"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Tekirdağ Otopark Ulaşım Nakliye İmar Planlama İnşaat ve Taahhüt Sanayi Ticaret Anonim Şirketi (Şirket) işçisi olan davacının Tekirdağ Büyükşehir Belediyesine bağlı işyerlerinde otobüs şoförü kadrosunda süreklilik arz eden işlerde çalıştığını, davalı Şirket ile ... Taşıma İş Sendikası arasında, Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının 10.02.2017 tarihli ve 2016/1928 Esas, 2017/361 Karar sayılı kararıyla 01.05.2016-30.04.2018 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi imzalandığını, davacının taraf sendikaya üye sıfatıyla toplu iş sözleşmesinden yararlandığını, davalı tarafından davacının da aralarında bulunduğu işçilere ilave tediye ödemelerinin eksik yapıldığını, son 3 döneme ilişkin ödemenin davacıya yapılmadığını ileri sürerek ilave tediye ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının hâlen davalıya ait işyerinde çalıştığını, belediye şirketi olan davalı Şirketin kamu kurumu niteliğini haiz olmayan ... hukuk tüzel kişiliğini haiz anonim şirket olduğunu, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesinde kanun gereği ilave tediye ödemesi yapılacağı ibaresi yer aldığından bir belediye şirketi olan davalının bu ödemeyi gerçekleştirmesinin kanuna aykırı olacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şirketin 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) kapsamında bulunmadığı, toplu iş sözlemesindeki ilave tediye düzenlemesinin doğrudan 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılarak düzenlendiği, ayrıca bir ikramiye düzenlemesi bulunmadığı, 6772 sayılı Kanun'un taraflar arasında uygulanamayacağı, davalı işyerinin 6772 sayılı Kanun kapsamında olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin davalı işyerinde niteliği gereği süreklilik arz eden işlerde otobüs şoförü olarak belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştığını, müvekkilinin üyesi olduğu ... Taşıma İş Sendikası ile davalı Şirket arasında Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesinin davalı işverene bağlı tüm işyerlerinde aynen uygulandığını, müvekkilinin de toplu iş sözleşmesinden taraf sendikaya üye olmak suretiyle yararlandığını, müvekkiline, toplu iş sözleşmesinde yer ... düzenleme gereği ödenmesi gereken ilave tediye ücretlerinin ödenmediğini, toplu iş sözleşmesinde yer ... emredici düzenlemeye rağmen Mahkemece davalı Şirketin 6772 sayılı Kanun kapsamında yer almadığından bahisle davanın reddine karar verilmesinin toplu iş sözleşmesinin düzen ilkesine aykırı olduğunu, toplu iş sözleşmesi gereğince müvekkiline ödenmesi gereken ilave tediye ücretlerinin bilirkişi raporunda hesaplanan ve ıslah ettikleri miktar üzerinden davalıdan tahsiline karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyaya ibraz edilen sendika üyelik fişine göre, davacının toplu iş sözleşmesinin tarafı olan ... Taşıma İş Sendikasına 25.03.2016 tarihinde üye olduğu, Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının 10.02.2017 tarihli ve 2016/1928 Esas ve 2017/361 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma İş Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2016-30.04.2018 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesi imzalandığı, söz konusu sözleşmenin İlave Tediye başlıklı 36 ncı maddesinde; "6772 sayılı kanun gereği 52 günlük ücreti tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Bakanlar Kurulunun belirlediği tarihlerde ödenir." düzenlemesi ile yine davalı Şirket ile ... Taşıma İş Sendikası arasında imzalanan 01.05.2018-30.04.2020 tarihleri arası yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin İlave Tediye başlıklı 45 ... maddesinde "6772 sayılı kanun gereği 52 günlük ücreti tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Cumhurbaşkanınca belirlenen tarihlerde ödenir." düzenlemesinin yer aldığı, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince toplu iş sözleşmesi hükümlerinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam edeceği, toplu iş sözleşmesinde düzenlenen ve yukarıda belirtilen maddelerdeki düzenlemeye göre davacının 6772 sayılı Kanun'dan yararlanarak yasal ilave tediye alabileceği değil, ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alabileceğinin kabul edildiği, davacının ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alacağına hak kazandığı kabul edilerek davanın kabulü gerekirken reddedilmesinin hatalı olduğu, dosyada mübrez hükme elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği, davalının daha önce temerrüde düşürüldüğüne dair delil sunulmaması sebebiyle akdi ilave tediye alacağına ilişkin olarak Cumhurbaşkanınca belirlenen ödeme tarihlerinin kesin vade gibi değerlendirilerek bu tarihlerden itibaren faize hükmedilmesi hatalı olacağından alacağa arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesi gerektiği gerekçeleriyle davacının istinaf başvurusunun kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Bölge Adliye Mahkemesinin kesin kararı kaldırarak davayı kabul etmesinin usule aykırı olduğunu, İlk Derece Mahkemesi kararının onanması gerektiğini, davalı Şirketin bir belediye şirketi olduğunu ve 6772 sayılı Kanun kapsamında olmadığını, davalı Belediye ile sendika arasında imzalanan toplu iş sözleşmelerinde akdi değil kanuni ilave tediye düzenlemesi bulunduğunu, Bölge Adliye Mahkemesinin yanılgıya düşerek davalı Belediye Şirketinin 6772 sayılı Kanun kapsamında kaldığından bahisle davalı Şirketin davacıya ilave tediye ödemesi yapmasına karar verdiğini, bu karar ile tarafların toplu iş sözleşmesindeki amacına aykırı davranıldığını, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Şirket ile ... Taşıma İş Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığı tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmelerinde düzenlenen ilave tediye alacağının niteliği ve davacının alacağa hak kazanıp kazanamayacağı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 109 uncu maddesi, 6772 sayılı Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 sayılı Kanun'un 17, 33, 39 ve 51 ... maddeleri.
3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Borçlunun temerrüdü" kenar başlıklı 117 nci maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"...
Muaccel bir borcun borçlusu,alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Borcun ifa edileceği ... birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse ,bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur.
..."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.