"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin kamu kuruluşu olan ... Kurtalan Çimento Fabrikasında 1987 yılında çalışmaya başladığını, ... sözleşmesinin 1998 yılında özelleştirme nedeniyle sona erdiğini, davacının 2002 yılından itibaren geçici işçi olarak Karayolları Genel Müdürlüğünde çalışmaya devam ettiğini ancak önceki kıdeminin yok sayıldığını, ücret, kıdem ve yıllık izin gibi tüm haklarının ilk defa çalışmaya başlayan işçi gibi değerlendirildiğini, sendika üyesi olup toplu ... sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşımasına rağmen yararlandırılmadığını, davacının ücretinin emsal işçiye göre daha düşük ücret olduğunu, her yıl Bakanlar Kurulu kararı ile işçilere 2 (iki) kez 52 günlük ücretleri tutarında ilave tediye kadar ödeme yapılması gerekirken davalı Kurum tarafından ödeme yapılmadığını, davacının yıpranma primi ve ücret alacağı da bulunduğunu ileri sürerek ilave tediye, ücret farkı, yıpranma primi, ikramiye ile yıllık izin tazminatı fark alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının daha önce görev yaptığı ... Çimento ve ... San. TAŞ’ye bağlı ... Çimento Fabrikasının özelleştirilmesi üzerine ... sözleşmesinin sona erdiğini, 18.05.1983 tarihli ve 83/6750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği’nde 18.07.2002 tarihli ve 24819 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik ile değişiklik yapıldığını, Yönetmelik'in ek geçici 2 ... maddesinde (iştirakler hariç) özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların sürekli işçi kadrolarında özelleştirmenin yapıldığı tarihte çalışmakta olanlardan, bu kuruluşların süreli veya süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle ... sözleşmeleri sona ... ile özelleştirme sonunda, ... işverenin iflası veya sair nedenlerle üretimin durdurulması veya ... sözleşmelerinin haklı neden olmaksızın feshedilmesi nedeniyle işsiz kalan işçilerin talebi üzerine genel bütçeye dâhil daireler ve katma bütçeli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına atanabileceğinin düzenlendiğini, davacının aradan 3 yıl geçtikten sonra davacının 2002 yılında açıktan atama suretiyle Kurum bünyesinde düz işçi olarak işe başladığını, önceki ... sözleşmesinin kıdem tazminatı ve diğer hakları ödenmek suretiyle sona erdiğini, ... ... sözleşmesinde önceki kıdemin nazara alınamayacağını, davacının kanundan ve toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan haklarının eksiksiz ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... bünyesinde işe başlatıldığı tarihte yürürlükte olan 01.03.2001-28.03.2003 yürürlük süreli 9. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nde önceki dönem çalışmalarının işe alınırken derece kademe belirlemesinde dikkate alınacağı yönünde bir düzenleme bulunmadığı, sonraki dönem toplu ... sözleşmelerinde de hatalı tespit ve ödemeden kaynaklı olarak yeniden ücret derece/kademesinin belirlenmesi hâlinde geçmişe dönük olarak fark ödeme yapılmayacağının kararlaştırıldığı, buna göre davacının derece, kademe ve ücretinin belirlenmesinde ... sözleşmesi, toplu ... sözleşmesi hükümlerine aykırılık bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; emsal dava dosyaları ve bilirkişi raporları dosyaya sunulmasına rağmen hukuki dayanaktan yoksun bir karar verildiğini, müvekkilinin 1987-1998 yılları arasında 11 yıllık kıdeminin bulunduğu ve müvekkilinin bu hak kaybı neticesinde 1998 yılında haklarının iade edilerek kadrolu işe başladığını, müvekkiline ilave tediye alacağının yıllık 52 ... üzerinden ödenmesi gerekirken eksik ödendiğini, ilave tediye alacağının hesaplanması gerektiğini, davacının davalı Kurumdan ayrıca yıpranma primi ve ücret alacaklarının bulunduğunu, çimento fabrikasındaki çalışmasının kıdem/kademesi nazarı dikkate alınmadan davalı işyerinde ... başlamış gibi ücreti, yıllık izin vd. haklarının verilmesinin anayasal hakkına, eşitlik ilkesine ve toplu ... sözleşmelerine aykırılık teşkil ettiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; istinaf dilekçesinde bildirilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda, davacının özelleştirme sonrasında nakle tâbi personel olmadığı, uyuşmazlık konusu Yönetmelik'in geçici 2 nci maddesinde personelin nakli veya devrinin değil ilk defa işe alınmasını düzenlediği, davacının da hükme göre açıktan atama suretiyle ... bir ... sözleşmesi ile başlatıldığı, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin emsal 23.01.2018 tarihli ve 2017/4540 Esas, 2018/1159 Karar sayılı kararı da nazara alındığında davacının işe giriş ücretinin davalı işverence kanun, yönetmelik ve protokol hükümlerine uygun olarak belirlendiği sonucuna varılarak davanın reddine dair İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden yerinde olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde istinaf başvuru nedenlerini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının özelleştirme nedeniyle ... sözleşmesinin feshedildiği kamu işyerindeki çalışmalarının ... başladığı işyerindeki kıdemine etki ... etmeyeceği derece/kademe, yıllık izin yönünden dikkate alınıp alınamayacağına ve davacının ilave tediye alacağının eksik ödenip ödenmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 18.05.1983 tarihli ve 83/6750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği'nin geçici 2 nci maddesinde 18.07.2002 tarihinde yapılan değişiklikle “4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca, özelleştirme kapsamına alınan (iştirakler hariç) kuruluşların sürekli işçi kadrolarında özelleştirmenin yapıldığı tarihte çalışmakta olanlardan, bu kuruluşların süreli veya süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle hizmet akitleri sona ... ile özelleştirme sonunda, ... işverenin iflası veya sair nedenlerle üretimin durdurulması veya hizmet akitlerinin haklı neden olmaksızın feshedilmesi nedeniyle işsiz kalan işçiler ve hizmet akitleri haklı nedenden dolayı kendileri tarafından feshedilen işçilerden, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri gereğince hizmet ve prim ödeme sürelerine göre emeklilik veya yaşlılık aylığına hak kazanamayanların, her hangi bir işte hizmet akdine dayalı olarak çalışmamaları ve 02.09.1971 tarih ve 1479 sayılı Kanun uyarınca sigortalı olmamaları şartıyla, ilgililerin talepleri üzerine, en çok 1800 kişiyi aşmamak üzere, genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına 31.08.2002 tarihine kadar yapılacak atamalarda, Yönetmeliğin ek 1 ve ek 3’üncü maddeleri hükümleri uygulanmaz” hükmü düzenlenmiştir.
2. 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 22 nci maddesi.
3. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
4. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta, davacı ... Kurtalan Çimento Fabrikasında çalıştığı döneme ilişkin kıdeminin davalıya ait işyerinde işe başladığı tarihte dikkate alınmaması sebebiyle ücretinin eksik belirlendiğini, emsal işçinin sahip olduğu bir kısım haklardan yararlandırılmadığını ileri sürerek ücret farkı, yıpranma primi gibi bir kısım alacaklarının tahsilini istemiş, İlk Derece Mahkemesince yerinde görülmeyen taleplerin reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince benzer gerekçelerle davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş ise de, davacı taraf dava dilekçesinde ilave tediye alacağının ödenmediğini beyan ederek bu alacağının davalı taraftan tahsilini istemiştir. Gerçekten de dava dilekçesi incelendiğinde, davacının Mahkemece reddine karar verilen bir kısım taleplerinin dışında “her yıl Bakanlar Kurulu kararı ile işçilere 2 (iki) kez ilave tediye yani toplamda 52 günlük ücretleri kadar ödeme yapılması gerekirken davalı kurum tarafından ödeme yapılmadığına” yönelik iddiasının bulunduğu görülmektedir. İlk Derece Mahkemesince davacının bu iddiası ve talebi ile ilgili olarak herhangi bir inceleme yapılmadığı, Bölge Adliye Mahkemesince de davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmakta olup ilave tediye alacağı talebi noktasında eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde değildir. Davacıya ait tüm ücret bordroları getirtilerek ücret bordrolarına göre ödenmeyen veya eksik ödenen ilave tediye alacağı bulunup bulunmadığı belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.