"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece kararın ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 22.....2011-25.11.2013 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde diyetisyen olarak çalıştığını, davalı tarafından 22.11.2013 tarihinde gönderilen ve 25.11.2013 tarihinde müvekkiline tebliğ edilen ihtarname ile ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının davalı Şirket bünyesinde çalışırken randevulu hastası olduğu hâlde hastaneyi terk ettiğini, yöneticilerden izin almadığını, kendine ... muayenehane açtığını, imza föylerini zamanında imzalamadığını, çalışma saatleri içinde kendi muayenehanesinde çalıştığını, hastalara muayenehane kartını verdiğini, müvekkili tarafından ... sözleşmesinin işverene karşı ..., bağlılık ve ... görme borçlarını yerine getirmemesi 22.11.2013 tarihinde haklı nedenle feshedildiğini, davacının yıllık izinlerini kullandığını, genel tatillerde çalışmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 16.09.2014 tarihli ve 2013/952 Esas, 2014/427 Karar sayılı kararı ile; toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak davalı işveren tarafından ... sözleşmesinin davalı işyerinde çalışırken işverenin izni dışında kendisine ait bir işyeri açarak çalışması, hasta randevusu olduğu saatlerde görevinin başında olmaması nedenleriyle 4857 sayılı ... Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 25 ... maddesinin (II) numaralı bendi gereğince haklı nedene dayanılarak feshedildiği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığı, genel tatil günlerinde çalışmadığı, yıllık ücretli izin alacağının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin ....10.2016 tarihli ve 2016/20780 Esas, 2016/17467 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece her ne kadar davalının ... sözleşmesini haklı nedene dayanarak feshettiği gerekçesiyle davacının kıdem ve ihbar tazminatlarının reddine karar verilmiş ise de dosya içeriğine göre davalı işyerinde diyetisyen olarak çalışan davacının ... muayenehaneyi ne zaman açtığı, muayenehanenin işverenin bilgisi dâhilinde açılıp açılmadığı, hastalarını muayenehanesine yönlendirip yönlendirmediğinin somutlaştırılmadığı, bu hususlar ile ilgili gerekirse tanıklar yeniden dinlenip gerekli araştırma yapılarak davacının işverene karşı olan sadakat borcunu ihlal ... etmediği belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu, ayrıca dosyadaki yıllık izin belgeleri ... ... davacıya gösterilip beyanı alındıktan sonra davacının yıllık ücretli izinlerini kullanıp kullanmadığının belirlenmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 21.11.2019 tarihli ve 2016/755 Esas, 2019/485 Karar sayılı kararı ile; davalı işyerinde diyetisyen olarak çalışan davacının ... muayenehaneyi ne zaman açtığı, işverenin bilgisi dâhilinde açıp açmadığı ve hastalarını muayenehanesine yönlendirip yönlendirmediği somutlaştırılmamış olup davalı taraf ... sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini ispatlayamadığından davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 15.12.2020 tarihli ve 2020/7916 Esas, 2020/18528 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilâmında belirtildiği şekilde gerekli araştırma ve yazışmaların yapılmadığı, tanıkların yeniden dinlenilmediği, bozma ilâmının gerekleri yerine getirilmeden haklı nedenle feshin ispatlanamadığı gerekçesiyle davacının kıdem ve ihbar tazminatları hüküm altına alındığı, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmında belirtildiği üzere davalı tanıklarının tekrar dinlendiği, davacı tanıklarına ulaşılamadığı, ... İl Sağlık Müdürlüğüne davacının ... muayenehane açıp açmadığının sorulduğu, cevabi yazıda davacının kendi adına ... muayenehane açmadığı şeklinde bilgi verildiği, bozma ilâmında belirtilen eksikliklerin giderildiği, davalı işyerinde diyetisyen olarak çalışan davacının ... muayenehaneyi ne zaman açtığı, işverenin bilgisi dâhilinde açıp açmadığı ve hastalarını muayenehanesine yönlendirip yönlendirmediği hususlarının davalı işveren tarafından somut olarak ispatlanamadığı, soyut tanık beyanlarından başka dosya kapsamına feshe konu olayla ilgili herhangi bir delilin sunulmadığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; bozmadan sonra ıslah yapılamayacağı gerekçe gösterilerek bilirkişi raporu doğrultusunda yapılan ıslahın kabul edilmemesinin ... yargılama hakkınını zedelediğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; tanık anlatımları ve dava dosyasına sunulan sosyal medya görüntülerinin davacının ... muayenehanede diyetisyenlik faaliyetini sürdürdüğünü ispatladığını, davacının müvekkili işverene karşı olan bağlılık ve sadakat yükümlülüklerine aykırı davrandığının açık olduğunu, ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin ispat edildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ... sözleşmesinin işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışları sebebiyle işverence haklı olarak feshedilip feshedilmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 297 nci maddesi, geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı Kanun'un 17 ve 25 ... maddeleri ile 120 nci maddesindeki atıf uyarınca hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu’nun 396 ncı maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"İşçi, yüklendiği işi özenle yapmak ve işverenin haklı menfaatinin korunmasında sadakatle davranmak zorundadır.
...
İşçi, hizmet ilişkisi devam ettiği sürece, sadakat borcuna aykırı olarak bir ücret karşılığında üçüncü kişiye hizmette bulunamaz ve özellikle kendi işvereni ile rekabete girişemez.
..."
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 4857 sayılı Kanun'un 25 ... maddesinin (II) numaralı bendinde, ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller sıralanmış ve belirtilen durumlar ile benzerlerinin varlığı hâlinde, işverenin ... sözleşmesini haklı fesih imkânının olduğu açıklanmıştır. Yine değinilen bendin (e) alt bendinde, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan işçi davranışlarının da işverene haklı fesih imkânı verdiği ifade edilmiştir. Görüldüğü üzere Kanun'daki hâller sınırlı sayıda olmayıp genel olarak işçinin sadakat borcuna aykırılık oluşturan söz ve davranışları işverene haklı fesih imkânı tanımaktadır.
3. ... sözleşmesinin kurulması ile ... sadakat borcu, en genel anlamda, işçi tarafından işverenin çıkarlarını koruma ve gözetme borcudur. Rekabet etmeme borcu ise işçinin sadakat borcu içinde yer ... alt bir yükümlülüktür. ... sözleşmesi devam ederken işçi, sadakat borcunun bir gereği olarak işvereni ile rekabet edemez. İşçi ... sözleşmesi devam ettiği müddetçe rekabet etmeme borcu altında olduğundan bu borca uyulması için ayrı bir anlaşmanın varlığına gerek yoktur. Rekabet etmeme borcunun ihlali hâlinde işveren, ... sözleşmesine aykırı davranıştan ötürü sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği gibi, varsa zararının tazminini de isteyebilir.
4. Somut uyuşmazlıkta; dosya içeriğindeki bilgi ve belgeler ile davalının cevap dilekçesine karşı davacının sunduğu beyan dilekçesindeki açıklamalara göre davacı işçinin davalıya ait Hastanede çalışırken ... muayenehane açarak diyetisyen olarak hasta kabulü yaptığı sabittir. Bozma ilâmı sonrasında davalı tarafından sunulan bir kısım belgelerden davacının 2012 yılından itibaren ... muayenehanesinde hizmet verdiği anlaşılmaktadır. Davalı işveren tarafından davacı işçiye karşı 15.09.2014 tarihinde açılan maddi ve manevi tazminat istemli davada işçi tarafından sunulan cevap dilekçesinde, ... muayenehaneyi Hastane yöneticilerinin sözlü izni ile açtığını beyan ettiği görülmüştür. Dosya kapsamındaki delillere göre ... muayenehanenin davalı işverenin izni ile açıldığı ispatlanmamıştır. Davacının aynı alanda iştigal eden ... muayenehaneyi davalı işverenin izni olmadan açıp burada hizmet vermesi, ... sözleşmesi devam ederken rekabet etmeme borcunun ihlali niteliğindedir. O hâlde, davalı işveren feshinin haklı nedene dayandığı sonucuna varılarak kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde anılan taleplerin kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.