"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 1990-2012 tarihleri arasında idari müdür olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz sona erdirildiğini, aylık ücretinin 2.500,00 euro+8.000,00 USD olduğunu, yemek ve barınmanın işveren tarafından karşılandığını, işyerinde 07.30-22.00 saatleri arasında çalıştığını, ayda iki ... hafta tatili kullandığını, bayramlarda çalışmaya devam ettiğini ancak karşılığı olan ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile yılık izin ücreti, fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacı asılın Gama Endüstri Tesisleri İmalat ve Montaj AŞ (Gama Endüstri AŞ) nezdinde geçen çalışmalarının ....09.1993 - 13.04.1998, 01.05.1998 - 31.10.2001 ve 13.12.2001 - 05.10.2004 tarihleri arasında olduğunu, bundan sonraki çalışmalarının Gama Al Moushegah Arabia Ltd. Şti.nde geçtiğini ve kendileri ile bir ilgisinin bulunmadığını, davacı asılın 14.08.1990 - 14.08.1991 tarihleri arasındaki çalışmasının belirli süreli olduğu ve sözleşme süresinin bitmesi nedeni ile sona erdiğini ve dolayısıyla bu dönem için kıdem ve ihbar tazminatı talep edemeyeceğini, yıllık izin ücretlerinin ödendiğini, hafta tatili ücreti ile ... ... ve genel tatil ücreti bulunmadığını, fazla çalışmalarının ücret bordrolarına yansıtıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 16.....2015 tarihli ve 2013/1290 Esas, 2015/847 Karar sayılı kararı ile; davacı asılın 29.04.2008 - 30.....2012 tarihleri arasında çalışma süresinin 4 yıl, 2 ay, 2 ... olduğu, ... sözleşmesi davalı işveren tarafından sonlandırıldığından davacı işçinin ihbar ve kıdem tazminatlarına hak kazandığı, tanık beyanları ile yapılan fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil günü çalışmalarının ispatlandığı, ancak karşılığının ödendiğinin işverence ispatlanamadığı, kıdem tazminatı ödemesi yapıldığından bakiye kıdem tazminatı bulunmadığı, davacıya yapılan ihbar tazminatı ödemesi mahsup edildikten sonra bakiye ihbar tazminatının bulunduğu, davalı işveren tarafından sunulan belgelere göre davacıya hak etmiş olduğu yıllık izinlerinin bir kısmının kullandırıldığı, geri kalan kısmının da ödenmiş olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.04.2018 tarihli ve 2015/29671 Esas, 2018/8946 Karar sayılı ilâmı ile; tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının 29.04.2008 tarihinden önceki çalışmalarının tasfiye edilip edilmediği konusunda uyuşmazlık bulunduğu, davacının önce 14.08.1990-05.10.2004 tarihleri arasında Gama Endüstri AŞ'de aralıklı, sonra 12.11.2004-30.....2012 tarihleri arasında ise Gama ... Sistemleri Müh. ve Taah. AŞ'de (Gama ... AŞ) aralıksız çalıştığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına göre davalı Gama ... AŞ'den 28.04.2008 tarihinde nakil kodu ile çıkış yapıldığı, dolayısıyla 29.04.2008 tarihinden önceki dönemin tasfiye edilmediği, Mahkemece davalı tarafça sunulan belgelerin asıllarının istenip davacı asıldan sorulması ve işçinin imzasını taşıyan, fesihten sonra düzenlenen ve savunma ile çelişmeyen, davaya konu hakların sayıldığı ibranamelere değer verilmesi, miktar içeren ibranamelerin ise makbuz olarak değerlendirilmesi gerektiği, davacı tarafından Rusça olan ... sözleşmesi, ücret ve gelir vergisi dökümü, banka ücret bordrosu örnekleri sunulduğu, bu belgeler tercüme ettirilip davacının bilirkişi raporuna itirazları değerlendirilmeden ve emsal ücret araştırması genişletilerek davacının iddiasının doğruluğu araştırılmadan ücret miktarı konusunda karar verilmesinin hatalı olduğu, giydirilmiş ücrete bir defaya mahsus olarak işyerinden çıkış anında ödendiği anlaşılan ve süreklilik arz etmeyen 10.000,00 euro tutarında ekleme yapılmasının doğru olmadığı, giydirilmiş ücrete eklenen yemek ve barınma ücreti miktarının da denetime elverişli şekilde belirlenmediği, davacının yöntemince ispatlanamayan fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacakları taleplerinin reddine karar verilmesi gerektiği, davacı tarafın son ücretinin euro ve USD üzerinden ödenip ödenmediği netleştirilerek USD üzerinden ödenen bir miktarın da bulunduğunun tespiti hâlinde şimdiki gibi aksi hâlde talep aşılmamak üzere son ücretin ödendiği para birimi ya da ... lirası arasında davacının tercih hakkı sorularak ihbar tazminatının hüküm altına alınması gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; banka kayıtları ve ödeme belgelerinin Türkçe tercümelerinin temin edildiği, taraf beyanları, ödeme belgeleri ve banka kayıtları da birlikte değerlendirildiğinde; davacının aylık ücretinin 244.200,00 ruble ya da 8.000,00 USD ya da 2.500,00 euro olduğu, yemek ve barınma giderlerinin yerleşik Yargıtay kararlarına göre aylık 150,00 USD olduğu, davacı asıl tarafından 10.03.2022 tarihli celsede ....09.1993 - 13.04.1998 ve 29.04.2008 - 30.....2012 çalışma dönemleri sonunda düzenlenen ibranamelerde yazılı bedelleri aldığının belirtildiği, denetime elverişli 20.09.2022 tarihli bilirkişi ek raporunda yapılan hesaplamalara ve davacı vekilinin ödeme cinsi talebine göre hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... ve genel tatil ücreti alacakları konusunda bozma ilâmının Mahkemece hatalı değerlendirildiğini, tanıklardan O.T'nin beyanına göre bu taleplerin hüküm altına alınması gerektiğini, tasfiye edilen çalışma dönemlerine ilişkin hesaplamanın hatalı olduğunu, ibranamelerin hatalı değerlendirildiğini, aylık ücret kabulünün 2.500,00 euro +8.000,00 USD olduğunun kabul edilmesi gerektiğini, ödeme yapıldığı iddiasının da gerçeğini yansıtmadığını, davanın kısmi dava olarak kabul edildiğini, dava açıldıktan sonra ... usul kanunu yürürlüğe girdiğinden zamanaşımı noktasında mağduriyetlerinin önlenmesi bakımından kendilerine davalarının kısmi mi yoksa belirsiz alacak davası mı olduğu açıklattırılarak sonuca gidilmesi gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili; bozma ilâmında kıdem ve yıllık izin hesabı yönünden davacı lehine bir bozma tesis edilmemiş olmakla bu yönlerden usuli kazanılmış hak oluştuğunu, bu nedenle Mahkemece kıdem tazminatı ve yıllık izin alacağına hükmedilmiş olmasının hatalı olduğunu, 04.12.2020 tarihli imza incelemesi raporunun ön rapor niteliğinde olduğunu, dosyada kabul edilebilir bir imza incelemesi raporunun bulunmadığını, davacının her bir çalışma dönemine ilişkin ödemelerinin hangi banka hesabına yapılmış olduğunun cevap dilekçesinde belirtildiğini, bu hesapların getirtilmediğini, 14.08.1990 - 14.08.1991 tarihleri arasındaki dönem için belirli süreli ... sözleşmesi olduğundan kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilemeyeceğini, davacının belirtilen dönem çalışmalarının dava dışı Gama Al Moushegah Arabia Ltd. Şti. nezdinde geçtiğini, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, ....09.1993 - 13.04.1998 tarihleri arasındaki çalışma dönemi sonunda 513,00 USD ihbar tazminatı, 2.764,00 USD kıdem tazminatı ve 3.740,00 USD yıllık izin ücreti ödendiğini, 01.05.1998-31.10.2001 tarihleri arasındaki çalışma dönemi sonunda 1.563,73 TL ihbar tazminatı, 3.078,33 TL kıdem tazminatı ve 1.265,00 TL yıllık izin ücreti ödendiğini ve bu dönem için ibraname bulunduğunu, davacının 13.12.2001-05.01.2004 tarihleri arasındaki çalışma döneminin bitiminde ise 1.546,598 TL kıdem tazminatı, 769,48 TL ihbar tazminatı ödendiğini, davacının anılan bu üç dönem çalışmasının Gama Endüstri AŞ'de geçtiğini, davalılar aynı Holding bünyesinde olsalar da organizasyon yapılarının birbirinden farklı olduğunu, bu dönemden Gama ... AŞ'nin sorumlu tutulamayacağını, davacının 12.11.2004-28.04.2008 tarihleri arasındaki çalışmasının davalılardan Gama ... AŞ'de geçtiğini ve bu dönem için davacıya 7.230,00 TL kıdem tazminatı ödendiğini, bu dönem için yıllık izinlerin de kullanıldığını, 29.04.2008-30.....2012 tarihleri arasındaki çalışma dönemi sonunda davacıya 4.666,67 euro ihbar tazminatı, 5.378,25 euro kıdem tazminatı ve 8.416,67 euro yıllık izin ödemesi yapıldığını, bu dönemlerden Gama Endüstri AŞ'nin sorumlu tutulamayacağını, 13.04.1998 tarihindeki kıdem tazminatı hesabının doğru olmadığını, brüt kıdem tazminatı hesabından net ödemenin düşüldüğünü, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacakları yönünden faizin de hatalı belirlendiğini, son dönem Yargıtay kararları uyarınca davacının yurt dışı çalışmaları bakımından yabancı ülke hukukunun uygulanıp uygulanmayacağı hususunun da Mahkemece değerlendirilmediğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 29.04.2008 tarihi öncesi çalışmalarının tasfiye edilip edilmediği, aylık ücretin miktarı, yöntemince ispatlanamayan fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacakları taleplerinin reddine karar verilip verilmediği, kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacağı bulunup bulunmadığı ve alacakların hesabı hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17, 32, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının, davanın kısmi dava olarak açıldığı ve sonuçlandırıldığı hususu ile ileri sürülen temyiz nedenleri dikkate alındığında bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalılara yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
15.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.