ... Makina Fabrikası bünyesinde ihale yolu ile hizmet satın alınan alt işveren firmalar nezdinde kauçuk atölyesinde asıl ... kapsamında çalıştığını, işyerinde yetkili sendika olan Şeker ... Sendikasına üye olduğunu, davalı işveren ile Şeker ... Sendikası arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmelerinden yararlanması gerektiğini, davacı ile benzer şekilde çalışan işçilerin açtığı davalarda muvazaa iddiasının kabul edildiğini ileri sürerek toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ücret farkı, şeker ikramiyesi, kıdem zammı, giyim yardımı, sosyal yardım, şeker yardımı, aile yardımı alacakları ile ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; hizmet alım sözleşmelerinin kanuna uygun olarak düzenlendiğini, muvazaa bulunmadığını, davacı işçinin alt işveren işçisi olduğunu ve mevcut toplu ... sözleşmesinden yararlanamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 1. ... Mahkemesinin 05.03.2019 tarihli ve 2018/557 Esas, 2019/235 Karar sayılı kararı ile davacı ile aynı işi yapan işçinin açtığı davanın kabul edildiği belirtilerek alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 21.12.2022 tarihli ve 2021/3397 Esas, 2022/4376 Karar sayılı kararı ile davacı ile aynı yer, aynı dönemde, aynı işi yapan işçi tarafından açılan davalarda davalı ile alt işveren arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğuna karar verildiği ve kararın Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiği belirtilerek davalı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf başvurusunun yerinde olmadığı; ancak Mahkemece Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak Hazineye irat kaydedilmesine karar verilmemesinin hatalı olduğu belirtilerek davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.10.2021 tarihli ve 2021/8991 Esas, 2021/14602 Karar sayılı ilâmı ile Bölge Adliye Mahkemesince herhangi bir araştırma yapılmaksızın emsal dosya dikkate alınarak karar verilmesinin yerinde olmadığı, davacının çalışma dönemini kapsayan ihale sözleşmeleri celbedilerek, ihalenin kapsamı, fiilen alt işverene verilen işin ne olduğu, davacının davalı işyerindeki görevi tespit edildikten sonra asıl işveren alt işveren ilişkisinin usulüne uygun olarak kurulup kurulmadığı hakkında karar verilmesi gerektiği belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda araştırma yapılarak davacının davalı işverene ait ... Makina Fabrikasında kauçuk (lastikhane) işçisi olarak çalıştığı, ... ilişkisinin muvazaaya dayalı olduğu hususunun kesinleşen yargı kararları ile sabit hâle geldiği, davacının fiilen yaptığı işin ve çalışma yaptığı işyerinin değiştiğine ya da farklı olduğuna dair bir iddianın bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının davalıdan ... alan müteahhit firma işçisi olduğunu; bu nedenle husumet itirazında bulunduklarını, davacının yüklenici firma işçisi olduğundan davalı işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ile dava dışı Şirket arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olup olmadığı, buna göre davacının asıl işverenin tarafı olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı ve talep edilen alacaklara hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.