"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın ... yününden reddinde, davalı ... yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının mülga Köy Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı ... Köy Hizmetleri Müdürlüğünde çalışmaya başladığını, işe başladığı tarihten itibaren ... Sendikasına üye olduğunu, davacının 2001 yılına kadar geçici mevsimlik işçi olarak çalıştığını, her yıl ... mevsimlik işçi sözleşmesi yapıldığını ve yıl sonunda işten ayrıldığını, 2001 yılında aynı Müdürlükte kadrolu işçi statüsüne geçildiğini, ancak kadrolu işçi statüsüne alındığında geçici mevsimlik işçilikte geçen çalışmalarının kıdem hesabında dikkate alınmayarak, işe ... başlamış gibi işlem yapıldığını ve kadrolu işçi statüsünden önceki çalışmalarının kıdemlerinin dikkate alınmadığını, bu nedenle ücretlerinin eksik ödendiğini, 2005 yılında Köy Hizmetleri Müdürlüğünün lağvedildiğini ve talep konusu alacaklardan davalıların sorumlu olduğunu ileri sürek sürekli işçi kadrosuna geçişi sırasında yapılan intibakın yanlış olduğunun tespiti ile olması gereken derece ve kademesinin belirlenerek hüküm altına alınmasını, yevmiye ücreti farkı, yıpranma primi farkı, yasal ilave tediye ve akdi ilave tediye farkı alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... (Belediye) vekili cevap dilekçesinde; mevsimlik çalışmalarda ... sözleşmesinin 9 ay süreli olarak yapıldığını, davacının kadroya geçtikten sonra davacının ... makinaları sürücü operatörü (şoför) olarak çalıştığını ve 30.03.2014 tarihinde müvekkili Belediye Başkanlığına geçiş yaptığını, davacının intibak işlemlerinin yürürlükte olan toplu ... sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yapılarak 24.10.2013 tarihinde intibak ödemesi yapıldığını ve 21.12.2014 tarihinde Karayolları 7. Bölge Müdürlüğüne atanarak işyerinden ayrıldığını, bu nedenlerle zamanaşımı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; talep konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, dosyaya ibraz olunan evrak ve davacıya ait özlük dosyasında yer ... kayıt ve belgelerin incelenmesi hâlinde davacı taleplerinin haksız ve dayanaksız olduğunun anlaşılacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; başlangıçta taraflar arasındaki işin mevsimlik nitelik taşıdığı gerekçesiyle her yıl değişen tarih ve sürelerde davacının sigorta primilerinin yatırılmış olduğu, davacının yaptığı ... değişmeksizin kadroya alınması suretiyle tüm yılı kapsar şekilde sigorta primlerinin yatırılmaya devam edildiği, davalı İdare tarafından davacı ve arkadaşlarının kadroya alınması suretiyle tüm yıl benzer işlerde çalıştırılıyor olmasının daha önceki mevsimlik çalışmalarının niteliğini değiştirmese de hukuken yok sayılmasının adaletsiz sonuçlar doğuracağı, zincirleme olarak yenilenen bu sözleşmelerin belirsiz süreli hâl aldığı, davacı hakkında ... işe girmiş gibi işlem yapılmasının yasal bir dayanağının da bulunmadığı, hak arama özgürlüğünün anayasal teminat altında olup bu hakkı kullanma zamanının hak sahibi aleyhine değerlendirilemeyeceği, tüm bu tespitler ve emsal mahiyetteki kararlar karşısında, davacının kadroya geçirilmeden evvelki çalışmalarının çalışma süresine dahil edilmesi suretiyle derece ve kademesinin belirlenerek davacının kadroya geçirilmeden önceki çalışmalarının çalışma süresine dâhil edilmesi gerektiği, davacının 27.12.2017 tarihi itibarıyla 16. derecenin 25. kademesinde bulunduğunun tespit edildiği belirtilerek bilirkişi raporu ile hesaplanan alacakların davalıların sorumluluk tutarları ayrı ayrı belirlenmek suretiyle hüküm altına alınmasına ve davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf başvurusunda; müvekkilinin alacaklarının eksik hesaplandığını, Mahkemece hüküm altına alınan alacak tutarlarına göre yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin hatalı belirlendiğini; hüküm içeriğine göre lehine iki maktu, bir nispi olmak üzere ayrı ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, kararın bu yönü ile kendi içinde çelişkili olduğunu beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının bu yönlerden hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili istinaf başvurusunda; devir tarihinden itibaren iki yıl geçmiş olduğundan müvekkili Belediyenin sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkili nezdinde çalışmayan işçinin başka kurumda geçen hizmet süresi için intibak ödemesi yapmasının hukuka aykırı olduğunu, bilirkişi raporlarında da beyan edildiği üzere davacıya zaten mülga Köy Hizmetleri Müdürlüğü tarafından intibak ödemesi yapıldığını; 2013 yılında davacıya düzeltilmiş kademe ve derecesi üzerinden ücretinin ödendiğini, bu hususa ilişkin bordrolar dikkate alınmadan hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili istinaf başvurusunda; İlk Derece Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğunu, müvekkili İdare aleyhine tespit olunan yevmiye ücret farkı, yıpranma pirimi farkı, yasal ilave tediye ve akdi ilave tediye farkı alacaklarının fazla ve yanlış tutarda ve fazla hesaplandığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin karar gerekçesinin dosya kapsamına uygun olduğu, Dairece de bu karar ve gerekçeye itibar edildiği, taraf vekillerinin istinaf itirazlarının yerinde olmadığı ve reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığı belirtilerek taraf vekillerinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ... alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz başvurusunda; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar etmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince istinaf itirazları yeterince değerlendirilmeden eksik inceleme ile karar verildiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz başvurusunda; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar ederek, davacının toplu ... sözleşmesi yürürlük tarihinden önce emekli olduğu için hakkında intibak hükümlerinin uygulanmadığını, davacının, yürürlükte olan toplu ... sözleşmesi hükümleri gereğince intibaktan yaralanmadığını, yasal düzenlemeler gereğince mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde daha önce mevsimlik işçi statüsünde çalışmış olup 2001 yılında daimi statüye geçirilen işçiler ile mülga köy hizmetleri genel müdürlüğünden 2005 yılında il ... idarelerine devredilen işçilerin köy hizmetlerinde ve il ... idarelerinde mevsimlik işçi statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki düzenleme kendiliğinden bir hüküm ifade etmeyi, işçinin dava açmaması veya açılmış dava varsa bu davalardan feragat etmesi kayıt ve şartına bağlandığını, bu itibarla işçinin geçici 2 nci madde muhtevasından yararlanabilmesi için bu konuda ileride dava açmayacağına dair İdareye yazılı taahhütname vermesi ya da dava açmış ise feragatname vermesi gerektiğinden intibak işlemlerine ilişkin zamanaşımı hesabında başvuru tarihinin esas alınması gerektiğini beyanla Bölge Adliye Mahkemesi kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının geçici işçi statüsünde çalışırken kadrolu işçi statüsüne geçirilmesi esnasında derece ve kademesinin tespiti ile bu tespitten kaynaklı fark işçilik alacakları olup olmadığı ve varsa alacakların hesaplanması konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeler.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözlemesi Kanunu'nun ilgili hükümleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.