"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3540 E., 2022/4854 K.
KARAR : İstinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 64. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/93 E., 2022/381 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın davalı ... Bakanlığına bağlı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışmaktayken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davalı Bakanlık ile davacı arasında sürekli işçi kadrosuna geçirilirken imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde asgari ücretin belirli bir oran fazlasının davacının ücreti olarak öngörüldüğünü, sözleşme hükmüne göre ücretin her yıl asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlenmesi gerekirken sözleşmeye aykırı olarak davacının ücretinin asgari ücret seviyesine çekilmek ve bu ücrete %4 zam uygulanmak suretiyle eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek davacının eksik ödemeden kaynaklı fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kadroya geçirilirken imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde ücret konusunda açık düzenleme bulunduğu, davacının ücretinin bu sözleşme hükmüne göre hesaplanarak ödenmesi gerekirken ücretin davalı Kurum tarafından eksik hesaplandığı ve davacının fark alacaklarının bulunduğu, dosyada yer alan bilirkişi raporunda dava tarihi dikkate alınarak hesaplama yapılmış ise de arabuluculuk son tutanak tarihi dikkate alınması gerektiğinden dosya yeniden ek rapora gönderilmeksizin yapılan hesaplamalarda arabuluculuk tarihinin gözetildiği, 08.09.2021 tarihinde imzalanan toplu ... sözleşmesinden doğan alacakların hesaplanması yönünden yapılan itirazın dava tarihi ve arabuluculuk başvuru tarihi dikkate alındığında, arabuluculuk dava şartı gerçekleşmediği ve dava tarihi itibarıyla toplu ... sözleşmesi imzalanmadığı için doğmuş bir alacaktan bahsedilemeyeceğinden yerinde görülmediği ve 2021 yılı yönünden yapılan hesaplamalar açısından toplu ... sözleşmesinde ödeme maddesi bulunduğundan 2021 yılı için yapılan hesaplamalar değerlendirilmeden ve fakat dosyada mevcut bilirkişi raporundaki hesaplama dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğundan arabuluculuk son tutanak tarihi gözetilerek sonuca gidildiği, ıslah dilekçesinde her ne kadar arabuluculuk tarihine kadar hesaplama yapılarak alacakların ıslah edildiği belirtilse de mahsup edilen tutarlar bilirkişi raporunda belirtilmesine rağmen eksi bakiyeler dikkate alınmadan ıslah edildiğinden bu tutarların da hesaplamadan düşülerek hüküm kurulduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; 2021 yılına ait fark ücret alacaklarının ödenmediğini, 2021 yılı alacaklarının yanlış değerlendirildiğini, ikramiye alacağında yasal faize hükmedilmesinin hatalı olduğunu, arabuluculuk son tutanak tarihinin tüm alacak kalemleri bakımından temerrüt tarihi olarak kabul edilmesi gerekirken dava ve ıslah tarihlerinin temerrüt tarihi olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının 31.12.2018 tarihli ücretinin korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını, ücretinde herhangi bir indirime gidilmediğini, davacının ücret artışlarının Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yapıldığını, davacının ücret bordrolarını ihtirazı kayıtsız imzaladığını, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı kadroya geçirilirken imzalanan ... sözleşmesinde ücret miktarının asgari ücretin belli oranda fazlası olarak belirtildiği, davacının kadroya geçtikten sonraki ücretinin taraflar arasında düzenlenen ... sözleşmesine uygun olarak ödenmediği, hesaplanan miktardan ödenen miktarın mahsubu ile belirlenen davacının ödenmemiş fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının bulunduğu, dosyada mübrez bilirkişi raporunda arabuluculuk son tutanak tarihinden sonraki dönemin de hesaplandığı, 2021 yılındaki ücret belirlenirken sözleşmedeki oranın uygulanması yerinde ise de %4 toplu ... sözleşmesi zammının uygulanmasının yanlış olduğu, bu nedenle 2021 yılı ücreti belirlenirken sözleşmedeki oran uygulanarak arabuluculuk son tutanak tarihi de dikkate alınarak yeniden yapılan hesaplamada ücret alacağının 9.891,18 TL olarak tespit edildiği, yine bilirkişi raporunda ilave tediye ücreti belirlenirken 2021 yılı ücretinin sözleşmedeki oran ve toplu ... sözleşmesindeki %4 oran uygulanarak ve arabuluculuk son tutanak tarihinden sonraki dönem de hesaplamaya dâhil edilerek hesaplanmasının hatalı olduğu, bu nedenle 2021 yılı asgari ücretine sadece sözleşmedeki oran uygulanarak, arabuluculuk son tutanak tarihi de nazara alınarak hesaplama yapıldığı ve ilave tediye alacağının 1.279,59 TL olarak belirlendiği, 2021 yılında 08.09.2021 tarihinde imzalanan toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödemelerin hesaplanan ücret ve ilave tediye alacağından mahsup edilmediği, ayrıca arabuluculuk süreci sonunda anlaşma yapılamadığına dair düzenlenen son tutanak tarihi itibarıyla davalının temerrüde düştüğünün kabulü gerektiği ve faiz başlangıcının arabuluculuk son tutanak tarihi olarak belirlendiği gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularının kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile buna bağlı olarak hüküm altına alınan alacakların hesap yöntemi ve dönemi hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 ve 53 üncü maddeleri.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
4. 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.