"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/791 E., 2022/1971 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 26. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/262 E., 2021/1246 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 21.10.2019 tarihinden itibaren sürekli işçi kadrosunda veri giriş personeli olarak çalıştığını, 01.12.2019 tarihinde üyesi olduğu Sendikadan 10.07.2020 tarihinde çekilerek aynı tarihte ... Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikasına (... Sağlık ... Sendikası) e-Devlet üzerinden üye olduğunu, işyeri olan Sağlık Bakanlığı ile üyesi bulunduğu ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (...) ve ... Sağlık ... Sendikası arasında 01.01.2019-01.01.2021 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde 10.08.2020 tarihinde toplu ... sözleşmesi imzalandığını, imzalanan bu toplu ... sözleşmesine göre davacıya toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının yürürlük tarihinden itibaren ödenmediğini ancak 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereğince sendikadan çekilmenin, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanacağı ve çekilenin bir aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması hâlinde yeni üyeliğin bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılacağı hükmü gereğince eski sendika üyeliğinin düşürüldüğü tarih olan 10.08.2020 tarihinde yeni sendikaya üyeliğin kesinleştiğini bu nedenle davacının toplu ... sözleşmesi hükümlerinden işe giriş tarihinden itibaren faydalanması gerektiğini ileri sürerek davacının yeni sendikaya (... Sağlık-...) üyelik tarihinin 10.08.2020 olarak tespitine ve davacının toplu ... sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren alması gereken hizmet zammı, sosyal yardım, giyim yardımı alacakları, yol ücreti, ilave tediye alacağı, ikramiye alacağı, ... bayram ve genel tatil ücret alacağı, fazla çalışma fark alacağı ve gece çalışma fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ... Sağlık ... Sendikası ile 10.08.2020 tarihinde imzalanan toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresinin 01.01.2019-31.12.2020 olarak belirlendiğini, davacı ve sendikasının İdareye sunmuş olduğu üyelik bilgi formunda ... Sağlık ... Sendikasına üyelik başvuru tarihinin 11.08.2020 tarihi olması nedeniyle Bakanlık ve Sendika arasında imzalanan toplu ... sözleşmesi gereği söz konusu Sendikaya 10.08.2020 tarihinden sonra üye olanlara işletme toplu ... sözleşmesi fark ödemesi yapılmayacağından, yönetmelik ve toplu ... sözleşmesi kapsamında davacının fark ücreti taleplerinin mesnetsiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı işyeri tarafından davacının ... Sağlık ... Sendikasına 11.08.2020 tarihinde üye olduğu kabul edildiğinden fark ücretlerine ilişkin ödeme yapılmadığı ancak davacının dava dilekçesinde de vurgulandığı üzere 10.07.2020 tarihinde yeni Sendikaya yapmış olduğu başvurunun Sendikaca kabul edildiği tarihte işçi ile Sendika arasında bir üyelik ilişkisinin oluştuğu, çekilme sonucu yeni üyelik kazanılmasıyla ilgili 6356 sayılı Kanun'da düzenlenen bir aylık sürenin konulma amacının yanlış yorumlandığı, eski Sendika üyeliğinin düşürüldüğü tarih olan 10.08.2020 tarihinde yeni sendikaya üyeliğinin kesinleştiği ve hüküm ve sonuçlarını doğurduğu için davacının toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yürürlük tarihinden itibaren faydalanması gerektiği, buna göre davacının ... Sağlık ... Sendikasına üyeliğinin 10.08.2020 tarihi olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının 10.08.2020 tarihinde önceki Sendikadan üyeliğinin düşürüldüğünü, 10.07.2020 tarihinde ... Sağlık ... Sendikasına üyelik başvurusu yaptığını ve 10.07.2020 tarihinde başvurusunun onaylandığını, 11.08.2020 tarihinde ise üyeliğinin başlatıldığının görüldüğünü, konuyla ilgili Sendika Üyeliğinin Kazanılması ve Sona Ermesi ile Üyelik Aidatının Tahsili Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) "İşçi sendikası üyeliğinin kazanılması" başlıklı 5 inci maddesinin ilk üç fıkrasına göre üyeliğin başlaması için sadece başvurunun yeterli olmadığını, üyelik başvurusunun kabulü ve üyeliğin kazanılmasının iki aşamalı olduğunu, üyelik başvurusunun 30 gün içinde sendika karar organlarınca kabul edilmesinin yanında Yönetmelik gereğince üyeliğin sendika yetkili organınca e-Devlet üzerinden kabul edilmesi gerektiğini, davacı için bu tarihin 11.08.2020 olduğunun açıkça görüldüğünü, dolayısıyla 6356 sayılı Kanun ile Yönetmelik açısından bir çekişme olmadığı gibi Yönetmelik'in 5 inci maddesi açısından davacının sendikaya üyeliğinin başlatıldığı tarihin 11.08.2020 olduğunu, yine aynı Yönetmelik'in 10 uncu maddesinin üyelikten çekilme başlıklı üç ve dördüncü fıkralarının "3- çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanır.", "4- çekilenin bir aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması hâlinde, yeni üyelik bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılır.'' şeklinde olduğunu, özetle davacının 10.07.2020 tarihinde eski sendikasından ayrılma dilekçesi verdiğini, ilgili Yönetmelik'in 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına göre 10.08.2020 tarihinde üye olmaya hak kazandığını, ancak aynı Yönetmelik'in 5 inci maddesine göre üyelik başvurusunun e-Devlet üzerinden sendika yetkili organınca 11.08.2020 tarihinde kabul edildiğini, dolayısıyla 10 uncu madde açısından da davacının üyelik tarihinin 11.08.2020 tarihi olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının önceki sendika üyeliğinden çekilme tarihinin 10.08.2020 olduğu, üyelikten çekilmenin sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanacağı ve sendika üyeliğinden çekilme durumunda üyeliğin bir ay daha devam edecek olmasından dolayı ... ile ... Sağlık ... Sendikası arasında imzalanan işletme toplu ... sözleşmesinin imza tarihinde davacının önceki Sendikaya üyeliğinin geçerli olduğunun kabulü gerektiği, imza tarihinden sonra sendikaya üye olanların üyeliklerinin sendikaca işverene bildirildiği tarihten itibaren toplu ... sözleşmesinden yararlanabileceği, davacının 2020 yılının Ağustos ayından itibaren bordrolarında toplu ... sözleşmesi kaynaklı tahakkukların yapıldığı, bu sebeplerle davacının işe giriş tarihinden itibaren 2020 yılının Temmuz ayına kadar hesaplanan davaya konu alacaklara hak kazanamadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının 10.07.2020 tarihinde yapmış olduğu üyelik başvurusu 10.07.2020 tarihinde ... Sağlık ... Sendikası tarafından 10.07.2020 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile onaylandığını, davacının önceki Sendikadan çekilme tarihinin de 10.07.2020 olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre çekilmenin, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanacağı ve çekilenin bir aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması hâlinde ise yeni üyeliğin bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılacağından ... Sağlık ... Sendikasına davacının üyelik tarihinin 10.08.2020 olduğunu ve davacının da aynı tarihte imzalanan toplu ... sözleşmesinin hükümlerinden yürürlük tarihinden itibaren faydalanması gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının davalı işveren Sağlık Bakanlığı ile üyesi bulunduğu ... ve ... Sağlık ... Sendikası arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan 01.01.2019-01.01.2021 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi hükümlerinden hangi tarihten itibaren faydalanacağı ve buna bağlı olarak toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacaklara hak kazanıp kazanamadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Kanun'un " Sendika üyeliğinin sona ermesi ve askıya alınması" kenar başlıklı 19 uncu maddesinin ilgili kısmı şöyledir;
" (1) İşçi veya işveren, sendikada üye kalmaya veya üyelikten ayrılmaya
zorlanamaz.
(2) Her üye, e-Devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunmak suretiyle
üyelikten çekilebilir. E-Devlet kapısı üzerinden yapılan çekilme bildirimi elektronik ortamda
eş zamanlı olarak Bakanlığa ve sendikaya ulaşır.
(3) Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanır.
Çekilenin bir aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması hâlinde yeni üyelik bu sürenin
bitimi tarihinde kazanılmış sayılır
..."
3. 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut olayda davacının başka bir sendikanın üyeliğinden 10.07.2020 tarihinde çekilme bildiriminde bulunduğu ve aynı tarihte ... Sağlık ... Sendikasına üyelik başvurusunda bulunduğu, 6356 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükme göre bir aylık sürenin sonu 10.08.2020 tarihi olmakla yeni sendika üyeliğinin (... Sağlık ... Sendikası) 11.08.2020 tarihinde kazanılmış olduğu, davacının toplu ... sözleşmesinin imza tarihi olan 10.08.2020 tarihinden sonra ilgili Sendikaya üye olması sebebi ile üyeliğin işverene bildirildiği tarihten itibaren toplu ... sözleşmesi hükümlerinden faydalanabileceği anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.