"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/3247 E., 2022/2103 K.
DAVA TARİHİ : 22.11.2018
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 25. ... Mahkemesi
SAYISI : 2018/376 E., 2019/623 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 28.02.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat Bilge Özcanlı ile davacı vekili Mesut Karagöz geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın 04.10.2012-11.04.2013 ve 18.08.2013-30.11.2014 tarihleri arasında davalı işverenin Kazakistan’da bulunan Aktau-Manasha şantiyesinde 03.....2015-16.08.2015 tarihleri arasında Astana-Taldykol Atıksu Tesisi projesi şantiyesinde kimyasal plant formeni olarak çalıştığını, 11.04.2013, 30.11.2014 ve 16.08.2015 tarihlerinde ... sözleşmesinin haklı sebep gösterilmeden davalı işveren tarafından sonlandırıldığını ve işçilik alacaklarının ödenmediğini, son aylık ücretinin net 2.250,00 USD olduğunu, ücretinin bir kısmının elden verildiğini diğer kısmının ise bankaya yatırıldığını, sigorta primlerinin gerçek ücretinden düşük ödendiğini, haftanın yedi günü 07.00-21.00 saatleri arasında ve ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını, hafta tatillerini ve yıllık izinlerini kullanamadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ile yıllık izin alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 18.08.2013-11.01.2014 tarihleri arasında Taksim-Yenikapı ... projesinde ve 12.01.2014-30.11.2014 tarihleri arasında Kazakistan Aktua Manasha yol şantiyesinde ve son olarak 03.....2015-16.08.2015 tarihleri arasında Taldykol şantiyesinde çalıştığını, ... sözleşmesinin projenin sona ermesi ve davacıya teklif edilebilecek başka bir pozisyon bulunmaması nedeniyle 16.08.2015 tarihinde feshedildiğini ve tazminatlarının ödendiğini, davacının 04.10.2012-11.01.2014 tarihleri arasında aylık ücretinin net 1.117,00 USD ve 12.01.2014-16.08.2015 tarihleri arasında ise aylık ücretinin net 1.256,00 USD olduğunu, ücretlerin banka yoluyla ödendiğini, davacıya 2014 Aralık ve 2015 Ağustos aylarında 2.093,58 TL ve 1.854,83 TL olacak şekilde toplam 3.948,41 TL ihbar tazminatı ile 4.439,05 TL kıdem tazminatı ödendiğini, ... sözleşmesinin son ermesi nedeniyle davacıya 1.965,21 TL makul yarar tazminatı ve 2.805,60 TL yıllık izin ücretinin de ödendiğini, davacının yaptığı fazla çalışma, hafta tatili ve bayram çalışmalarının ücret bordrolarına yansıtılarak ödendiğini, toplam 64 gün izin kullandığını, bakiye izin ücretinin ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı Şirkette 04.10.2012-16.08.2015 tarihleri arasında fasılalı olarak kimyasal plant formeni olarak çalıştığı, emsal ücret araştırması ve tanık beyanları dikkate alındığında aylık net 2.250,00 USD ücret aldığı, davacıya bir miktar kıdem ve ihbar tazminatı ödemesi yapılmış olmakla ... sözleşmesinin tazminat ödemesi gerektirecek şekilde sona erdiği hususunda uyuşmazlık bulunmadığı, davacının bakiye kıdem ve ihbar tazminatı alacağı bulunduğu, işe giriş çıkış kayıtları sunulmadığından tanık beyanları ile davacının fazla çalışma yaptığını ve hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını ispatladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının 04.10.2012-11.04.2013 tarihleri arasındaki çalışmasının istifa ile sonlandığını ve hizmet süresinin hatalı tespit edildiğini, davacının çalıştığı sürede 04.10.2012-11.01.2014 tarihlerinde aylık ücretinin net 1.117,00 USD, 12.01.2014-16.08.2015 tarihlerinde ise aylık ücretinin net 1.256,00 USD olduğunu, bu durumun yurt dışı ... sözleşmesiyle sabit olduğunu, tüm ödemelerin banka kanalı ile yapıldığını ve davacının bankadan yapılan bu ödemelere hiçbir itirazda bulunmadığını, emsal işçi ücretleri dahi dikkate alınmadan sadece soyut davacı iddialarına ve davacı tanık beyanlarına itibar edilmesinin doğru olmadığını, davacı ile aynı dönem aynı şantiyede çalışan ve aynı mahiyetteki başka bir davada tanık olarak dinlenen A.Ş.'nin yaz ve kış aylarındaki çalışma sürelerinin farklılık gösterdiği şeklinde beyanda bulunduğunu, Yargıtayın yerleşik içtihatları doğrultusunda haftalık fazla çalışma süresinin 18 saatten fazla olamayacağını, ancak davacının haftalık 21 saat fazla çalışma yaptığının kabul edildiğini, dolayısıyla bilirkişi tarafından Yargıtayın yerleşik içtihatlarının dikkate alınmadığını, hesaplamanın tanıkların çalışma süreleri ile sınırlı olarak yapılmadığını, davacı ile menfaat birliği içinde olan tanık beyanlarına itibar edilmesinin hatalı olduğunu, haftada 7 gün çalışıldığı iddiası gerçek dışı olup şantiyede zaman zaman hafta tatilinde çalışma yapıldığını ve ücretinin ödendiğini, davacının bayram tatillerinde de kural olarak çalışmasının söz konusu olmadığını, ancak fiilen çalışılan bayram tatillerinin kendisine ödendiğini, dinî ve millî bayramların tespiti konusunda Kazakistan hukukunun dikkate alınması gerektiğini, işin yapıldığı ülkenin Kazakistan olması itibarıyla davalı şirketin Kazakistan hukukunda yer alan eşit işe eşit ücret düzenlemesine uymasının gerektiğini, bu nedenle Kazak işçilerin ücretine tekabül eden kısmın ... işçilerin USD hesabına, bakiye kısmın ise TL hesabına yatırıldığını, tüm ödemelerin eksiksiz yapıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi ek raporu incelendiğinde, kıdem ve ihbar tazminatı istemleri bakımından yeni bir hesaplama yapılmadığı, söz konusu istemler yönünden bilirkişi kök raporunun ikinci seçeneğindeki hesaplamaların sonucunun ek raporda gösterilmekle yetinildiği, bilirkişi kök raporunun ikinci seçeneğinde ise davalı tarafça davacının istifa ettiği öne sürülen 04.10.2012-11.04.2013 tarihleri arasındaki dönemin dışlanarak hesaplama yapılmış olduğunun anlaşıldığı, davacının yurt dışında formen olarak çalıştığı, davalı işyerindeki kıdemi, tanık anlatımları, emsal ücret araştırma verilerine göre 2.250,00 USD ücret karşılığında çalıştığının kabul edilmesinin yerinde olduğu, tanık beyanları ile haftalık 45 saati aşan fazla çalışma yaptığının ve ayda iki hafta tatili günü ile ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığının ispatlandığı, başka bir davada tanık olarak dinlenmiş olan A.Ş.'nin beyanının davalı vekilince bilirkişi kök raporuna itiraz dilekçesi ekinde sunulduğu, bilirkişi ek raporunda bu anlatım esas alınarak kış ve yaz sezonu olarak iki ayrı hesaplama yapıldığı ve ikinci seçenek olarak ek raporda yer verildiği, İlk Derece Mahkemesince bilirkişi ek raporunun ikinci seçeneğine itibar edilerek hüküm kurulduğu, ortaya çıkan netice davalının aleyhine olsa da delil sunan tarafın sunduğu bu delil ile bağlı olacağını, dinî ve millî bayramların tespiti konusunda Kazakistan hukukunun dikkate alınması gerektiğine yönelik istinaf itirazına davacı tanığı S.Ç.'nin "...Kazakistan'da ülkenin resmi bayramlarında oranın vatandaşları bayram haklarından yararlanabiliyordu, ancak bizim iznimiz verilmiyordu" şeklindeki anlatımı dikkate alınarak itibar edilmediğini, davacı tanığı Ö.Ö.'nün çalışma tarihlerinin ... başına davacının çalışma dönemini kapsadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının aylık ücret miktarı ile fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil alacaklarının ispatı, tazminat ve alacakların hesaplanması ve alacakların karşılığının ödenip ödenmediği noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 8, 17, 25, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri, aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.