"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2553 E., 2022/2317 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 12. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/1213 E., 2020/726 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; davacının alt işveren işçisi olarak çalıştığı sırada 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile sürekli işçi kadrosuna geçtiğini, davalı İdare ile imzaladığı ... sözleşmesinin ücret kısmında belirli bir rakam yazılmadığını, “asgari ücretin %... fazlası” şeklinde düzenleme yapıldığını, davalı İdare nezdinde kadroya geçtikten sonra 31.12.2018 tarihine kadar asgari ücretin %37-67 fazlası oranında ücret aldığı hâlde 2019 yılına gelindiğinde, ücretinin 2019 yılı asgari ücret seviyesine çekilerek bu ücrete %4 oranında ücret zammı uygulanmak suretiyle düşürüldüğünü, ücretinin eksik hesaplandığını, buna bağlı olarak alacaklarının da eksik ödendiğini ileri sürerek fark ücret ve fark ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü madde gereğince uygulanacak zam oranlarının belirlendiğini ve davacıya buna uygun olarak zam yapıldığını, davacının ücretinin eksiksiz ödendiğini, davacının ücretinden ve ilave tediye alacağından kesinti yapıldığı iddiaları ve alacak taleplerinin yerinde olmadığını, davacının ... ... sözleşmesinde hiçbir oran belirtilmemiş olmasına rağmen davacının asgari ücretin %37-67 fazlası ücret alması gerektiği şeklindeki iddia ve taleplerinin hukuki dayanağının olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 02.04.2018 tarihli belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde; "işçiye yapılacak ödemelere ilişkin hesap dönemi, her ayın 15'i ile bir sonraki ayın 14 üncü günüdür. ... bu sözleşme süresince işçiye her ay brüt asgari ücretin %.... Fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılır" hükmüne yer verildiği, bilirkişi marifetiyle yapılan hesaplamalarda davacının 2018 yılı aylık ücretinin asgari ücretin %21,53 fazlası olduğu, 2019 yılı itibarıyla belirtilen oranlarda ücret zammı yapılmadığı, ücretin her ay eksik ödendiğinin sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi statüsüne geçen personel olduğunu, davacının 01.01.2019 tarihinde almakta olduğu günlük çıplak ücretin 85,28 TL'yi geçtiğini, toplu ... sözleşmesinin ücret zammı maddesinde 01.01.2019 tarihindeki ücretlerine zam yapılacağı belirtildiğinden, davacıya toplu ... sözleşmesi uyarınca %4 oranında ücret zammı yapılmış olduğunu, İdarece tesis edilen işlemin usul ve kanuna uygun olduğunu, davacının ücretinde herhangi bir indirime gidilmediğini, belirsiz alacak davası olarak açılan davanın, hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, hükmedilen faize ve faiz oranına da itiraz ettiklerini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının kadroya geçiş aşamasında imzalanan ... sözleşmesinde, ücretin her ay için ileriye etkili olarak asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kuralın her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, dosyaya sunulan ... ... sözleşmesinde böyle bir oran belirtilmediği bu nedenle İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde görülmediği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle fark ücret alacağı talebinin reddine, ilave tediye alacağı talebinin ise kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebepleri tekrar ederek ve davacının fark ücret alacağı reddedildiği gibi aynı gerekçeyle fark ilave tediye alacağının da reddi gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin talep edilen ilave tediye fark alacağının bulunup bulunmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22 ve 32 nci maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı Bakanlığa bağlı işyerinde ihale ile hizmet alımı yapılan alt işveren şirketler nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde kapsamında 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin kadroya geçiş aşamasında imzaladıkları ... sözleşmesinde, ücretin her ay için ileriye etkili olarak asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kural her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacaktır.
3. Somut olayda davacı işçinin sürekli işçi kadrosuna geçiş esnasında düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesinin aylık ücreti düzenleyen 7 nci maddesinde; oran kısmı "%.... fazlası" şeklinde belirtilmiştir. Diğer bir ifade ile ... ... sözleşmesinde belli bir oran belirtilmemiştir. Bu nedenle isabetli şekilde Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davacının fark ücret alacağı talebi reddedilmiştir. Ancak hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının fark ilave tediye alacağı da varsayımsal olarak tespit edilen %21,53 oran uygulanarak belirlenen ücrete göre hesaplanmış olup davacının ilave tediye alacağı talebinin de reddine karar verilmesi gerekirken kabulü hatalı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.