"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı işyerinde 30.01.1988-31.07.2017 tarihleri arasında mekanik ustabaşı olarak kesintisiz olarak çalıştığını, davacının 31.07.2017 tarihinde ... sözleşmesinin sonlandırıldığını, işyerinde emekliliği gelen işçilerin ocak ve temmuz aylarında işveren tarafından toplu olarak çıkartılarak bu çıkartılan işçilere kıdem tazminatları yanında ihbar ve kötüniyet tazminatlarının da ödendiğini, davacıya bu haklarının verilmediğini, eşitlik ilkesine aykırı davranıldığını ileri sürerek ihbar tazminatı ve kötüniyet tazminatı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili yargılama aşamasında sunduğu 08.10.2019 tarihli beyan dilekçesiyle talep ettikleri kötüniyet tazminatının işverenin işten çıkan işçilerine ödediği ancak işçiler arasında kötüniyet tazminatı olarak adlandırılan, 6 veya 8 aylık giydirilmiş brüt ücret tutarında ilave ödenek olduğunu belirterek ilave menfaatin tazminat olarak ödenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddi gerektiğini, kötüniyet tazminatının ... güvencesine tâbi olmayan işçi tarafından talep edilebilecek bir hak olduğunu, davacının ... sözleşmesini kendisi feshettiğinden dolayı ihbar tazminatına hak kazanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda davacı işçinin 31.07.2017 tarihli "İbraname ve Feragatname" başlıklı belgenin kıdem tazminatı ile yıllık izin ücretinin ödenmesi suretiyle imzalandığı, davacının sözü edilen dilekçenin baskı altında alındığını belirttiği, tanık beyanları ile işten ayrılan emsal işçilere yapılan ödemeler dikkate alındığında işyerinde ... sözleşmelerinin feshine ilişkin uygulamanın kıdem ve ihbar tazminatı ile ilave menfaat tazminatı ödenmek suretiyle yapıldığının anlaşıldığı, bu kapsamda eşit işlem kurallarına aykırı olarak ... sözleşmesinin sona erdirildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; arabuluculuk sürecinin usulune uygun yerine getirilmediğini ve davanın dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, Mahkemenin dava konusu edilmemiş ilave menfaat ödeneğine karar vererek taleple bağlılık kuralını ihlâl ettiğini, ... güvencesi kapsamındaki işçinin kötüniyet tazminatı talep edemeyeceğini, davacının 08.10.2019 tarihli dilekçesi ile dava dilekçesinde hukuki niteleme hatası yaptıklarını belirterek 6-8 aylık ilave menfaat ödeneği talebini değiştirmesine muvafakat etmediklerini, davacının el yazısı ile emeklilik nedeniyle ... sözleşmesini sonlandırdığını belirten dilekçesi ile Sosyal Güvenlik Kurumuna yaptığı yaşlılık aylığı başvurusu bulunduğunu, işverenin istifa ile ... sözleşmesi sonlanan işçilere ilave menfaat adı altında ödeme yapma gibi bir uygulamasının bulunmadığını, emsal kabul edilen işçilerin davacıya emsal olmadıklarını, hesaplamaların hatalı olduğunu, hükmün faiz yönünden de hatalı olduğunu ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının işverene yaptığı 27.07.2017 tarihli başvurusu ile 31.07.2017 tarihi itibarıyla işten ayrılmak isteğini bildirdiği, 31.07.2017 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumu yazısıyla davacıya 01.08.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanacağının işverene hitaben yazıldığı; taraflar arasında ... sözleşmesinin ikale ile sona erdirilmesine ilişkin bir sözleşme bulunmadığı gibi davacı tanıklarının davacıdan önce işten ayrılan çalışanlar olduğu, davacının ... sözleşmesini yaşlılık aylığı almak üzere kendisinin feshettiği, ... sözleşmesini kendisi fesheden işçinin ihbar tazminatı alamayacağı, davacı tanıklarının kötüniyet tazminatı ödenmesinin işyeri uygulaması olduğuna yönelik beyanlarının ... sözleşmesinin davacı işçi tarafından feshedilmesi, dosyadaki bilgi ve belgeler karşısında, davacı için geçerli olduğuna yönelik somut delil ve vakıa bulunmadığı, emeklilik dilekçesinin baskı altında verildiği de ispatlanamadığından ihbar tazminatı isteminin reddi yerine kabulünün hatalı olduğu, davacının dava dilekçesinde kötüniyet tazminatı talep ettiği daha sonra bunun ilave menfaat olduğunu ileri sürerek ıslahla ilave menfaat alacağının davalıdan tahsilini istediği, davacının ... güvencesi kapsamında olduğu, ... sözleşmesi emeklilik nedeniyle davacı işçi tarafından feshedildiğinden kötüniyet tazminatı talep edemeyeceği, davacının ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından feshedilmeyip bizzat davacı tarafından emeklilik nedeniyle feshi karşısında dosya kapsamı ve tanık anlatımlarından davacının aksi yöndeki iddiasını ispat edemediği, işveren tarafından yapılmış bir ikale teklifinin bulunmadığı, işveren tarafından her işten ayrılan işçiye ilave ödeme yapıldığının ispatlanamadığı, ilave ödeme yapılacağına ilişkin işvereni bağlayan bir yükümlülük de bulunmadığı nazara alındığında ilave menfaat isteminin reddi gerektiği gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalı işyerinde emeklilik nedeniyle işten ayrılanlara kıdem tazminatı yanında ihbar tazminatı ile 6 veya 8 aylık brüt ücret tutarında ilave menfaat ödeneği verildiğini, bunun işyeri uygulaması olduğunu, ister işyeri uygulaması olsun ister olmasın en azından eşitlik ilkesi gereği bunun davacıya da ödenmesi gerektiğini, davacı gibi emeklilik nedeniyle ayrılan bazı işçilere talep edilen hakların ödendiğini, işverenin keyfi davrandığını, davacıya emsal olduğunu belirttikleri işçilere davalı işveren tarafından ikale teklifi yapılmış gibi gözükse de hukuken gerçekleştirilen işlemlerin ikale olmadığını, bu işçilerin de çıkış bildirimlerinin emeklilik olarak yapıldığını, davalının bu bildirimi ile bağlı olduğunu, davacı ile diğer işçiler arasında hiçbir fark olmamasına rağmen sırf feshin ikale gibi gösterilmesinin ayrı bir hak doğurmayacağını, eşit durumda olan işçilerin işverence farklı işleme tâbi tutulduklarını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin sona erme şekli ve buna bağlı olarak davacının talep ettiği ihbar tazminatı ile ilave menfaat ödeneği olarak adlandırılan tazminata hak kazanıp kazanmadığına, bu konuda davalı işveren nezdinde işyeri uygulaması bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 5, 17 ve 22 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.